'Hitlijsten als Top 2000 zijn geen goede afspiegeling van hoe muziekwereld eruitziet'

• Carmen Dorlo

  redacteur Online

Vrouwen maken minder goede muziek en vrouwen zijn minder lang succesvol in de muziekbranche. Dat gaf voormalig dj, Idols-jurylid en producer Ronald Molendijk als uitleg voor de scheve verdeling van mannelijke en vrouwelijke artiesten in de Top 2000. Zijn uitspraken krijgen kritiek, maar geven wel een kijkje in de (nog steeds) ongelijke verdeling van de muziekwereld. "Ook vrouwen in de muziekbranche lopen tegen een glazen plafond aan. Juist dit soort opmerkingen houden die ongelijkheid in stand", zegt Ilja Tromp, artiestenmanager bij Friendly Fire.

De positie van de vrouwelijke artiest wordt nog steeds belemmerd, zegt Tromp. "Je moet als vrouw gewoon harder vechten dan een man voor dezelfde positie. De discussie hierover wordt ook al veel langer gevoerd."

Bij het succes van een vrouwelijke artiest telt namelijk meer mee dan alleen een goed nummer, zegt Eva Rosa Hol, programmaleider bij radiozender NPO FunX. "Je wordt als vrouw meer beoordeeld: er wordt meer waarde gehecht aan je uiterlijk, je lichaam, of je goed kan dansen. Het is veel spannender voor een vrouw om het podium te pakken en dat geldt minder voor mannen."

Dat zegt ook de Nederlandse zangeres Lakshmi. Zij reageerde met een open brief op Instagram op de uitspraken van Molendijk. "Je moet (als vrouwelijke artiest, red.) er heel mooi uitzien, je hebt minder kans om gedraaid te worden op de radio en minder kans om als headliner op een festival te staan", schrijft Lakshmi op Instagram. "Ik dacht dat het kwam door ongelijke kansen, vooroordelen, maatschappelijke verwachtingen. Maar gisteren heb je dat allemaal van de baan geveegd en was je conclusie: vrouwen maken gewoon minder snel goede muziek'."

"Het probleem is dat we als industrie veel verder zijn dan het beeld dat hier geschetst wordt", zegt Lieke de Boer, eigenaar van Statement Agency. "Molendijk moet zich meer verdiepen in de huidige industrie voordat hij met deze uitspraken strooit. Hitlijsten als de Top 2000 die er momenteel zijn, zijn geen goede afspiegeling van hoe de hedendaagse muziekwereld eruitziet."

Want de muziekwereld barst van nieuw talent: evenveel mannen als vrouwen, zegt De Boer. Alleen wordt daar niet genoeg aandacht aan gegeven.

In onderzoek van Buma/Stemra wordt dat beeld bevestigd. Zij hielden een enquête onder artiesten waaruit bleek dat 34 procent van de vrouwelijke ondervraagden zich niet serieus genomen voelt in de industrie. Van de mannen was dit 19 procent. Ook bleek dat vrouwen meer werken, meer aan zelfpromotie doen en minder verdienen dan mannen.

Slechts 13 procent van de ongeveer 25.000 muziekmakers die aangesloten zijn bij Buma/Stemra is vrouw. Dat laat duidelijk de verdeling tussen man/vrouw zien. Ook in het buitenland is dit verschil groot.

Daarom is het niet gek dat 74 procent van de ondervraagde vrouwen de muziekwereld 'een mannenwereld' vinden. 39 procent van de mannen is het met hen eens. Volgens de vrouwen is de 'mannenwereld' te verklaren doordat de industrie door mannen gedomineerd wordt en er te weinig vrouwelijke rolmodellen zijn. Mannen zijn het niet met hen eens, blijkt uit het onderzoek: zij denken dat de vrouwen zelf en hun persoonlijkheden de reden hiervoor zijn.

"Als je geen voorbeelden ziet die op je lijken, ga je die ook niet nadoen", zegt ook FunX-programmaleider Hol. "Rolmodellen zijn heel erg belangrijk, het belang van voorbeelden moet niet onderschat worden. Er waren vroeger gewoon weinig rolmodellen zichtbaar, daarom zijn er nu ook minder bekende vrouwelijke artiesten."

Het is echt een harde industrie, waar je als vrouw heel hard in moet werken, zegt De Boer. "Maar het lukt ons. Er zitten heel veel vrouwen op hoge plekken in de industrie. Natuurlijk is die ongelijkheid er nog. Maar boeien, het gaat erom hoe we dit aanpakken. En we moeten het aanpakken met aandacht."

Meer aandacht op festivals, op de radio en in de media voor vrouwelijke artiesten, zegt De Boer. "De uitspraken moeten gaan omdraaien. Molendijk moet ons niet meer wijzen op die ongelijkheid, maar moet een goede nieuwe artiest zoeken en die promoten. De massa denkt in te oude kaders. De juiste mensen moeten de juiste dingen gaan zeggen."

Bij Friendly Fire, het managementbureau van Tromp, worden optredens van vrouwelijke artiesten zoveel mogelijk gestimuleerd, zegt Tromp. "We proberen een zo gelijk mogelijke balans te vinden in programmering tussen mannen en vrouwen. Dat kan ook prima, want er is een geweldig aanbod aan vrouwelijke acts, maar je moet er wel je ogen voor willen openen. Als industrie moeten we juist een voortrekkersrol hier in willen spelen."

Ook FunX probeert hieraan bij te dragen, zegt Hol. "Wij zijn sowieso bezig met groepen die minder gehoord worden een podium geven. Wij gaan actiever op zoek naar vrouwelijk talent. Kijk bijvoorbeeld naar een Cardi B: daar kun je als urbanzender niet omheen. Die urban scene werd jarenlang gedomineerd door mannen, nu staat zij daar bovenaan (als eerste vrouwelijke rapper met een Amerikaanse nummer 1-hit, red.). Dat moeten we supporten."

Ook De Boer is helemaal voor meer promotie van vrouwelijke artiesten. "Onze artiesten, zoals bijvoorbeeld Sevdaliza, Naaz en Latifa, hebben zo veel hits, het zijn echte supersterren. Maar zie je ze in de Top 2000? Nee. Die meiden moeten een podium krijgen. Als ze dat krijgen, begint de positieve vicieuze cirkel vanzelf wel."