25 jaar na de dood van Senna: 'Hij wilde eigenlijk niet racen'
Vandaag 25 jaar geleden kwam Formule 1-coureur Ayrton Senna om het leven op het circuit van Imola. NOS-eindredacteur Otto van der Parre was destijds eindredacteur bij RTL en stond vijf minuten voor de start van de grand prix nog naast de auto van Senna. Hij kijkt terug op het dramatische weekend in Italië.
Zaterdagmiddag 30 april 1994, Autodromo Enzo e Dino Ferrari, even na twee uur. De Oostenrijkse Formule 1-coureur Roland Ratzenberger knalt tijdens de kwalificatie met de zijkant van zijn Simtek in de vangrail van de Villeneuve-bocht. Televisiebeelden laten zien dat zijn hoofd hard opzij klapt. Ratzenberger beweegt niet. Een schedelbreuk wordt hem fataal.
Ayrton Senna staat naast zijn Williams in de pit. Hij ziet de crash van Ratzenberger op de tv-monitor en schudt zijn hoofd. Een cameraploeg van RTL Sport filmt Senna op het moment van de crash. Deze beelden van de Braziliaan gaan de volgende dag de hele wereld over.
Barrichello ondersteboven in de banden
Het is een bizar weekend. Bij de training op vrijdag crasht Rubens Barrichello in de chicane vlak voor de finish. Hij komt ondersteboven in de bandenstapel terecht. Paniekerig wordt de jonge Braziliaan uit zijn bolide gehaald en afgevoerd naar het tijdelijk medisch centrum op het circuit. Een helikopter voert Barrichello even later af.
Het blijkt mee te vallen: slechts een gebroken neus. Maar iedereen is geschrokken. Ratzenbergers dood, de volgende dag, legt een grauwsluier over het weekend.
Zondagochtend 1 mei 1994, vijf over acht. Raceday. Onder een strakblauwe hemel ligt het circuit er nog verlaten bij. Uit een enkele pitbox komt het geluid van warmdraaiende motoren. Om half tien is de officiële warm-up, om twee uur gaan de lichten van rood naar groen voor de race.
'Niemand praat over de race'
In de luxueuze motorhomes van de teams klinkt enkel het gerinkel van glaswerk en bestek. Monteurs, teamofficials en journalisten schuiven aan voor een uitgebreid ontbijt. Niemand heeft het over de race van vanmiddag. Het gaat alleen maar over het ongeluk van Ratzenberger.
Senna loopt wat verloren rond in de paddock. Hij draagt een groene spijkerbroek en een donkerblauwe polo. Het team van RTL bestaat uit drie mensen: commentator Olav Mol, producer Kim Lee Yap en ik als eindredacteur van het programma.
Senna stopt voor een praatje met Olav. Beleefd schuift hij zijn zonnebril op zijn voorhoofd. Hij vertelt dat hij slecht geslapen heeft na het ongeluk van Ratzenberger. En dan: "Weet je, voor dit weekend voelde het al niet goed om te gaan racen. Ik zei vrijdag tegen mijn vrouw dat ik niet wilde. Zij vertelde me dat ik moest gaan: het is je werk. En nu dit. Het voelt gewoon niet goed."
Zondagmiddag, tien voor twee. Persmensen met de juiste accreditatie mogen in 1994 nog tot vijf minuten voor de start op de grid. Het is er een drukte van belang. De auto's staan in startvolgorde op de baan. Bandenwarmers gaan van de wielen. Monteurs starten de motoren. Dan schalt een doordringende toon over de baan: Het sein 'baan vrijmaken'.
Senna knipoogt
Senna staat op poleposition. Olav zit met co-commentator Jos Verstappen op zijn commentaarpositie. Yap en ik staan op de grid voor de auto van de Braziliaan. Wij zijn de laatste twee. Senna heeft zijn handen op het stuur, terwijl de auto onder hem brult. Zijn ogen heeft hij gesloten. Zijn gezicht ziet grauw. Dan doet hij een oog open en geeft een knipoog.
Even later is het tijd om te racen. Het licht gaat van rood naar groen en meteen gaat het mis. JJ Lehto krijgt zijn auto niet van zijn plaats en Pedro Lamy klapt er vol achterop. Een wiel komt in het publiek terecht. Negen toeschouwers raken gewond. De coureurs krijgen dat allemaal niet mee als ze even later een herstart maken.
Stilte is foute boel
Nauwelijks voor de tweede keer onderweg is het opnieuw stil op het circuit. En stilte op een circuit is foute boel. De race is stilgelegd. Yap en ik sprinten het tunneltje onder de baan door, naar de paddock. De tv's van de teams tonen een helikoptershot van een blauw-witte auto. Senna is rechtdoor gegaan in de Tamburello-bocht, net na het rechte eind. Hij heeft nauwelijks geremd en hij raakt de muur met 200 kilometer per uur.
Op de commentaarpositie van RTL hangt Olav uit het raam, Jos Verstappen zit er naast. Hij ziet bleek. Verstappen fluistert "Senna" en maakt met zijn hand een gebaar langs zijn keel.
Ik besluit in de persruimte het nieuws over de toestand van Senna af te wachten. Dat komt er niet. De Braziliaan is per helikopter naar het ziekenhuis in Bologna afgevoerd. Ondertussen gaat de race verder. Michele Alboreto komt de pits in voor een bandenwissel. Hij rijdt over het been van een monteur heen.
Wielophanging
"De race gaat door. Michael Schumacher wint, maar daar is niemand mee bezig. Toeschouwers en volgers verlaten pas uren later het circuit. In de auto op weg naar het vliegveld van Milaan komt het definitieve bericht via de Italiaanse radio. Senna is overleden. Een stang van de wielophanging van zijn Williams heeft zijn helm doorboord. Een paar dagen later wordt Senna onder massale belangstelling begraven in Brazilië.
