De bodem in Nederland daalt en in Gouda merken ze dat overal

De bodem in Nederland daalt veel meer dan verwacht, blijkt uit de nieuwe bodemdalingskaart. Gouda is een van de steden die kampen met de gevolgen. De stad, met bijna 73.000 inwoners, ligt in Zuid-Holland en is gebouwd in een gebied met veen en klei in de bodem.

Vooral de historische binnenstad, met markante gebouwen als de Gouwekerk, het Stadhuis en de Waag, kampt met problemen door de daling. Jaarlijks zakt de bodem daar gemiddeld met 3 millimeter, maar op sommige plaatsen is dat zelfs 10 millimeter per jaar.

Verschil van pand tot pand

Dat zorgt voor verzakte gevels, ongelijke drempels, scheuren in muren, wateroverlast in woningen en ook voor schade aan wegen en rioleringen. "Overal zakt er wel iets weg. Als het niet de wegen zijn, dan zijn het de parken", weet wethouder Hilde Niezen.

De gemeente Gouda neemt allerlei maatregelen tegen de problemen, zoals ophoogprojecten in wijken en veelvuldig onderhoud aan de riolering, maar concludeert dat de daling niet te stoppen is. Daarom wordt nu met wetenschappers, de waterschappen, internationale studenten en alle betrokkenen gezocht naar concrete, structurele oplossingen. Ook huiseigenaren zelf wordt gevraagd om mee te denken.

"3 millimeter per jaar is niet eens zo veel. Maar als je bedenkt dat we hier al 1000 jaar wonen en hier nog 1000 jaar willen blijven, dan is het wél heel veel", zegt wethouder Niezen, tevens voorzitter van het platform Slappe Bodem. "De huizen zijn onderheid, sommige staan op houten palen, andere op betonnen palen, sommige gebouwen zijn niet gefundeerd. Dat maakt het ingewikkeld, want de situatie verschilt van pand tot pand."

Vocht en paalrot

Die verschillen zorgen dat er geen pasklare oplossing is voor het oude stadscentrum. "Als het waterpeil omlaag gaat, zorgt dat voor paalrot en vochtproblemen. Dan verzakt het ene huis wel, maar dat daarnaast niet", zegt Niezen.

Alle 1600 niet-gefundeerde gebouwen op staal plaatsen en de straten ophogen, is een te kostbare oplossing. "In theorie zou dat kunnen, maar een huis funderen kost 50.000 tot 100.000 euro. Dat kan lang niet iedereen betalen en dat kan je ook niet van mensen vragen", vindt Niezen. "Het is ook niet de oplossing, want als je het zou doen, dan staat de binnenstad op palen en zakt de rest van de stad verder. Dan hebben we een nieuw ingewikkeld en kostbaar probleem gecreëerd."

Niets doen is geen optie, zegt Niezen. "Op sommige plekken zitten we nu heel dicht bij het oppervlaktewater. Als het hard regent staat het regenwater in de huizen. Dus we moeten wel iets doen. Maar op zo'n manier dat iedereen hier lekker kan blijven wonen, de huizen blijven staan en de stad mooi blijft."

Oplossing

Daarom wordt er vooral gekeken naar de grondwaterstand die van grote invloed is op de bodemdaling. "Dat is de sleutel van de oplossing, hoe we daar slim mee kunnen omgaan. Net als met het watersysteem zelf. Maar daar komt heel veel kennis en techniek bij kijken", aldus Niezen.

Hoewel er nog geen kant-en-klare remedie is tegen de bodemdaling, is de wethouder optimistisch over een oplossing voor de Goudse binnenstad. "We zijn het aan het onderzoeken en ik ben er zeker van overtuigd dat het gaat lukken. Nederland is het waterland, natuurlijk gaan we het vinden!"