Asbest in tampons? Kanker door lippenbalsem? Nieuwe site geeft antwoord

Krijg je kanker van lippenbalsem? Zit er asbest in tampons? Zijn natuurlijke stoffen en producten echt beter voor je? Voor dit soort vragen lanceren het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), VeiligheidNL en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport vandaag de website waarzitwatin.nl.

'Chemische stoffen' is voor veel consumenten een ongrijpbaar thema maar het is overal, zegt Joke Herremans van het RIVM. "Veel mensen hebben het gevoel: 'ze doen maar van alles in mijn producten'. Daarnaast zijn er op internet vijf verschillende verhalen en geruchten per product te vinden."

Op de nieuwe website wordt de laatste wetenschappelijke kennis verzameld om zo consumenten bewuster maken van de producten die ze gebruiken en geruchten over die producten uit de wereld helpen.

En? Zit er asbest in tampons?

Om maar direct met het antwoord te komen: volgens de website zit er geen asbest in tampons. Enkele jaren geleden gingen er geruchten dat dit wel het geval zou zijn. "Als we ervan uitgaan dat een vrouw zo'n 9000 tampons in haar leven gebruikt, dan wil je er wel zeker van zijn dat ze veilig zijn", zegt Herremans.

De geruchten zijn er volgens haar gekomen doordat methodes om stoffen op te sporen steeds beter worden. "Het is vast een keer voorgekomen dat iemand één keer ergens een spoor van asbest gevonden heeft. Als diegene dat op internet plaatst krijg je het gerucht niet meer de wereld uit."

Van veel producten en spullen die we dagelijks gebruiken weten we eigenlijk niet wat de ingrediënten zijn.

Daarom ging Joke Herremans langs bij de familie Mulder om te kijken welke producten zij in huis hebben waarvan ze de samenstelling eigenlijk niet kennen:

Gebruik de producten waar ze voor bedoeld zijn, dan zijn ze veilig, zegt het RIVM. Gebruik lenzenvloeistof dus alleen voor je lenzen en niet om slijm mee te maken.

Een goede tip, vindt Majorie van Duursen, hoogleraar 'Environmental Health and Toxicology' aan de VU Amsterdam. "Het is een goed initiatief, er staat veel informatie bij elkaar en ik denk dat mensen er wel om zitten te springen."

Toch plaatst ze ook een kanttekening. "Als ik op de site kijk bij de chemische stof Bisfenol A, dan staat er dat lage blootstelling mogelijk een schadelijk effect kan hebben op het immuunsysteem van ongeboren kinderen. Even verderop staat er: bij normaal gebruik zijn producten met BPA erin veilig voor zowel baby's, als kinderen en volwassenen en hoef je je dus geen zorgen te maken."

Die twee berichten kan Van Duursen niet rijmen. Het gevaar is volgens haar dat de site mensen schijnzekerheid geeft. "Het is ingewikkelde informatie die je moet overbrengen, dat realiseer ik me. Maar de site moet niet gaan dienen om mensen gerust te stellen en op deze manier de discussie over stoffen van tafel te vegen."

Zijn natuurlijke producten beter?

Joke Herremans legt uit dat de site vooral bedoeld is om mensen te informeren. Dat de één wel reageert op een chemische stof in shampoo en de ander niet, daar kan de site geen verandering in brengen.

Een veelgehoord gerucht is dat natuurlijke producten minder chemische stoffen bevatten. "Maar chemicaliën zijn chemicaliën en die zitten ook in natuurlijke producten. Het is best mogelijk dat in een fabriek een zuivere stof wordt gemaakt", legt Herremans uit.

Als voorbeeld geeft ze het verschil tussen regenlaarzen van synthetisch rubber of natuurlatex. "Voor mensen met een gevoelige huid raden wij laarzen van synthetisch rubber aan. Natuurlatex kan allerlei allergieën oproepen als je daar gevoelig voor bent."

Kijk dus zelf op de site welke stoffen er in de producten zitten, zegt het RIVM, en baseer daar zelf je keuze op.