Tinderen tot je 80ste: hoe liefde op bestelling de samenleving beïnvloedt

• Carmen Dorlo

  redacteur Online

Valentijnsdag, de dag van de liefde. Hoe die liefde tot stand komt is met de opkomst van datingapps ingrijpend veranderd. Waar een aantal jaar geleden nog een taboe lag op het gebruiken van online datingwebsites of datingapps, is dat nu de gewoonste zaak van de wereld. Wat is de impact daarvan op relaties en blijft Valentijnsdag wel de dag om de liefde te vieren, of wordt het een dag om juist de liefde te evalueren, zoals hoogleraar sociale demografie Jan Latten stelt?

Chloe (niet haar echte naam, red.) had 9 maanden een relatie. "Ik voel me er nog steeds schuldig over, maar na een half jaar dacht ik: is dit het nou? Er was eigenlijk geen enkel stom ding aan hem te benoemen, maar toch bleef die vraag in mijn hoofd zitten. Na negen maanden heb ik er een punt achter gezet, terwijl ik daar geen reden voor had."

Een van de gevolgen van de verandering van het datinglandschap is dat langdurige monogamie meer en meer in twijfel wordt getrokken, zegt Elisabeth Timmermans, een van de eerste academici die onderzoek deed naar datingapps, en schrijver van het boek Liefde in tijden van Tinder.

De grote meerderheid van de vrijgezellen wil wel liefde en een relatie, maar is al snel op elkaar uitgekeken, zegt Timmermans. "Het is inmiddels veel normaler om bij een beetje twijfel te zeggen: laten we stoppen en de pagina omslaan. We denken dat geluk maakbaar is, daarom willen we alleen het beste. Ook in een partner."

Hoe genormaliseerd datingapps ook zijn, niet iedereen wordt blij ervan. "Tijdens mijn onderzoek kwam naar boven dat veel mensen eigenlijk klaar zijn met datingapps. Ze hebben er echt een haat-liefdeverhouding mee omdat er veel frustratie bij komt kijken", zegt Timmermans. Negatieve ervaringen met dates zorgen ervoor dat mensen tijdelijk de app verwijderen. "Totdat ze weer een succesverhaal van iemand horen, dan wordt de app weer aangeslingerd."

Een paar dagen na de break-up weer op Tinder

Veel mensen schamen zich voor het single zijn, zegt Timmermans. "Die single status wil je snel veranderen vanwege de sociale druk." Ook al zijn er meer vrijgezellen dan ooit in Nederland, blijkt uit cijfers van het CBS. "We zijn steeds vaker single, ook omdat we veel keuze hebben", zegt hoogleraar sociale demografie Jan Latten. "Blijkbaar zijn steeds minder koppels in staat om die lange relatie in stand te houden." Datingapps maken het eenvoudiger om snel te vergelijken of om sneller te wisselen tussen partners, zegt hij. "Je kan zo in een andere provincie naar een partner zoeken, je krijgt bij wijze van spreken de liefde op bestelling. Vroeger zocht je alleen in het dorp."

Ook Laura (niet haar echte naam, red.) was snel uitgekeken op haar relatie. "Mijn voorlaatste relatie was een beetje zo'n relatie die je aangaat zodat je een relatie hebt. Ik wist al vrij snel dat het niet voor de lange termijn was en voelde me ook wel schuldig als hij over zaken als samenwonen begon", vertelt Laura. "Na acht maanden en een aantal ruzies later, die altijd gingen over dat hij vond dat ik niet committed genoeg was, heb ik het uitgemaakt. Een keer om gehuild en na een paar dagen weer op Tinder gegaan."

Ook al is er meer keuze, de zoektocht naar een partner wordt steeds moeilijker, legt Latten uit. Mensen zijn heel specifiek geworden in hun wensen. "Zoek er maar eens iemand bij, bij al die details. Er wordt meer maatwerk geëist van een partner. Het zoeken is moeilijker en internet biedt daarbij mogelijkheden. De ideale partner was al een speld in een hooiberg vinden, maar die hooiberg is een stuk groter geworden."

Latten heeft een nieuwe invulling voor Valentijnsdag bedacht, zodat de dag, waarop normaal de liefde (en commercie) gevierd wordt, beter bij deze tijdsgeest past. "Valentijnsdag kan je aangrijpen voor een soort van functioneringsgesprek. Even evalueren of dit nog wel is wat je wilt. Relaties zijn niet meer voor altijd en zo kan je kijken of de grote liefde de try out-periode heeft overleefd", zegt hoogleraar Latten.

'Oude romantische denkbeelden werken niet meer'

Volgens Latten is een zakelijke manier van daten geen gevolg van de introductie van datingapps. "Het is andersom. Deze tool past in de tijdsgeest waarin de instant behoeftebevrediging steeds gewoner wordt. Wil je pizza? Over een half uur is 'ie er. Wil je een nieuwe outfit? Morgen heb je het pakket al in huis Een date? Even swipen."

Datingapps zullen nooit meer uit onze samenleving weg te denken zijn, zegt Latten. "Waarschijnlijk is Tinderen tot je 80ste voor velen de toekomst." Hij denkt dat de markt alleen maar groter gaat worden. "Er komt juist meer vraag naar deze hulpmiddelen. De oude romantische denkbeelden om iemand jarenlang het hof te maken werken in de praktijk gewoon niet meer."

Volgens Timmermans gaat het zelfs nog iets verder en is virtual dating de toekomst. "Bij Tinder swipe je, match je en heb je je eerste gesprek in de app. Dan spreek je een date af en moet je naar buiten, de echte wereld in." Bij virtual dating zet je een vr-bril op. "En heb je je eerste date als een avatar. Misschien kan je dan nog wat geld betalen om een mooiere jurk aan te krijgen, of grotere borsten. Als het dan niet klikt, hoef je niet eens meer naar buiten."