Er moeten nogal wat woningen bijgebouwd worden in Nederland de komende jaren. De trend bij nieuwbouw is: concentratie, hoogbouw en appartementen. In de Randstad is het bijna taboe om te spreken over bijbouw in het buitengebied. Maar daar lijkt verandering in te komen.
Het stadje Oudewater in het Groene Hart in de provincie Utrecht wil honderden woningen bijbouwen. Er zijn steeds meer eenpersoonshuishoudens en kleinere gezinnen, dus zijn er meer woningen nodig om iedereen te huisvesten. "Er wonen gemiddeld steeds minder mensen in één huis, dus als we niet bijbouwen neemt de bevolking af", zegt wethouder Bob Duindam.
Hij wil een deel van de woningen in de stad bouwen. Maar ook een groot deel aan de rand of erbuiten, want binnenin wordt bouwen steeds complexer, zegt hij. "Binnenstedelijk bouwen is enorm complex. Je moet voortdurend zoeken waar je nieuwe parkeerplaatsen aanlegt. Je moet constant overleggen met verschillende partijen met verschillende belangen."
Meer huishoudens willen buitenaf wonen
Ook speelt voor gemeenten als Oudewater mee dat de vraag naar woningen in minder stedelijke gebieden, toeneemt. Huishoudens die van plan zijn te verhuizen, kiezen vaker voor een woning in een minder stedelijke omgeving dan waar ze op dit moment wonen. Het percentage verhuisgeneigde huishoudens dat stedelijker wil wonen, nam de laatste jaren juist af, blijkt uit het driejaarlijkse woonrapport van het ministerie van Binnenlandse Zaken.
De 'wooncarrière' van Nederlanders gaat weer iets richting zoals het voor de crisis was, zegt economisch duider Mathijs Bouman. "Jonge gezinnen kiezen bij het starten van hun loopbaan vaak voor wonen in de stad, en zodra ze een gezin krijgen trekken ze weer vaker naar de randen of zelfs het platteland."
Dit is belangrijk voor overheden om rekening mee te houden, zegt Bouman. "Het gaat in Nederland tegenwoordig automatisch over bijbouwen in de stad, terwijl de wens om wat meer buitenaf te wonen alleen maar is toegenomen."
Rode contour
Maar bijbouwen buiten de stad gaat zomaar niet, merken ze ook in Oudewater. De zogenoemde rode contour zit in de weg. Buiten die grens geldt het beleid voor het landelijk gebied en mag zonder toestemming van de provincie nog geen fietsenschuurtje verrijzen.
Wethouder Duindam: "Als ik hier niet mag bouwen verlies ik een kwart van m'n toekomstige woningproductie." Maar de provincie houdt vast aan de rode contour. "Oudewater kan binnenstedelijk ongeveer 170 woningen bouwen", zegt gedeputeerde Van den Berg. "Ik zou ze aanraden om dat vooral te doen. Ik zeg: pak gebieden die verrommeld zijn eerst aan en bouw binnenstedelijk."
Toch erkent ook Van den Berg dat de woningbehoefte in de Randstad op een gegeven zo groot zal worden dat de binnensteden écht gaan knellen. "Na 2025 moeten we in Utrecht gaan nadenken over nieuwe woonwijken buiten bestaande bebouwde gebieden."