EU overspoeld door cocaïne, recordhoeveelheid onderschept

De hoeveelheid cocaïne die jaarlijks in de Europese Unie in beslag wordt genomen, stijgt razendsnel. Uit een rapport van het Europees Waarnemingscentrum voor drugs en drugsverslaving (EMCDDA) blijkt dat de onderschepte hoeveelheid van ruim 70 ton in 2016 verdubbelde naar ruim 140 ton het jaar erop.

Volgens het onderzoekscentrum heeft de cocaïne ook de hoogste zuiverheid in tien jaar. Dat wijst volgens de onderzoekers op een toegenomen beschikbaarheid van de drugs. Hoewel de coke steeds puurder wordt, valt dat aan de prijzen nauwelijks af te zien. De gemiddelde straatwaarde van een gram cocaïne in Europa ligt vrij stabiel tussen de 55 en 82 euro.

Een mogelijke verklaring die het EMCDDA geeft voor het groeiende aanbod, is de innovatie in de cocaïnemarkt. Zo is het voor aanbieders makkelijker om hun coke te slijten, door middel van bijvoorbeeld marktplaatsen op het darknet en via sociale media. Het agentschap spreekt van de "Uberisatie" van de cocaïnehandel, vanwege de handel via apps op smartphones.

Smokkel

De meeste cocaïne, 45 ton, werd in beslag genomen in België. Daarna volgt Spanje, met 41 ton. In Nederland werd 14,6 ton onderschept. Vooral de smokkel via containers in havens zou moeilijk te stoppen zijn. Dat geldt ook voor de smokkel in synthetische opiaten. Die zijn over het algemeen effectiever dan de natuurlijke varianten, waardoor ze in kleinere hoeveelheden gesmokkeld worden.

Vlak buiten de EU valt ook de rol van Turkije in de drugshandel op. Hoewel Turkije er niet uit springt op het gebied van cocaïnehandel werd er wel meer mdma en amfetamine onderschept dan in alle Europese landen samen.

Dat de cocaïnehandel de laatste jaren welig tiert in Europa, was al wel bekend. Verschillende politie- en opsporingsdiensten maakten de afgelopen tijd melding van grootschalige smokkel, bijvoorbeeld in Europese havens. Ook worden regelmatig drugsmarkten op het darknet opgerold door de politie.

Gevolgen voor gezondheid

Volgens het EMCDDA is het moeilijk in te schatten wat de gevolgen van het toegenomen cocaïnegebruik zijn voor de volksgezondheid. Dat komt vooral doordat de meeste methoden waarmee die inschattingen worden gemaakt zijn gericht op het gebruik van opiaten, zoals heroïne. Het gebruik van die drugs nam de afgelopen jaren juist af.

Wel is duidelijk dat meer mensen zich laten behandelen voor cocaïneproblemen. Opvallend is ook dat de onderzoekers er rekening mee houden dat het gebruik van crack in opmars is. Die coke, die wordt gerookt, wordt veel vaker in verband gebracht met problematisch gebruik.

De meest gebruikte drug binnen de Europese Unie is nog altijd cannabis. Volgens het rapport gebruikten in 2017 bijna 25 miljoen mensen in Europa cannabis. Cocaïne werd door 3,9 miljoen Europeanen gebruikt en partydrug mdma, dat in Nederland populair is, werd door 2,6 miljoen mensen gebruikt.