Harbers: ik vraag ontslag aan, ik ben verantwoordelijk

Rutte: Respect voor Harbers, 'politiek kan hard zijn'

Premier en VVD-leider Rutte heeft respect voor het besluit van zijn partijgenoot. "Zijn afweging is zuiver. Maar ongelooflijk spijtig dat we als kabinet afscheid moeten nemen van deze talentvolle en betrokken liberaal", laat hij in een tweet weten, die hij begint met: "Politiek kan hard zijn."

"VVD slaagt er niet in justitie in rustiger vaarwater te krijgen'

NOS-verslaggever Ron Fresen wordt met deze kwestie aangetoond dat er nog steeds iets mis is met de politieke antenne op het ministerie van Justitie en Veiligheid. "Ambtenaren die het wel zagen, hadden moeten denken: oh, asielzoekers en ernstige misdrijven, dat kan niet. En ook Harbers had erop moeten aanslaan en dat is niet gebeurd." In de VVD-top is er flink wat gescholden, zegt Fresen. "Ze slagen er maar niet in op justitie in rustiger vaarwater te krijgen."

Harbers maakt zijn aftreden bekend

Zoals verwacht maakt de VVD-staatssecretaris na een kort debat zijn aftreden bekend. "Dit raakt het vertrouwen van de Kamer", aldus Harbers. Hij vraagt de koning zijn ontslag aan. De Kamervoorzitter schorst het debat.

Na zijn aftreden vertelt Harbers de pers dat overlastgevende asielzoekers het grootse probleem zijn in de asielketen en dat de Tweede Kamer zeer goede informatie daarover nodig heeft. "De Kamer heeft recht op goede informatie om te weten waarover we praten. Ik ben zelf ook Kamerlid geweest en begrijp dat."

Harbers nadert het einde van zijn antwoord

Hij heeft beloofd om dan te zeggen wat hij gaat doen.

'Ministerie heeft het niet verdoezeld'

De staatssecretaris weerspreekt dat er sprake is van een structureel probleem bij het ministerie. Ook zegt Harbers dat er absoluut geen sprake is van het opzettelijk verdoezelen, maar dat het meer dan ongelukkig is. "Er wordt hard en consciëntieus gewerkt op het ministerie."

De Kamer blijft doorvragen over de cultuur bij het ministerie. Maar Harbers houdt vol: "Ik kan alleen voor mezelf spreken, maar ik heb niet meegemaakt dat er dingen doelbewust worden weggemoffeld."

Harbers: Ik had moeten doorvragen

De staatssecretaris vindt dat hij had moeten doorvragen over de samenstelling van de categorieën. "Ik heb een verkeerde afweging gemaakt". Hij zegt wel dat de cijfers over bijvoorbeeld moord en doodslag veel vragen opriep. Er waren 31 meldingen, maar de meeste daarvan waren poging tot doodslag en bij een andere melding werd nog DNA-materiaal onderzocht. "De cijfers riepen een wereld van vragen op."

"Dit is ongelukkig, niet goed en onbedoeld"

De staatssecretaris herhaalt dat hij vindt dat er fouten zijn gemaakt bij de totstandkoming van het rapport. Hij wilde maximale transparantie geven. "Maar dat heeft averechts gewerkt".

Harbers wil meteen antwoorden

Vaak is er na de eerste termijn van de Tweede Kamer een korte pauze, maar de staatssecretaris wil meteen antwoord geven. Hij gaat eerst alle vragen beantwoorden en dan zeggen welke conclusies hij hieraan verbindt.

50Plus: goed dat Harbers zich wil verdedigen

Partijleider Krol wil ook weten wat er precies is gebeurd en uit zijn zorgen.

Denk: vijf jaar geen VVD'ers meer op Justitie

De partij denkt dat het in ieder geval verstandig zou zijn als de komende jaren geen VVD-bewindspersonen meer naar het ministerie van Justitie en Veiligheid gaan. Kamerlid Öztürk spreekt over een "totale puinhoop" op het ministerie. Hij zegt dat de VVD goed is in bedriegen en het aan de laars lappen van integriteitsregels.

