Hanoi-top legt de beperkingen bloot van Trumpiaanse diplomatie
Donald Trump noemt zich graag een "master dealmaker", maar in Vietnam schoten zijn onderhandelingskunsten duidelijk tekort. Na alle lovende woorden over en weer kwam er donderdag een abrupt einde aan de topontmoeting tussen de Amerikaanse president en de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un. Ze braken de onderhandelingen onverwachts af, omdat ze het niet eens konden worden over de sancties tegen Noord-Korea.
Volgens de president eisten de Noord-Koreanen een volledige opheffing van de internationale sancties. In ruil daarvoor waren de Noord-Koreanen bereid slechts één nucleaire faciliteit te ontmantelen. Voor de Amerikanen ging deze concessie niet ver genoeg. "Soms is het beter om weg te lopen bij de onderhandelingen", verklaarde Trump tijdens de persconferentie In Hanoi. Een werklunch met Kim Jong-un ging niet meer door.
Pyongyang spreekt de lezing van Trump tegen. In een zeldzame persconferentie zeiden de Noord-Koreaanse onderhandelaars dat ze niet een volledige opheffing van de sancties hadden geëist. Ze hadden slechts om een gedeeltelijke opheffing gevraagd.
Het mislukken van de top is een tegenslag voor de Amerikaanse president. Trump had op voorhand de onderhandelingen met Noord-Korea een "historisch succes" genoemd en hij zinspeelde op de Nobelprijs voor de Vrede. Nu komt hij met lege handen thuis.
Hoofdpijndossier
Noord-Korea is al decennialang een hoofdpijndossier voor opeenvolgende Amerikaanse regeringen. Meerdere malen heeft Washington lange en complexe onderhandelingen gevoerd met Pyongyang om de nucleaire ambities van Noord-Korea in te tomen. Soms leverde dat harde afspraken op, maar die zouden telkens als los zand uit elkaar vallen.
Vorig jaar verklaarde Trump in Singapore al vol bravoure dat de wereld rustig kon slapen. "Noord-Korea is niet langer een nucleaire dreiging." De praktijk is echter een stuk weerbarstiger. Sinds de top in Singapore zijn Noord-Korea en de VS geen millimeter opgeschoten. Sterker nog, Pyongyang ging volgens Trumps eigen inlichtingendiensten gewoon door met de ontwikkeling van kernwapens en langeafstandsraketten (wat Trump overigens tegenspreekt).
De afgelopen weken begon het ook bij Trump te dagen dat een snel succes niet in het verschiet lag. Hij stelde in de aanloop naar de top de verwachtingen drastisch bij. Hij zou geen verregaande concessies van Kim Jong-un eisen. "Zolang ze geen langeafstandsraketten of kernwapens testen, zijn wij tevreden." Maar zelfs met deze laaggespannen verwachtingen kwam het niet tot afspraken in Hanoi.
Geen voorbereidingen
Trump heeft zich altijd smalend uitgelaten over de pogingen van zijn voorgangers om Pyongyang in het gareel te krijgen. In zijn ogen hadden ze de problemen met Noord-Korea allang kunnen oplossen. Hij zou de klus wel even klaren. De president had geen zin in complexe, langdurige onderhandelingen, zoals die in het verleden plaatsvonden. Voorbereidingen voor de topontmoetingen met Kim Jong-un vond hij overbodig.
Op de eerste dag van de top was het nog all smiles. Trump benadrukte hoe "productief" de onderhandelingen verliepen. Hij roemde de "geweldige relatie" met de dictator uit Noord-Korea. Trump noemde zijn gesprekspartner een "vriend" en een "groots leider".
De president ging de onderhandelingen met dezelfde instelling in zoals hij dat in het verleden deed met zakendeals in New York. In een tête-à-tête zou hij al improviserend en met charme en persoonlijke overredingskracht de Noord-Koreaanse leider overtuigen zijn kernwapens op te geven. Deze week bleek hoe naïef en amateuristisch deze aanpak was.
Niet in alle opzichten was het een negatief resultaat. De onderhandelingen hadden nog veel slechter kunnen uitpakken. Trumps medewerkers waren in de aanloop naar de top bevreesd dat de president zich in de luren zou laten leggen door Kim Jong-un. Ze waren bang dat de president in zijn verlangen naar een klinkend diplomatiek succes te veel zou weggeven in ruil voor vage beloftes van de Noord-Koreaanse leider.
Zover is het niet gekomen en het biedt de Amerikanen in ieder geval de mogelijkheid om druk uit te oefenen op Pyongyang. Maar in het streven naar een kernwapenvrij Noord-Korea is de wereld geen stap dichterbij gekomen.
