'Tientallen jongeren met grensoverschrijdend gedrag worden niet behandeld'

Zeker tientallen jongeren met grensoverschrijdend seksueel of gewelddadig gedrag worden op dit moment niet of niet door de juiste instellingen behandeld, zegt polikliniek voor forensische ggz de Waag. Alleen al in de regio Rotterdam is het aantal jongeren dat door forensische specialisten wordt behandeld voor zulk risicovol gedrag meer dan gehalveerd. De gemeente Rotterdam komt met een actieplan.

Sinds een paar jaar is de jeugdzorg gedecentraliseerd en een taak van de gemeenten. "Er is nu een ongelooflijk ingewikkeld systeem met verschillende manieren van financieren en verschillende regels", zegt regiomanager Erik van Polen van de Waag.

Minder jongeren

In de regio Rotterdam behandelde de Waag jaarlijks 180 jongeren met risicovol gedrag. Sinds de stelselwijziging is dat aantal meer dan gehalveerd. "En we weten niet waar die jongeren zijn gebleven. Staan ze op wachtlijsten of worden ze behandeld door instellingen die niet zo gespecialiseerd zijn zoals wij? We weten het niet", zegt Van Polen.

Zelfs als een rechter heeft bepaald dat een gespecialiseerde instelling als de Waag een jongere moet behandelen, gebeurt dat niet altijd. "Ik heb inderdaad gehoord van jongeren bij wie een behandeling als voorwaarde in het vonnis is opgenomen, maar die niet behandeld worden", beaamt Van Polen.

Volgens Larissa Hoogsteder, hoofd behandelzaken van de Waag, zijn er niet alleen in Rotterdam problemen. "We zien het in het hele land. De helft komt met vertraging bij ons terecht en krijgt te laat de juiste zorg. Dat is zorgelijk en onacceptabel voor de samenleving. Het kan leiden tot meer slachtoffers", zegt Hoogsteder. "En bovendien bestaat het risico dat jongeren zich in hun probleemgedrag doorontwikkelen en dat de crisis dus groter wordt."

Ook geld is een probleem bij de behandeling van jongeren met ernstig grensoverschrijdend gedrag, zegt Hoogsteder. "Bij een aantal gemeenten is het budget al op. Dat betekent dat er moeilijker naar ons wordt doorverwezen. We moeten telkens aantonen dat het om een crisis gaat. Gemeenten onderschatten hoe ingewikkeld het systeem is geworden."

Vorige maand ontkende de Rotterdamse wethouder Judith Bokhove (GroenLinks) nog dat er problemen waren met de hooggespecialiseerde jeugdzorg, na vragen van de fractie van Leefbaar Rotterdam. Vandaag maakt ze bekend dat er een actieplan komt.

Meer geld

De vijftien samenwerkende gemeenten in de regio Rotterdam kwamen vorig jaar 19 miljoen euro tekort op het door het Rijk beschikbaar gestelde budget. Gisteren is besloten om dit jaar zelf al 10 miljoen extra uit te trekken en minister Hugo de Jonge te vragen het budget te verruimen. Volgens het actieplan moet passende zorg sneller beschikbaar komen en komt er hulp om personeel aan te trekken.

Het krappe budget is wellicht een reden waarom minder jongeren bij de gespecialiseerde jeugdzorg belanden. "Misschien zijn we te scherp aan het sturen", zegt wethouder Bokhove.

Wal en schip

De wethouder gaat ook onderzoeken waar de risicovolle jongeren zijn gebleven. "We kunnen niet alleen afgaan op de cijfers van de Waag. Dat is maar één aanbieder van deze zorg. Maar we moeten uitzoeken of deze kinderen op de juiste plek zitten en niet tussen wal en schip belanden."

Leefbaar-raadslid Tanya Hoogwerf is "verbijsterd" over de cijfers van de Waag. "We hebben vorig jaar al aan de bel getrokken na een alarmerend signaal vanuit de instellingen. Toen ontkende de wethouder nog dat er een probleem was, maar de conclusie is toch dat tientallen zeer gevaarlijke jongeren onbehandeld buiten rond lopen", aldus Hoogwerf. Afgelopen dinsdag hield de Rotterdamse politie nog drie minderjarige jongens aan voor een reeks groepsverkrachtingen.

Leefbaar Rotterdam heeft een spoeddebat aangevraagd in de gemeenteraad.