Dienstplicht voor jongeren in Marokko: 'Mijn ouders zeggen dat het te zwaar is'

• Willemijn de Koning

  correspondent Marokko

Marokko heeft de afgelopen week duizenden jongeren opgeroepen voor militaire dienstplicht. Waar sommigen een manier zoeken om eronderuit te komen, geven anderen zich vrijwillig op.

Nadat koning Mohammed de dienstplicht in 2006 had afgeschaft, voerde hij hem in augustus vorig jaar weer in. Volgens hem om "het burgerschap te versterken" en "jongeren te integreren in het professionele en sociale leven". Critici zien de invoering als een reactie op de protesten van de afgelopen jaren in het noorden, oosten en zuiden voor betere werkgelegenheid, zorg, educatie en watervoorzieningen.

De dienstplicht geldt voor mannen tussen de 19 en 25 jaar die wonen in Marokko. Als ze weigeren, kunnen ze een tot drie maanden in de gevangenis belanden en een boete van 200 tot 500 euro krijgen. Ze worden vrijgesteld als ze fysiek niet geschikt zijn, studeren, kostwinner zijn, of een zus of broer hebben die in het leger dient. Als een van deze gronden voor vrijstelling niet langer geldt, kunnen ze tot hun 40e alsnog worden opgeroepen.

Vrouwen in Marokko en Marokkanen die in het buitenland wonen zijn niet verplicht, maar mogen zich wel opgeven.

De eerste vier maanden van de dienstplicht krijgen de jongeren algemene vakken als geschiedenis, maar ook fysieke training. Daarna werken ze acht maanden in een legereenheid in Marokko. Het land zendt ze dus niet uit naar oorlogsgebied, maar wel naar de Westelijke-Sahara, een gebied dat Marokko grotendeels bezet en waar de kans op oorlog aanwezig is.

De jongeren krijgen een zorg- en overlijdensverzekering en 100 tot 200 euro per maand afhankelijk van de studie die ze hebben afgerond.

Correspondent Willemijn de Koning sprak met drie Marokkaanse jongeren over de dienstplicht:

Yassine, 22 jaar

"Ik ben niet opgeroepen, maar ik ga wel. Want het is verplicht. Ik kan excuses blijven maken, maar dan moet ik straks als ik bijna 40 ben alsnog. Ik ga dan liever nu. En ik wil wel iets uitdagends proberen. Bovendien geeft het leger me een zorgverzekering en een salaris. Ik studeer nu Engels, maar ik weet niet of ik een baan kan vinden als ik daarmee klaar ben want dat is lastig in Marokko."

"Mijn vrienden en ouders zeggen dat het te zwaar is voor me, maar ik ben sportief en het is maar een jaar dus ik kan het wel aan. Ik ben wel homo en er is veel homofobie in Marokko, dus ik zal mijn geaardheid voor mezelf houden. Dat zal geen probleem zijn: ik verwacht tijdens mijn dienstplicht geen goede vrienden te maken."

Achraf Ibra, 23 jaar

"Ik heb gestudeerd en toen een half jaar gewerkt, maar ik heb ontslag genomen om uit te rusten en te ontdekken wat het leven te bieden heeft. En juist nu word ik opgeroepen voor de militaire dienstplicht."

"Voor jongeren die niet kunnen studeren en geen werk kunnen vinden is het wellicht goed, want in het leger kunnen ze discipline leren en werkervaring opdoen. Maar ik heb marketing gestudeerd. Ik kan een baan krijgen waarmee ik vier keer zoveel verdien en dan doe ik tenminste nog relevante werkervaring op."

"Voor mij betekent een jaar militaire dienstplicht een gat in mijn cv. Ook zou het slecht zijn voor mijn talenkennis. Daar spreken ze waarschijnlijk alleen Arabisch en zo kan ik mijn Engels en Frans verliezen, terwijl die talen enorm belangrijk zijn voor een carrière in Marokko."

"Ik ben ook bang om het leger in te moeten want ik ben opgegroeid in een gezin waar ik mijn mening kon geven. Ik ben niet gewend om orders te volgen zoals ik waarschijnlijk daar moet doen. Dus ik ga vrijstelling vragen omdat ik niet goed zie. Ik heb een bril, misschien helpt dat."

Asmae Taj, 19 jaar

"Ik ga me als vrouw vrijwillig opgeven voor het leger om mijn angsten te overwinnen en te ontdekken wat ik wil. Want ik ben erg verlegen. Ik durf niet naar onbekende plekken te gaan of met onbekenden te praten. Mijn angst houdt me zelfs tegen om een baan te zoeken."

"Ik studeer nu administratie, maar dat vind ik niet leuk. Ik weet alleen niet wat ik anders wil. Mijn ouders zeuren dat ik geen toekomstplan heb. In het leger heb ik geen ouders en sociale media. Ik denk dat we daar te veel tijd mee spenderen en onze meningen er onbewust te veel op baseren. Zo kan ik studeren, met andere vrouwen praten, lezen, mezelf ontwikkelen en ontdekken wat ik kan en wil."

"Toen ik mijn moeder vertelde dat ik het leger in wil, zei ze dat ik me beter op mijn studie kan focussen. Maar toen ze reclame voor de dienstplicht op televisie zag, zei ze juist dat ze het een goed idee vond. Dus ik weet nog niet of ze me laat gaan."