May op zoek naar plan B: praten, praten, praten

Nu premier May de vertrouwensstemming in het Britse parlement heeft overleefd, heeft ze tot maandag om met een alternatief brexitplan te komen. Een plan B dat wél een meerderheid in het parlement kan halen.

Daarom voerde ze vandaag overleg met leden van de oppositiepartijen en met politici van haar eigen Conservatieve partij. Verder sprak ze met leden van de DUP, de Noord-Ierse partij die haar regering gedoogsteun geeft en met de Eerste minister van Schotland, Nicola Sturgeon, die een nieuw referendum overweegt over afscheiding van het Verenigd Koninkrijk. De Noord-Ierse DUP stemde dinsdag tegen de deal die de regering van May met de EU had gesloten.

Corbyn weigert overleg

Ook Labour steunde de deal niet. May wil ook het gesprek aangaan met Labourleider Jeremy Corbyn, maar die weigert vooralsnog ieder overleg. Eerst wil hij van May de garantie dat het in geen geval komt tot een brexit zonder deal.

"Ze gaat praten, praten, praten met alle partijen om te kijken voor welke brexitplannen ze wel een meerderheid kan krijgen", zegt correspondent Suse van Kleef in het NOS Radio 1 Journaal. "En het uitgangspunt daarvoor is haar eigen deal, die eergisteren zo keihard werd weggestemd. Daar zouden wat aanpassingen in kunnen worden gedaan. Maar ik denk dat dat voor veel van die 432 parlementariërs die tegen de deal stemden niet genoeg zal zijn."

Constructieve manier

Om uit de impasse te komen gaat May daarom de komende dagen het gesprek aan met invloedrijke parlementariërs. Gisteravond vertelde ze de pers voor de deur van Downing Street 10 dat ze het gesprek op een constructieve manier wil aangaan en riep parlementsleden op hun eigenbelang opzij te zetten.

"Het zal geen eenvoudige taak worden, maar parlementsleden weten dat ze in het nationaal belang moeten handelen, overeenstemming moeten bereiken en dit voor elkaar moeten krijgen", zei May. In een tweet deed ze die oproep vanochtend nog een keer:

Intussen blijven de Britse kranten het politieke theater kritisch verslaan, vertelt Van Kleef. "De meeste kranten zijn een beetje op zoek naar de schuldigen van de chaos. The Guardian schrijft: May overleeft de stemming maar de brexit-impasse blijft."

De Daily Mail kiest ervoor Labourleider Corbyn te bekritiseren. "Die zegt: de sloper Corbyn gooit deur op slot voor May. En de Daily Express richt zich op iedereen, want op basis van een eigen peiling zeggen ze in enorme letters op de voorpagina: jullie - de politici dus - zijn het respect van het land kwijt."

Kijk hier hoe de Britse voorpagina's er vanochtend uitzagen:

Gisteravond heeft May al wat eerste gesprekken gevoerd met enkele kleinere partijen. Het werd meteen al duidelijk hoe ingewikkeld het wordt voor de premier. Na afloop stelde Iain Blackford van de Schotse SNP meteen voorwaarden: uitstel van de brexit-deadline van 29 maart, het uitsluiten van een 'no deal'-brexit en de optie van een tweede EU-referendum moeten voor de Schotse partij de basis zijn van de gesprekken. Ook Plaid Cymru, een partij uit Wales, wil dat de 'no deal'-optie van tafel gaat.

Mogelijk is de regering van May bereid die toezegging te doen. In een gelekte telefonische vergadering zei minister van Financiën Philip Hammond dat de 'no deal'-optie van tafel zou kunnen, meldt The Telegraph.

Een andere krant, The Times, stelt dat een aantal belangrijke voorstanders van brexit de regering hun eigen plan B wil presenteren. Daarin willen ze een belofte van de premier dat er een tijdslimiet wordt gesteld aan de verguisde backstop-constructie in de weggestemde deal. Die backstop is een soort verzekeringspolis over de grens tussen Noord-Ierland en Ierland die het Verenigd Koninkrijk aan de EU blijft binden. "Maar voor de EU is zo'n tijdslimiet juist altijd onbespreekbaar geweest", zegt Van Kleef.

De meningen zijn enorm verdeeld en dat is het grote probleem van May, zegt Van Kleef. "Er zijn voorstanders van een no deal, een brexit zonder akkoord. Maar er gaan ook steeds meer stemmen op voor een tweede referendum."

En dan is er is ook nog een derde optie waar nu veel over gespeculeerd wordt. "Namelijk heronderhandelen over een nieuwe deal. Dat zou dan een brexit zijn waarin het Verenigd Koninkrijk in de douane-unie, en misschien ook wel in de interne markt blijft. Een zachtere brexit dus waarin de relatie met de EU heel close blijft."

Op dit moment lijkt er voor geen van die opties een meerderheid in het parlement. De zachtere brexit lijkt wel populair bij veel Labour-parlementariërs, maar bij veel Conservatieven juist niet. "May heeft zelf altijd uitgesloten om in die douane-unie te blijven, maar het kan de enige uitweg uit de impasse zijn. Dan breekt er wel oorlog uit in haar eigen partij, want voor de brexiteers is het een gruwel."

Om het nog ingewikkelder te maken: er zijn ook Conservatieven die wel voorstander zijn van blijven in de douane-unie, en ook parlementsleden van Labour die er juist tegen zijn. Van Kleef: "De verdeeldheid loopt door de partijen heen."

Ook is niet duidelijk of de EU voor de douane-unie-oplossing te porren is, want er zou dan uitstel van de brexit nodig zijn. "Twee maanden is echt veel tekort om de optie uit te onderhandelen. Er is in ieder geval haast bij voor May om met iets te komen. Maandag moet ze een plan B voorleggen aan het parlement."

Op 29 januari zal het Lagerhuis over dat nieuwe plan stemmen.