Hoe Zeeland worstelt met populaire kust en rust

• Roel Pauw

  Verslaggever

Tussen het liedje Zomer in Zeeland van Saskia en Serge uit 1970 en vandaag is de Zeeuwse kust (ook een bekend nummer) aanzienlijk veranderd. Zeeland is ontdekt door het massatoerisme en de hedendaagse toerist wil verwend worden. Afgeleefde en uitgewoonde vakantiehuisjes maken plaats voor luxe chalets, bungalows en appartementen.

Jan Kollaart ziet het met lede ogen aan. Vlak bij Goes waar hij woont is aan de oever van het Veerse meer een villawijkje verrezen met de naam Harbour Village. De huizen met enorme glazen puien en dus veel uitzicht rondom hebben elk hun eigen aanlegsteiger voor een boot.

Het is niet de enige nieuwbouw op deze plek. Er komt nog een hotel en een verouderd vakantiepark wordt gemoderniseerd ten koste van de houders van een stacaravan die er al sinds mensenheugenis komen. "Het gaat te hard", vindt Kollaart. Daarom is hij bezig een vereniging op te richten om de ongebreidelde bouw een halt toe te roepen.

Een petitie die Kollaart heeft opgezet is al 18.000 keer ondertekend. "In Domburg beginnen de mensen al te klagen dat het er te druk is. Veel verkeer, lang in de rij bij de kassa. Op deze manier verspeel je het draagvlak onder de bevolking. Het wordt tijd dat bestuurders een keer 'genoeg is genoeg' zeggen."

Nieuwbouw vliegt weg

Michel van Opbergen is makelaar en bezig met het verkopen van de laatste van 107 nieuwbouw bungalows in Kamperland. De duurste kosten ruim 3 ton, maar ze gingen als Zeeuwse bolussen over de toonbank.

De bouwer van de Hooge Duynen, zoals het park heet, wil dat de huizen op termijn helemaal opgaan in het landschap. Nu is het nog een beetje kaal, maar op een tekening is te zien hoe het gaat worden: lage huizen tussen zacht glooiende namaakduinen die mettertijd helemaal begroeid zullen zijn. Vanuit je bungalow is het tien minuten lopen naar het strand. "Al die nieuwbouw heeft ervoor gezorgd dat er ook steeds meer faciliteiten zijn, zoals strandpaviljoens. Als geboren Zeeuw houd ik van het strand en de zee, maar ik vind het ook wel lekker als ik na een wandeling ergens een kop warme chocola kan drinken."

Sommige tegenstanders van al die bouwactiviteit denken dat de winsten wegvloeien naar projectontwikkelaars buiten de provincie. Volgens Van Opbergen is dat geen juiste voorstelling van zaken. "De bouwer van deze bungalows was een Zeeuws bedrijf, het schoonmaken van de huisjes, het onderhoud van de tuinen, klusjes die gedaan moeten worden, dat wordt allemaal gedaan door bedrijven uit de regio. En bedenk ook dat de mensen die hier een huis hebben gekocht of die er eentje huren, hun boodschappen doen in de plaatselijke supermarkt, gaan winkelen in Middelburg en ga zo maar door."

Hotel aan het water

Marco Doeleman had ook bouwplannen, maar heeft minder geluk gehad. Jaren geleden had hij een idee voor een hotel aan het water. De provincie vond het uitstekend. Maar door wisselingen van de politieke wacht, een interventie door het rijk en nog zo wat tegenslagen, is het er tot nu toe niet van gekomen.

"Volgens tegenstanders van het hotel zou het gebouw bepaalde zichtlijnen op het dorp Veere belemmeren, wat niet zo was, maar als ondernemer kon ik er niks meer tegen inbrengen. Als de wind uit een andere hoek gaat waaien, heb je ineens een Zeeuwse storm tegen. Ik sta af en toe wel te kijken van de ruggengraat van bestuurders."

Er zijn meer Zeeuwen die de provinciale politiek niet 100 procent vertrouwen. Jitske Popering is fanatiek surfer. Alle vakanties en elk vrij weekend is ze te vinden op het water van het Brouwersmeer, volgens haar de beste surfplek van Nederland. De bouw van een rij villa's op de zuidoever zou dat paradijsje ernstig kunnen verstoren. "Als de projectontwikkelaar door mag gaan met de bouw dan komen hier vakantiehuizen van 13 meter hoog langs het water te staan. Die nemen je letterlijk de wind uit de zeilen als je er langs vaart", zegt Popering.

De zaak ligt nu bij de Raad van State, maar Popering is er niet gerust op. "De provincie heeft dan wel een Kustvisie vastgesteld die de bouw in de kustregio moet reguleren en bouwen bij de Brouwersdam voorlopig niet toestaat, maar als je de kleine lettertjes leest, dan zie je dat er allerlei pijplijnprojecten zijn die nog wel gewoon door mogen gaan. Dat gaat over duizenden vakantiewoningen in Zeeland."

Ondernemer Marco Doeleman en makelaar Van Opbergen zijn als echte Zeeuwen ook voor het behoud van het eigen karakter van de kust, maar als het aan hen ligt, gaat de boel niet helemaal op slot. Doeleman: "Zeeland is een prachtige provincie, maar naast al die natuurreservaten hebben we ook behoefte aan een paar economische reservaten."