FVD: Ambtenaren hebben achter zijn rug dit bekokstoofd

Kamerlid Hiddema van Forum voor Democratie heeft met verbazing de brief van Harbers over de kwestie gelezen. Hij constateert dat de ambtenaren bewust de gevoelige informatie hebben achtergehouden. "Er is daar iets bekokstoofd." Hij spreekt over "misleiding van het volk".

Vooral kritiek op het ministerie van Justitie en Veiligheid

CU: Hoezo niet bewust?

En weer een Kamerfractie die zich zorgen maakt over de politieke cultuur bij het ministerie; dit keer coalitiepartij de ChristenUnie. De partij wil weten waarom Harbers zegt dat de ambtenaren niet bewust de omstreden cijfers hebben geplaatst onder de onduidelijke rubriek. "Hoe weet u dat?," vraagt het Kamerlid Voordewind zich af. Hij wil ook weten of Harbers er zelf bij was toen er gepraat werd over de indeling van de categoriën.

"Er is een lange lijst met misstanden bij Justitie"

De Partij voor de Dieren noemt het lijstje afgetreden VVD-bewindslieden bij Justitie nog even op; Opstelten, Teeven en Van der Steur. "Er is sprake van een structureel probleem en dat moet opgelost worden."

VVD: dit is niet willens en wetens onder tapijt geveegd

De VVD neemt het op voor Harbers, die werk heeft proberen te maken van meer transparantie op het ministerie. "Ik heb geen enkele aanleiding dat deze staatssecretaris willens en wetens informatie onder het tapijt heeft geveegd", aldus VVD-Kamerlid Becker. Ze betreurt wel dat ernstige delicten onder het kopje 'overige' zijn geplaatst.

De VVD wil niet zeggen of Harbers moet aftreden, ondanks aandringen van PVV-leider Wilders. Becker: "Wilders dient moties van wantrouwen in bij de vleet. Maar het siert de staatssecretaris dat hij zelf verantwoordelijkheid wil afleggen.

Wilders: schande dat Rutte en Dijkhoff Harbers zo laten vallen

VVD-woordvoerder is Becker en Wilders vraagt waar VVD-fractievoorzitter Dijkhoff en partijleider Rutte zijn. Hij noemt het schande dat de VVD-top niet bij het debat aanwezig is. "Het is tekenend dat ze hun staatssecretaris zo te laten bungelen", aldus Wilders, die denkt dat Rutte en Dijkhoff ergens "sherry zitten te drinken."

SGP: Wat heeft u eigenlijk gedaan?

De SGP wil weten wat Harbers eigenlijk zelf heeft gedaan om te zorgen dat zware misdrijven niet onder een kopje 'overige' is gekomen. Al jaren wordt er vanuit de Tweede Kamer gevraagd om heldere en transparante informatie over dit gevoelige onderwerp. "Wat heeft u gedaan?", aldus Kamerlid Bisschop.

SP: De Kamer is verkeerd geïnformeerd

De SP begrijpt er niets en heeft ook kritiek op het ministerie. Het valt de SP op dat er steeds VVD-bewindslieden in de problemen komen wegens misleidende informatie van de ambtenaren.

SP-Kamerlid Van Dijk zegt dat er bij het ministerie sprake is van een patroon, in plaats van een incident.

De twee lijstjes

'Zo'n gebrek aan politieke antenne is uitzonderlijk'

GroenLinks benadrukt dat het nog nooit in de parlementaire geschiedenis is voorgekomen dat ambtenaren wegens een gebrek aan politieke antenne hun ministers zo vaak in politieke problemen hebben gebracht. Het gaat om vier gevallen in vier jaar. "Er is op het ministerie iets grondig mis", aldus Kamerlid Van Ojik.

D66: Hoe kan de staatssecretaris de plank zo misslaan?

