Britten wilden brexit, maar moeten tóch stemmen bij EU-verkiezingen. Wat nu?

Nu de EU-lidstaten en het Verenigd Koninkrijk het eens zijn geworden over de nieuwe brexit-datum van 31 oktober, gaan ook de Britten eind mei naar de stembus. Ze kiezen dan 73 van de 751 Europarlementariërs die vanaf begin juli vergaderen. En dat terwijl ze er een kleine drie jaar geleden voor kozen de EU te verlaten. Wat gebeurt er in Brussel en Straatsburg als de Britten over een klein halfjaar uit de Europese Unie vertrekken?

Eerst de zetels: de 73 Britse Europarlementariërs stappen op en hun zetels komen vrij. Het merendeel van 46 daarvan blijft leeg en wordt mogelijk later ingevuld door nieuw toe te treden lidstaten. De overige 27 zetels worden verdeeld. Nederland krijgt er dan drie bij, om op 29 zetels uit te komen. Er gaan er vijf naar Frankrijk en Spanje, drie naar Italië, twee naar Ierland en negen andere lidstaten krijgen er ieder één.

"Nederland krijgt na 23 mei een raar soort dubbele uitslag", zegt EU-correspondent Thomas Spekschoor. "Er komen drie mensen op de reservelijst."

Het feit dat de Britten meedoen aan de verkiezingen, heeft ook gevolgen voor Frans Timmermans, spitzenkandidat van de sociaaldemocraten. Wordt zijn fractie de grootste, dan wordt hij voorzitter van de Europese Commissie. Zijn grootste concurrent is de christendemocraat Manfred Weber. Groot-Brittannië heeft geen christendemocratische partij en een groot deel van de sociaaldemocratische zetels in het huidige parlement was te danken aan Britse stemmers.

"Dat zal opnieuw zo zijn. Timmermans zal dus dichter bij Weber komen", zegt Spekschoor. "Nog steeds is het zeer waarschijnlijk dat de christendemocraten groter blijven en Weber de strijd uiteindelijk gaat winnen, maar de strijd wordt wel iets spannender. Ik denk dat er in huize Timmermans lichtjes gejuicht is."

Aan de andere kant van Het Kanaal vrezen politici van Mays Conservatieve Partij dat zij bij de verkiezingen worden afgerekend op het feit dat de deal van May nog steeds niet is goedgekeurd. En dat de stemmers naar bijvoorbeeld Nigel Farages Brexit Party overstappen. "De verkiezingen kunnen een soort referendum over de stand van het land worden", zegt correspondent Tim de Wit. "De remainers gaan voor een partij die brexit wil terugdraaien, zoals de Labour-afsplitsing Change UK, dat een nieuw referendum wil. Dat soort bewegingen, de radicale uiteinden, kunnen gaan profiteren."

Er is één manier waarop een Britse stembusgang nog kan worden voorkomen: als May in de eerste drie weken van mei alsnog haar deal door het Lagerhuis krijgt. De Wit: "Maar aangezien het parlement 'm al drie keer heeft weggestemd, heeft niemand in Brussel daar vertrouwen in."

Zo reageerde May vannacht op het uitstel: