EU-leiders spreken met én zonder May over uitstel van brexit
Een dag nadat in Nederland de nexit-partij Forum voor Democratie er met de winst vandoor ging, praat premier Rutte in Brussel met de andere EU-leiders over de brexit. Op tafel ligt het verzoek van de Britse premier May om de brexit-deadline van 29 maart uit te stellen naar eind juni, zodat de Britten de tijd hebben om ordentelijk de EU te verlaten.
Dat verzoek vereist de instemming van alle 27 andere lidstaten, maar die hebben grote twijfels. De leiders willen garanties van de Britse premier. Om te beginnen willen ze weten wat de waarde van de brief over het gewenste uitstel is die May gisteren aan haar collega's heeft geschreven. "Is dat een persoonlijke brief, een brief van haar partij, of het parlement? We weten het niet", zegt een hoge EU-diplomaat.
En dan de inhoud. Wat gaan de Britten doen met de negentig dagen uitstel? Opnieuw politiek ruzie maken of wordt uiteindelijk de overeenkomst die met de EU is gesloten, goedgekeurd?
Kort uitstel
Volgens premier May kan er volgende week opnieuw gestemd worden in het Britse Lagerhuis, maar dat is geen garantie en al helemaal geen zekerheid dat de deal ook wordt aangenomen. Ondanks alle bezwaren lijken de EU-leiders weinig anders te kunnen dan het verzoek van May te honoreren. De Duitse bondskanselier Merkel zei dat kort uitstel mogelijk is.
Maar zij wil dat het uitstel hooguit tot eind mei duurt. Op 23 mei zijn er Europese verkiezingen en voor die datum moeten de Britten absoluut uit de EU zijn vertrokken. Juristen in Brussel maken zich grote zorgen over de legitimiteit van besluiten. "We moeten de bestuurbaarheid van de EU niet in de waagschaal stellen", zo klinkt het her en der in de wandelgangen.
Als de Britten namelijk blijven tot eind juni, praten ze gewoon mee over wie de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie wordt. Ze zitten aan tafel bij de onderhandelingen over de nieuwe begroting en in de maand juni zal de nieuwe strategische agenda voor de EU worden opgesteld.
Nieuwe stemming
Aan het eind van de middag mag premier May haar zegje doen bij de EU-leiders. Als ze daarmee klaar is, moet ze de vergaderzaal uit en dan praten de 27 andere leiders verder over haar verzoek tot uitstel.
Als ze daarmee instemmen is het wachten op volgende week dinsdag, wanneer waarschijnlijk de derde stemming wordt gehouden in het Lagerhuis. Bij de vorige twee stemmingen werden de afspraken over brexit met een grote meerderheid afgewezen.
Als het Britse parlement de deal aanneemt kan alles netjes geregeld worden en verlaten de Britten nog voor de zomer de EU. De 27 leiders zullen vandaag bepalen op welke datum dat gebeurt.
Als het Lagerhuis opnieuw de afspraken verwerpt, wordt volgende week een extra crisistop in Brussel gehouden. Op tafel liggen dan drie mogelijkheden: lang uitstel, een kort uitstel en May de gelegenheid geven om voor een vierde keer te proberen de deal door het parlement te loodsen, of zonder afspraak op 29 maart afscheid nemen van elkaar - het zogenoemde no-dealscenario.
