Roland Ratzenberger, de vergeten overleden Formule 1-coureur

Morgen is het 25 jaar geleden dat de legendarische Braziliaanse Formule 1-coureur Ayrton Senna overleed tijdens de Grand Prix van San Marino. Een gebeurtenis waar de (auto)sportwereld uitvoerig bij zal stilstaan.

Wat minder mensen misschien nog weten, is dat een dag eerder tijdens de kwalificatie op hetzelfde circuit een collega van Senna het leven liet: de Oostenrijker Roland Ratzenberger. Vandaag dus 25 jaar geleden.

Grote droom

Ratzenberger is 33 jaar als hij eindelijk zijn grote droom waarmaakt. Voor het team van Simtek is hij in het seizoen van 1994 voor het eerst Formule 1-coureur.

"Hij was een laatbloeier, hoewel hij eigenlijk nooit aan bloeien is toegekomen", vertelt Formule 1-verslaggever Louis Dekker. "Hij had zich wel al in allerlei racesklassen laten zien, was geliefd, maar gold niet als een heel groot talent."

De eerste race, die in Brazilië op 27 maart, verloopt nog teleurstellend voor de Oostenrijker. Hij weet zich niet te kwalificeren. Dat lukte hem wel bij de volgende GP in Japan, waar hij als elfde eindigt. De volgende halte van het Formule 1-circus is San Marino, op zondag 1 mei 1994.

Een dag eerder staat de kwalificatie voor de race op het programma. Ratzenberger en zijn collega's rijden die met in het achterhoofd het bijna fatale ongeval van Rubens Barrichello een dag eerder.

De Braziliaan vliegt op vrijdag met 225 kilometer per uur uit de Variante Bassa-bocht en wordt bewusteloos afgevoerd naar het Maggiore-ziekenhuis in Bologna. Barrichello overleeft de crash en verschijnt op zaterdag, bij de kwalificatie, met een gebroken neus op het circuit. Hij zal niet rijden.

Hij beweegt niet

Het is even na twee uur 's middags als Ratzenberger op het Autodromo Enzo e Dino Ferrari een goede startplaats wil afdwingen. Maar dan, na twintig minuten, gaat het volledig mis. Hij knalt met de zijkant van zijn bolide in de vangrail van de Villeneuve-bocht. Ratzenberger beweegt niet.

Met spoed wordt hij per helikopter afgevoerd naar hetzelfde ziekenhuis als Barrichello daags ervoor, maar het is te laat. Bij aankomst in Bologna blijkt dat Roland Ratzenberger is overleden aan de gevolgen van een schedelbreuk.

Ondanks het noodlottige ongeval wordt de Grote Prijs van San Marino gewoon verreden op zondag. "Wat dat betreft is het net de Tour de France", aldus Louis Dekker. "De Formule 1 heeft er ook een handje van om altijd maar door te gaan, wat er ook gebeurt."

Maar de coureurs denken alleen maar aan hun omgekomen collega. Sid Watkins, dokter van de Formule 1, zal later vertellen dat Senna op die zondag op zijn schouder huilde om de dood van Ratzenberger. In de auto van Senna werd - na zijn eigen crash - een opgevouwen Oostenrijkse vlag gevonden.

Uit respect voor de Oostenrijker wordt de startplaats die hij had veroverd, de 26ste en laatste plaats, vrijgelaten. Zijn teamgenoot bij Simtek, David Brabham, houdt het na 27 ronden voor gezien.

Op dat moment vecht Senna in het Maggiore ziekenhuis in Bologna voor zijn leven.

Wake-upcall

"Het was een inktzwart weekeinde, een enorme knal", weet Dekker nog. "Acht jaar lang was er geen dode gevallen in de Formule 1, Elio de Angelis was in 1986 de laatste geweest. Iedereen dacht dat alles wel redelijk veilig was. Maar alle ellende bleek opgespaard voor één weekeinde."

Het bleek wel een wake-upcall voor de Formule 1 wat betreft de veiligheid. "De crash van Barrichello, met een engeltje in zijn bolide, dat kon gebeuren. De dood van Ratzenberger was een grote schok. Maar toen een dag later ook nog Senna: toen was het alarmfase 1. Als je dan niet handelt, wanneer handel je dan?"