Groot taboe, maar columnist spreekt erover: geweld door kinderen met beperking
Kinderen met een verstandelijke beperking of gedragsstoornis kunnen overprikkeld raken en agressief worden. Richting hulpverleners, maar ook richting de eigen ouders. Het is geen onbekend fenomeen, maar er wordt nauwelijks over gesproken.
Vandaag wel. Een bericht van Volkskrant-columniste Harriët Duurvoort over haar 8-jarige zoon, die verstandelijk beperkt is en autisme heeft, maakt op Twitter een hoop los. "Het grootste verdriet. De vellen hangen weer van mijn armen. Mijn schenen zijn kapot. Ik haal zo deze tweet weg. Maar dit is mijn realiteit", schrijft de columniste.
Duurvoort krijgt op het sociale medium veel steunbetuigingen, maar onder de reacties zijn ook berichten van ouders met gelijksoortige ervaringen.
"Wij horen dagelijks van ouders die met geweld van hun kind te maken krijgen. Dit komt voor bij kinderen met autisme, maar ook bij kinderen met een verstandelijke beperking, ADHD, Gilles de la Tourette of opgelopen trauma's. Het gaat vaak om meervoudige problematiek", zegt woordvoerder Joli Luijckx van de Nederlandse Vereniging voor Autisme (NVA).
Angst en onbegrip
Er heerst volgens de NVA een taboe op het onderwerp omdat ouders de maatregelen vrezen die instanties kunnen nemen wanneer een kind vaak of voortdurend agressief gedrag vertoont. "Als jouw kind om die reden zorg nodig heeft, wordt daar regelmatig melding van gemaakt bij Veilig Thuis (ook wel bekend als het Advies- en Meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling, red.). Ouders zijn daar bang voor, ze willen niet dat hun kind onder toezicht wordt geplaatst."
Daarnaast is er niet altijd begrip voor de situatie in de directe omgeving, bij vrienden en familie. Luijckx: "Dat is heel triest. Je hoopt op steun, maar soms wordt er getwijfeld aan jouw kunde als ouder."
Toch zijn er ouders die zich durven uitspreken. Naast Duurvoort is dat bijvoorbeeld actrice en theatermaakster Romana Vrede. Zij toert deze maand weer door het land met de voorstelling Who's afraid of Charlie Stevens, uit 2016, over haar verstandelijk beperkte en autistische zoon. Op de website over het stuk schrijft Vrede:
"Charlie is een kind maar fysiek een man (...). De woede-uitbarstingen als hij overprikkeld raakt, zijn inmiddels gevaarlijk. Laatst kreeg hij er een, achterop de fiets bij zijn vader. Meteen politie erbij. Een van de begeleiders loopt een hersenkneuzing op."
Gezinnen met een agressief kind worden regelmatig opgescheept met een goedkope opvoedcursus.
Zowel Vrede als Duurvoort wilden aan de NOS liever geen verdere toelichting geven over de problematiek. Uit het werk van de theatermaakster en de columniste wordt duidelijk dat beide moeders hopen op betere zorg voor hun zoons en een plek voor hen in de maatschappij, in plaats van langs de zijlijn.
Goedkope opvoedcursus
Ook de NVA maakt zich daar hard voor. "Op dit moment is de jeugdhulp voor deze kinderen niet adequaat en de ouders krijgen te weinig begeleiding. Gemeenten moeten jeugdhulp regelen, maar die laten steken vallen. Je zou willen dat er altijd passende behandeling en begeleiding aangeboden wordt aan zowel de ouders als het kind. Hierbij moet de samenwerking met ouders en de hulp die het kind nodig heeft centraal staan, niet de door de gemeente ingekocht hulp", zegt Luijckx.
"Er zijn wel goede voorbeelden van ouders die thuis hulp krijgen en die ontlast worden door passende logeeropvang, maar niet in alle gemeenten", zegt Luijckx. "Gezinnen met een agressief kind worden nu regelmatig opgescheept met een goedkope opvoedcursus of andere niet passende hulp. Ondertussen nemen de problemen in een gezin vaak alleen maar toe. Er is veel te weinig maatwerk in het onderwijs en bij de jeugdhulp. Ouders zijn overbelast en voelen zich machteloos."
In samenwerking met Oudervereniging Balans en verschillende andere organisaties is de NVA een petitie gestart voor passende zorg en passend onderwijs voor alle kinderen met complexe problematiek. Op 26 juni wordt de petitie aangeboden aan de Tweede Kamer.
