Zoutwinning in Nederland, hoe werkt het?
Volgend jaar begint een paar kilometer uit de kust bij Harlingen het winnen van zout: 32 miljoen ton tot 2052. Toen dit bekend werd was er meteen verzet onder bewoners: ze zijn bang voor verzakking. Maar deze week werden er afspraken gemaakt: bij een daling van maximaal 2 cm wordt de zoutwinning gestopt en dat zorgt ervoor dat het project door kan gaan.
Er wordt diep in onze bodem geboord, naar zoutlagen die daar miljoenen jaren geleden gevormd zijn. Toen bedekte een binnenzee het tegenwoordige Noordwest-Europa. Op een gegeven moment verdampte het zeewater en bleef het zout over. En die zoutlagen, die nu kilometers diep liggen, worden nu al een eeuw aangeboord en gewonnen.
In deze video leggen we uit hoe de zoutwinning werkt.
In het nieuwe millennium kwam er steeds meer protest tegen de zoutwinningen. Volgens wettelijke normen mag de bodem maximaal 35 centimeter dalen. Maar ondanks dat maximum ontstaat er schade: scheuren in woningen, verzakte huizen, steeds natter wordend land. Ook kunnen de zogenoemde cavernes, dat zijn de holten die ontstaan als het zout gewonnen is, voor een instabiele bodem zorgen.
En door lekkages kan de bodem verzilten en dat is slecht voor de landbouw. In tien jaar tijd zijn vier cavernes ingestort, zijn er zeven lekkages van diesel of pekel geweest en waren er vier aan zoutwinning gerelateerde aardbevingen.
Die aardbevingen waren vorig jaar bij Winschoten. De zwaarste beving had een kracht van 1,3. Die is mogelijk ook gevoeld door mensen. De vier bevingen gebeurden op een diepte van ongeveer 400 meter. Dat is veel ondieper dan gas-aardbevingen, die ongeveer 3 kilometer onder de grond gebeuren.
In Veendam lekte zout weg, waardoor de bodem meer zakte dan voorzien. De zoutwinning wordt daar nu nader onder de loep genomen. Ook staat Nouryon (voorheen AkzoNobel), het bedrijf dat in Twente zout wint, onder verscherpt toezicht na diverse lekkages.
Nu het maximum aan bodemdaling in Harlingen bijna bereikt is, wil Frisia, dat verantwoordelijk is voor de zoutwinning in dat gebied, in de Waddenzee gaan boren. Niet alleen de Harlingers vrezen voor hun oude binnenstad, ook Natuurorganisaties protesteren, Het Waddengebied, dat op de Unesco-Werelderfgoedlijst staat, kan schade oplopen door de winning, zeggen ze. Door bodemdaling verdwijnen zandplaten die belangrijk zijn voor de vogels. Maar volgens Frisia wordt de bodemdaling in de Waddenzee op natuurlijke wijze weer opgevuld met zand dat door de zeestroming wordt aangevoerd.
De overheid heeft besloten om op termijn te stoppen met gaswinning. Maar voorlopig lijkt er geen einde te komen aan de zoutwinning.
