Aanpak van bijstandsfraude met tweede huis blijft lastig
Het blijkt niet makkelijk te zijn om bijstandsfraudeurs met een tweede huis in het buitenland aan te pakken. Zelfs mensen die zijn betrapt op bijstandsfraude kunnen in sommige gevallen nog steeds aanspraak maken op een bijstandsuitkering, meldt de Volkskrant vandaag.
Het is niet duidelijk hoeveel mensen er betrapt zijn op bijstandsfraude en hoeveel daarvan alsnog een bijstandsuitkering krijgen. Uit onderzoek van Nieuwsuur eind vorig jaar bleek dat er alleen al in Turkije in 2016 en 2017 17 miljoen euro aan niet-gemeld vermogen is aangetroffen.
Fraudeurs die betrapt zijn, krijgen een hoge boete. Niet alleen moet de totale som onterecht gekregen bijstand worden terugbetaald, daarbovenop komt nog een boete waardoor het totale bedrag kan verdubbelen.
"Een gezin heeft jaarlijks recht op zo'n 20.000 euro. Als er meerdere jaren onterecht bijstand is ontvangen dan kan het dus een fiks bedrag worden dat moet worden terugbetaald", zegt Evelien Meester, jurist bij kenniscentrum Stimulansz.
Frauderen en toch bijstand
Toch ontvangen sommige van deze mensen nu weer een bijstandsuitkering, ook al hebben ze hun huis in het buitenland nog steeds in bezit. Als de boete en de terugvordering die de gemeente heeft opgelegd hoger zijn dan de waarde van het vermogen in het buitenland, heeft iemand weer recht op een bijstandsuitkering.
"Dit zou gewoon niet mogelijk moeten zijn en moet zo snel mogelijk worden aangepakt", zegt Arjen Maathuis, VVD-wethouder in Almelo. In Almelo is in 2014 onderzoek gedaan naar vermogen in het buitenland van 35 uitkeringsgerechtigden. In 21 gevallen was er sprake van fraude.
Maathuis ziet in Almelo bijstandsfraudeurs na verloop van tijd weer terugkomen om een uitkering aan te vragen. "Er moet gewoon een einde komen aan deze draaideurconstructie. Voor iedereen gelden dezelfde regels en dus ook voor mensen met vermogen in het buitenland."
Moeilijk aan te pakken
Gemeenten hebben moeite het geld terug te vorderen: het kan maanden duren voordat bijstandsfraudeurs zijn opgespoord. "Het is moeilijk om informatie vanuit het buitenland te krijgen", zegt een woordvoerder van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).
Ook Evelien Meester van Stimulansz zegt dat het fraudeonderzoek van de gemeente tijdrovend is. Eerst moet bewezen worden dat iemand een woning in het buitenland op zijn naam heeft staan. "Daarna moet de woning getaxeerd worden. Aangezien eigenaren vaak niet meewerken kan een woning vaak alleen getaxeerd worden op basis van foto's van de buitenkant."
Met landen waar geen verdragen mee zijn, is dat nog lastiger. Dan is het vaak heel moeilijk vast te stellen of iemand bezittingen heeft in het land. De VNG heeft begin dit jaar een handleiding opgesteld voor gemeenten hoe ze bijstandsfraude kunnen aanpakken.
Staatssecretaris Van Ark van Sociale Zaken is gevraagd met oplossingen te komen voor dit probleem. Wethouders als Maathuis wachten op mogelijke nieuwe maatregelen.
