"Ik kan die fouten niet uitleggen, want ik kan ze ook niet goedpraten." zegt verantwoordelijk minister Sander Dekker voor Rechtsbescherming over de onderzoeksconclusies van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV).
Uit het pijnlijk heldere rapport van de OVV blijkt dat de overheid ernstig heeft gefaald de samenleving te beschermen. De Dienst Justitiële Inrichtingen, de gevangenis in Vught en een psychiatrische kliniek zijn ernstig tekortgeschoten bij de behandeling van Michael P., de man die in 2017 Anne Faber verkrachtte en ombracht.
P. werd in 2011 veroordeeld voor het verkrachten van twee minderjarige meisjes. Na een paar jaar gevangenis werd hij voor verdere behandeling overgeplaatst naar de kliniek in Den Dolder. In die tijd is nooit nagegaan hoe groot de kans was dat hij opnieuw in de fout zou gaan en ook niet of het toekennen van vrijheden een gevaar zou opleveren, stelt de OVV. P. kon al na anderhalve maand in de kliniek elke dag zonder begeleiding naar het dorp Den Dolder. Ook is essentiële informatie over het zedenverleden van P. niet gedeeld met zijn behandelaars, omdat Michael P. dat niet wilde.
"Dit is een hele harde les. We moeten open zijn over de dingen die zijn fout gegaan, om ervoor te zorgen dat het in de toekomst niet nog een keer gebeurt." zegt Minister Dekker.
Aanbevelingen
Minister Dekker liet vandaag weten alle aanbevelingen uit het rapport over te nemen: "Ik deel de harde conclusies van beide rapporten. In essentie zeggen die dat er tijdens het detentieverloop, zeker naar het einde toe, te veel focus is geweest op resocialisatie en op behandeling. Daarbij is een blinde vlek ontstaan voor de risico's, voor de gevaren die daarmee gepaard gaan. En dat vind ik onacceptabel."
Een belangrijke aanbeveling uit het rapport is dat de verantwoordelijkheden van alle betrokken partijen in lijn moeten worden gebracht met het gemeenschappelijke doel. Peter van der Laan, hoogleraar reclassering aan de VU in Amsterdam, is het daarmee eens: "Er moet een helicopterview zijn op het hele traject."
Van der Laan stelt echter dat dit heel goed geregeld moet worden. Wanneer professionals te dicht op de situatie zitten, schuilt het gevaar dat zij zich in de luren kunnen laten leggen door een slimme psychopaat. "Een koele blik is nodig. Dat moet je niet zien als kritiek op de kliniek, maar als een andere visie op de aanpak."
Klopt het systeem wel?
Volgens Van der Laan mag Minister Dekker nog een stap verder gaan in het veranderen van het bestaande systeem. "Dekker houdt vast aan de directeur van de penitentiaire inrichting als verantwoordelijke voor de aanpak, maar we weten nu dat dat niet werkt. We moeten altijd advies inwinnen bij het OM, bij de rechters en de reclassering."
Van der Laan vindt ons systeem van behandeling ondermaats. Omdat Michael P. geen TBS kreeg, kwam hij terecht in het Penitentiair Psychiatrisch Centrum, waar hij geen intensieve behandeling kreeg.
Van der Laan: "Ik zou van de minister willen weten: kun je zware zedendelinquenten wel goed behandelen in deze instellingen? Zo nee, dan moeten die mogelijkheden worden verzwaard, of je moet vaker TBS toekennen. Maar dat is aan de rechter."
