Blok luistert naar Kamer en pleit bij VN voor wapenembargo Saudi-Arabië

Minister Blok gaat in de VN-Veiligheidsraad pleiten voor een wapenembargo tegen Saudi-Arabië, zoals de Tweede Kamer wil. Een overgrote meerderheid in de Kamer, waaronder coalitiepartijen D66, CDA, en ChristenUnie, steunde gistermiddag een motie om de wapenleveranties aan te pakken. Ook wil de Tweede Kamer dat Blok aandringt op een staakt-het-vuren in Jemen. Volgens het parlement wacht veel mensen in Jemen de hongerdood als de internationale gemeenschap niet ingrijpt.

Blok wilde zich in eerste instantie niet sterk maken voor een wapenembargo: hij sprak van een schrijnende kwestie, maar benadrukte dat de Nederlandse invloed gering is.

D66 is de opsteller van het voorstel voor een wapenembargo. "Saudi-Arabië heeft een onmiskenbaar aandeel in de oorlog in Jemen en de daarmee gepaard gaande ernstige mensenrechtenschendingen", stelde Kamerlid Sjoerdsma. Volgens CDA-Kamerlid Van Helvert is de hongersnood zo ernstig dat ingrijpen niet meer kan wachten.

In mei van dit jaar nam de VN-Veiligheidsraad op initiatief van Nederland een resolutie aan die stelt dat er een relatie is tussen honger en conflictsituaties. Waar honger als oorlogswapen wordt ingezet moet de VN dat aan de VN-Veiligheidsraad rapporteren. Volgens de Kamer is dat nu aan de hand en moet er ingegrepen worden.

'Grens aan de Nederlandse input'

Minister Blok zei dat een wapenembargo weinig kans maakt. "Premier Rutte en ik hebben eerder laten weten wat we graag zouden zien. Ook ik vind het schrijnend. Maar we moeten met elkaar constateren dat er een grens is aan de Nederlandse input."

Ook maakt een embargo volgens de minister weinig kans omdat de werkgelegenheid in de wapenindustrie in sommige EU-lidstaten een rol speelt.

Blok wees er verder op dat een expertpanel van de VN, dat onder meer door Nederland is ingesteld, adviseerde in een rapport "terughoudendheid" bij het leveren van wapens aan Saudi-Arabië. Het panel adviseert maar kan geen beslissingen afdwingen. Volgens Blok is het van belang dat Nederland in de Veiligheidsraad dezelfde bewoordingen hanteert.

Rotterdam

Partijen noemden de houding van Blok teleurstellend. CDA-Kamerlid Van Helvert. "Ik begrijp dat het lastig is, maar in Jemen komt het voedsel niet aan vanwege de wapens die wij als Westen leveren. Stelt u zich voor dat het in ons land plaatsvindt, en Rotterdam vol met voedsel ligt. Maar het blijft daar omdat bewapende mensen het tegenhouden."

D66-Kamerlid Sjoerdsma: "Ook Duitsland en Zwitserland willen een wapenembargo. De VS heeft besloten geen coalitievliegtuigen in de lucht meer bij te tanken. Al met al ontwikkelingen die een paar jaar geleden ondenkbaar waren."

Bondskanselier Merkel zei vorige maand, naar aanleiding van de zaak van de vermoorde journalist Khashoggi, dat er momenteel geen sprake van kan zijn dat Duitsland wapens levert aan Ryad. Nederland heeft het beleid als het gaat om wapens naar Saudi-Arabië in het verleden flink aangescherpt.

Jemen

De strijd tussen de Jemenitische regering aan de ene kant en de sjiitische Houthi-rebellen aan de andere kant heeft de afgelopen vier jaar al aan veel burgers het leven gekost. De regering in Jemen krijgt steun van een coalitie onder leiding van Saudi-Arabië, die weer wordt gesteund door westerse landen waaronder de Verenigde Staten en Groot-Brittannië. De Houthi-rebellen in het noorden van het land krijgen steun van Iran.

Deze reportage maakte Nieuwsuur eind oktober over de situatie in Jemen.