Ook coalitiepartij D66 begint over het ministerie en wil weten wat er daar aan de hand is. "Keer op keer wordt informatie weggemoffeld. Wat is dat voor cultuur?". Kamerlid Groothuizen wil weten wat het kabinet wil doen om te voorkomen dat er binnenkort weer een bewindspersoon in de problemen komt.

Wilders zegt dat het D66-Kamerlid "knettergek" is omdat de partij in zijn ogen te gemakkelijk doet over de criminaliteitscijfers.

PvdA: dit is niet de eerste keer bij dit ministerie

PvdA-Kamerlid Kuiken vraagt zich ook af waarom er weer informatie op het departement van Justitie en Veiligheid is verdoezeld. "Wat maakt het dat er daar iedere keer fouten worden gemaakt? Waarom lukt het niet om transparant te zijn over deze cijfers."

Wilders: Harbers heeft Kamer verkeerd geïnformered

De PVV-leider maakt de staatssecretaris en het ministerie harde verwijten. Hij vindt het onbegrijpelijk dat deze cijfers zijn verdoezeld en dat de Tweede Kamer mee heeft gewerkt aan het onder de pet houden van deze informatie. Hij snapt niet dat na de bonnetjes-affaire het ministerie van Justitie en Veiligheid wederom cijfers heeft stilgehouden. "Het ministerie is door en door verrot."

CDA: waarom doet het ministerie dit?

CDA-Kamerlid Van Toorenburg vindt het onbegrijpelijk dat het ministerie niet begrijpt dat je dergelijke gevoelige cijfers niet transparant naar buiten brengt. "Waarom voelt het ministerie dit niet aan?", vraagt zij de staatssecretaris. Ze hoopt dat hij daarop een antwoord heeft.

"Ik ben hier op verantwoording af te leggen"

Harbers is net gearriveerd in de Tweede Kamer. Veel wil hij niet zeggen. "Ik ben hier om verantwoording af te leggen."

Oppositie heeft oordeel klaar, positie onhoudbaar

De meeste oppositiepartijen vinden het verstandig als de staatssecretaris vertrekt. PVV-leider Wilders vermoedde al dat de informatie over criminele asielzoekers bewust is weggemoffeld. "Aftreden, dus anders motie van wantrouwen", zegt Wilders op Twitter. "Zijn positie is volstrekt onhoudbaar geworden", stelt partijleider Baudet van Forum voor Democratie. De SP vindt dat Harbers de Kamer verkeerd heeft geïnformeerd. "De zoveelste keer blijkt onder een VVD-bewindspersoon de waarheid slechts een optie", aldus SP-leider Marijnissen.

Harbers op persbijeenkomst: verantwoordelijk voor fouten

De staatssecretaris belegt dinsdagmiddag onverwachts een persbijeenkomst en vertelt dat ambtenaren op zijn ministerie een paar keer hebben gezegd dat de zwaardere misdrijven niet onder het kopje 'overige' moet worden gezet. Toch is dat wel gebeurd en Harbers benadrukt dat het zijn politieke verantwoordelijkheid is. Hij zegt niet direct dat hij aftreedt, maar dat hij eerst een debat met de Tweede Kamer wil.

Video: ik denk dat dit mijn laatste debat is

Vorige week: Harbers "geen opzet", Rutte "rot geschokken"

Donderdag opende dagblad De Telegraaf met het nieuws dat in een rapportage over criminaliteitscijfers onder asielzoekers zo'n 1000 delicten onder het kopje 'overige' stonden. Bij navraag bij de politie bleek dat zware mishandeling, doodslag, huisvredebreuk, aanranding en ook kinderpornografie hier onder vielen. De Tweede Kamer eiste onmiddellijk opheldering en 's avonds zei VVD-staatssecretaris Harbers dat het absoluut niet de bedoeling is geweest om cijfers weg te werken.
De volgende dag zei premier Rutte dat hij zich was "rot geschrokken" van de cijfers. "We hadden juist afgesproken volledig transparant te zijn over deze kwesties", zei de premier.