Vertrouwensbreuk en karaktermoord: hoe moet het nu verder bij Forum?

• Barbara Terlingen

  redacteur Politiek

Niets aan de hand. Dat was eerder deze week de houding van Thierry Baudet, voorman van Forum voor Democratie, nadat zijn partijgenoot en medeoprichter Henk Otten in een weekendkrant had laten weten dat de stijl van Baudet niet altijd de zijne is. Otten stelde dat de partij wat minder naar nationalistisch rechts moet trekken en dat partijleden in de regio niet te veel in moeilijkheden moeten worden gebracht door gewaagde uitspraken.

Niets aan de hand, het is een conclusie die weinigen nu, een paar dagen later, nog zullen trekken. Otten stapte op als bestuurslid en woorden als "vertrouwensbreuk" en "karaktermoord" zijn al gevallen.

Kan Otten, lijsttrekker voor de Eerste Kamerfractie, nog wel verder bij de partij? Wil hij nog voor Forum voor Democratie de senaat in of trekt hij zijn kandidatuur in? Volgens Forum-Kamerlid Theo Hiddema is dat aan Otten zelf.

Namen staan vast

De lijst waarop Otten als nummer één staat, is al ingeleverd. "Dat kan ook niet meer veranderd worden", laat een woordvoerder van de Kiesraad weten. Volgende week worden de definitieve lijsten vastgesteld, maar dat is omdat partijen nog de tijd hebben gekregen om zogeheten "verzuimen" of ontbrekende informatie aan te vullen. Namen zelf kunnen niet meer worden gewijzigd.

Eind mei kiezen de Statenleden de Eerste Kamerleden. De kans dat Otten dan door een gecoördineerde actie niet gekozen wordt, is volgens staatsrechtgeleerde Elzinga van de Rijksuniversiteit Groningen "heel klein". Er is een theoretische kans, als alle Statenleden op de andere kandidaten stemmen. Maar het is ingewikkeld en nog nooit vertoond.

Als de fractie eind mei gekozen is, wordt een fractievoorzitter aangewezen. Als ze Otten niet kiezen, hoeft hij niet uit de fractie, maar is hij geen voorzitter. Zelfs als hij uit de partij wordt gezet, zou hij als individueel Kamerlid alsnog in de senaat kunnen blijven.

Open discussie

Maar zover is het allemaal nog lang niet. Terug naar dinsdag. Baudet reageert ogenschijnlijk kalm op het interview met Otten in NRC. Dat de partij nuchterder, zakelijker en oplossingsgerichter moest worden, dat Baudets speech op de overwinningsavond niet de goede toon had, dat het lerarenmeldpunt een misser van de partij was geweest: het leek allemaal of het wel gezegd mocht worden.

"Op sommige punten zaten er dingen in waarvan ik dacht, nou daar kunnen we het eens over hebben", zegt Baudet tegen de verslaggever van Nieuwsuur. Ook spreekt hij van "een open discussie".

Maar donderdag is er van een sfeer voor een open discussie weinig meer te merken.

In een persbericht van de partij wordt gesproken over een vertrouwensbreuk in het bestuur. Baudet zit ziek thuis met wat Hiddema als "iets met voedsel" beschrijft. Hiddema staat als vervanger van Baudet in de hal voor de plenaire zaal van de Tweede Kamer de verzamelde pers te woord.

'Geldakkefietje'

De vertrouwensbreuk zou niet voortkomen uit de openlijke kritiek van Otten zoals geuit in het NRC-interview, maar uit wat Hiddema een "geldakkefietje" noemt. Niet eerder naar buiten gebracht om "Ottens reputatie te sparen".

Hiddema wist het zelf al die tijd niet, zegt hij, maar de twee bestuursleden wel: Otten heeft geld naar zichzelf overgemaakt. 30.250 euro om precies te zijn. Eerder op de dag heeft Otten dan al aan NRC bevestigd dat dat klopt en dat het om een vergoeding voor "bovenmatige uren" ging. Gemaakt voor onder meer de fondsenwerving van Forum voor Democratie en voor ledenwerving.

Hij heeft het bedrag terugbetaald, en dat zou de reden kunnen zijn waarom Hiddema sussend van een akkefietje spreekt. Maar Hiddema realiseert zich ook dat zulke geldzaken blijven kleven en hij beaamt dat de zaak tot een vertrouwensbreuk binnen het bestuur heeft geleid.

Toch is Hiddema dan, het loopt tegen zessen, nog hoopvol dat er "iets te lijmen valt". "Misschien kan ik de rust brengen in de tent", zegt hij. "Ik ga er mijn best voor doen".

Of Hiddema met Otten gesproken heeft of niet is niet duidelijk, maar amper twee uur later valt het woord "karaktermoord" in een tweet van Otten, waarin hij ook zegt in het partijbelang terug te treden uit het bestuur.

"Dit zo lezende", zegt politiek verslaggever Ron Fresen, "heb je niet het idee dat dit een conflict is dat nog bijgelegd kan worden."

Maar hoe dan nu verder? Otten staat nog wel als nummer één op de lijst voor de Eerste Kamer.

Ruim een jaar geleden was het Baudet zelf die zei "heel veel vertrouwen" in Otten te hebben. Betrokken bij een groot deel van de organisatie van de partij en contacten onderhoudend met veel regionale kandidaten. "Ik ben ervan overtuigd dat dit een groot succes zal worden", zei Baudet maart vorig jaar.

Lars Benthin, die eerder opstapte bij Forum en nu bij de VVD-jongeren actief is, noemde Otten eerder ook "onmisbaar voor de partij". Is de rol van Otten, zo'n centraal persoon in de partij en medeoprichter, dan nu helemaal uitgespeeld?

Het is de vraag wat Otten, een week nadat hij openlijk de confrontatie met partijleider Baudet heeft gezocht, van plan is. In zijn tweet zei Otten dat hij op het juiste moment op de gang van zaken in zal gaan. Wanneer dat is, weet alleen hij.