Toename antisemitisme in Frankrijk, zonder duidelijke oorzaak
Franse Joden hebben steeds meer te maken met antisemitisme. Vorig jaar nam het aantal incidenten toe met 74 procent, bleek eerder al. Er werden toen 541 incidenten geregistreerd, uiteenlopend van beledigingen tot fysiek geweld. In en rond Parijs is inmiddels te zien dat Joden uit de banlieues vertrekken en in andere wijken bij elkaar gaan wonen.
Een aantoonbare oorzaak voor het groeiende antisemitisme is er niet. Een duidelijke dadergroep evenmin. Dat heeft allereerst met de registratie te maken. Het aantal incidenten van 541 wordt geteld door Joodse organisaties. Die geven hun cijfers door aan het ministerie van Binnenlandse Zaken, waarmee het het officiële cijfer wordt.
Bekijk hier de reportage van correspondent Frank Renout over een Joodse Française die met haar gezin is verhuisd nadat haar auto was bekrast:
De politie registreert zelf geen antisemitisme. Het is in Frankrijk verboden de religieuze achtergrond van een slachtoffer in de boeken te zetten. Bovendien wordt in een groot aantal gevallen de dader, of de daders, niet gevonden. Daardoor is moeilijk met absolute zekerheid vast te stellen wat de reden is voor bijvoorbeeld het bekladden van Joodse graven.
Deskundigen in Frankrijk maken doorgaans een grove driedeling in soorten antisemitisme, hoewel tussenvormen ook regelmatig opduiken.
De eerste groep is de meest diffuse: dat betreft het antisemitisme zonder expliciete politieke motieven. Jongeren bekladden weleens iets uit baldadigheid, anderen beledigen Joden weleens op straat zonder enige 'ideologische' achtergrond. "Ik ga mij een Jood niet laten vertellen hoe ik mijn zaken moet doen", zou een Franse ondernemer eens gezegd hebben tegen een Joodse concurrent.
Doelbewust
Een tweede groep bestaat uit rechtsextremisten. Die hebben het uit expliciete Jodenhaat doelbewust gemunt op Joden. Een beruchte maar ook populaire Franse extremist als Alain Soral werd deze maand nog veroordeeld wegens het ontkennen van de Holocaust. Drie maanden geleden werd hij al veroordeeld wegens zijn online opmerking "Joden zijn manipulators, overheersers en haatdragend".
Een derde vorm van antisemitisme speelt zich vooral af in wijken waar Joden en moslims samenwonen: vaak zijn dat voorsteden van Parijs, de banlieues. Het conflict in het Midden-Oosten zorgt daar voor spanningen.
"Sommige Joden doen zich daar voor als Israëliërs en sommige moslims als Palestijnen", zegt Sacha Ghozlan, voorzitter van de Joodse studentenvereniging UEJF. Joden wórden en voelen zich bedreigd.
Die gevoelens werden nog versterkt door het feit door moslimterroristen de afgelopen jaren Joden als doelwit uitkozen: in 2012 een Joodse school en in 2015 een Joodse supermarkt.
Ik denk dat Joden zich hier veilig voelen.
In de banlieues hebben spanningen, intimidatie en geweld ertoe geleid dat Joden daar wegtrokken en dat synagogen er hun deuren sloten. De Joden uit die voorsteden verhuisden op grote schaal naar Israël of vestigden zich in steden en wijken waar al veel Joden wonen. Het 17de arrondissement in Noordwest-Parijs is zo'n bestemming.
"Hier kunnen ze hun geloof belijden zonder dat ze bang hoeven te zijn te worden aangevallen als ze de synagoge uitkomen", zegt synagogevoorzitter David Sellam tegen de NOS. Het 17de arrondissement van Parijs zag de afgelopen jaren een enorme groei van het aantal Joodse winkels en restaurants.
Er wonen nu meer dan 40.000 Joden, waarmee het één van de grootste Joodse wijken in Europa is. "Voor zover ik weet is hier nog nooit iets antisemitisch gebeurd", zegt bewoner Paul Chemouny. "Ik denk dat Joden zich hier veilig voelen."
