'Bananen en bio-producten verpakt in plastic, dat verzin je toch niet?'
Kipfilets in een plastic bakje, drie paprika's in een plastic zakje, broodjes in plastic, zelfs bananen in plastic. Wie zijn ogen de kost geeft in de supermarkt, ziet steeds meer verpakkingen. Vooral van plastic. De winkels willen daarvan af. In 2025 liggen er 20 procent minder verpakkingen in de schappen, beloven ze. Een doelstelling die volgens Milieu Centraal lang niet ambitieus genoeg is.
De sector pakt als eerste de afdeling groente en fruit aan. Daar lijkt qua duurzaamheid snel de meeste winst te halen, zegt Marieke Doolaard, manager duurzaamheid bij het CBL, de spreekbuis van supermarkten. Doolaard zwakt haar opmerking wel meteen wat af: "Alle verpakkingen de wereld uit kan natuurlijk niet. Het zijn vaak kwetsbare producten, aardbeien bijvoorbeeld of peren, die moeten houdbaar zijn, moeten veilig zijn om te eten en dus goed verpakt worden. Maar daar willen we toch snel stappen maken om minder en andere verpakkingsmaterialen te gebruiken."
Behalve dat het CBL minder verpakkingen wil, zullen de verpakkingen in supermarkten vanaf 2025 voor 95 procent recyclebaar moeten zijn. Ook moet het plastic verpakkingsmateriaal voor 50 procent uit gerecycled materiaal bestaan en moet papier en karton 100 procent gecertificeerd zijn. Ook hierbij plaatst Doolaard gelijk een kanttekening: "Het zal best moeilijk zijn om een en ander waar te maken, maar het is absoluut onze ambitie."
Het algemene doel van het CBL, 20 procent minder plastic verpakkingen, noemt Doolaart ambitieus. "Want de trend momenteel is juist méér verpakkingen. Dat komt onder meer door de vergrijzing - er komen meer producten in eenpersoonsverpakkingen - en door het gemak van bijvoorbeeld kant-en-klaar-maaltijden. Die zitten meestal ook in plastic. Wij gaan dus met onze ambities tegen die trend in."
Milieu Centraal
Directeur Vera Dalm van voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal is niet echt onder de indruk van die argumenten: "Nee, 20 procent vind ik niet heel veel in vijf jaar. Goed, het is een begin maar ik hoorde Albert Heijn en Plus het eind vorig jaar hadden over 25 procent. Dus ik hoop dat de rest de lat snel nog wat hoger gaat leggen."
Wat haar tegenvalt is dat het CBL alleen afspraken heeft gemaakt over de huismerken van supermarkten en nog niks heeft geregeld met A-merk-fabrikanten als Coca Cola, Douwe Egberts en Unox. "De uitdaging is natuurlijk dat alle fabrikanten gaan meedoen. Supermarkten en fabrikanten spreken elkaar zeer regelmatig, maar dan kun je toch ook direct zeggen: jongens, als jullie in onze winkel willen liggen, moet je ook aan onze ambities qua duurzaamheid voldoen?"
Consumenten boos
Dalm ziet vooral op sociale media dat mensen zich enorm opwinden over al die onnodige verpakkingen. "Bananen in een plastic zak, dat verzin je toch niet? Bananen zijn toch goed verpakt van zichzelf."
"En supers proberen biologische producten en niet-biologische producten uit elkaar te houden, makkelijk voor de kassa. Wat doen ze dan? De bio-producten gaan in plastic. Mensen snappen dat niet. Willen ze iets biologisch kopen, krijg je er een plastic verpakking omheen. Dat vinden mensen heel raar en vervelend."
Worsteling
In de Deka-supermarkt in Beverwijk is ook duidelijk dat consumenten ermee worstelen. "Ik weet geen alternatief. Je kunt die appels en dat vlees toch niet los meenemen. Je moet ook aan de hygiëne denken."
Een ander zegt: "Het is heel slecht voor het milieu ja, al dat plastic. Ik baal er wel van. Maar ja, je ontkomt er bijna niet aan. Je kunt alles wel in papieren zakken doen, maar dat is ook weer van bomen gemaakt hè. Zeg het maar. Het is een moeilijke keuze hoor."