'MeToo is kansloos': seksueel misbruik niet te stoppen in Noord-Korea

Seksueel misbruik van vrouwen is in Noord-Korea schering en inslag. Na gesprekken met Noord-Koreaanse vluchtelingen zegt mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch dat het overal gebeurt: op de markt, bij controleposten, op straat, in het openbaar vervoer, in gevangenissen en in kazernes. De daders zijn meestal mannen die het gezag vertegenwoordigen, zoals politieagenten, militairen en cipiers.

Misbruik is zo alledaags dat veel vrouwen niet eens beseffen dat het niet normaal is, staat in het rapport met de titel Je huilt 's nachts, maar je weet niet waarom. De kans dat Noord-Koreaanse vrouwen naar buiten zullen treden is daarom miniem.

Uitlokking

Bij de presentatie van het rapport in de Zuid-Koreaanse hoofdstad Seoul deelde de voorzitter van de Nieuwe Koreaanse Vrouwenorganisatie, ook gevlucht uit het noorden, haar eigen ervaringen.

"Zo'n 930 vrouwen in het leger kregen oneervol ontslag nadat ze nacht na nacht seksueel waren misbruikt door hooggeplaatste officieren. Ze werden ervan beschuldigd dat ze de officieren hadden uitgedaagd", zegt Lee So-yeon. "Dat gebeurde in een rechtszitting op de basis waar ik zelf gelegerd was. Veel slachtoffers realiseren zich niet eens dat wat hen is aangedaan seksueel misbruik of verkrachting is."

Voor het onderzoek zijn 106 gevluchte Noord-Koreanen ondervraagd. Veel vrouwen voelen zich machteloos en durven geen aangifte te doen, ze schamen zich voor het misbruik of houden hun mond vanwege de ondoorzichtige handhaving van de wet.

Angst

Directeur Kenneth Roth van Human Rights Watch roept de Zuid-Koreaanse regering op het onderwerp aan de kaak te stellen bij de Noord-Koreaanse leiders. "Seksueel misbruik is een landelijk getolereerd probleem. Als vrouwen de indruk hadden dat er ook maar de kleinste kans was dat ze gehoord zouden worden, zouden ze waarschijnlijk 'MeToo' zeggen, maar onder de dictatuur van Kim Jong-un wordt hun het zwijgen opgelegd."

Volgens Roth wordt vrouwen angst aangejaagd door te dreigen met wat er gebeurt als ze orders van hogerhand niet opvolgen. Daarom denken vrouwen dat ze erin mee moeten gaan en er niet moeilijk over moeten doen. "Dit soort mensenrechtenschendingen kan niet worden uitgebannen in Noord-Korea zolang de machthebbers er niets tegen doen."

Protesteren maakt het erger

De geïnterviewden hebben de onderzoekers verteld wat er gebeurt als een vrouw die door een agent wordt opgepakt niet meewerkt aan zijn grillen. Ze heeft geen andere keus dan toe te geven aan zijn eisen, of het nou om seks gaat of om geld of andere 'gunsten'. Als ze weigert of er achteraf over klaagt, loopt ze het risico voor langere tijd te worden vastgezet, te worden misbruikt, verkracht en geslagen, dwangarbeid te moeten verrichten of onder toezicht te worden gesteld.

Een vrouw die in de gevangenis stelselmatig werd verkracht zei dat het geluid van de sleutel in het slot voor haar en andere vrouwen het verschrikkelijkste geluid was, want dat betekende dat ze weer werden opgehaald door de cipier voor de volgende verkrachting.

Ook zijn er talloze voorbeelden van fouilleren bij controleposten, waarbij borsten en heupen onnodig lang werden vastgehouden en vrouwen ook onder hun kleren werden betast. Veel van de ondervraagden zeggen dat de politie seksueel misbruik niet als misdaad beschouwt en dat dat het bijna onmogelijk maakt om zelfs maar te overwegen er aangifte van te doen.

De kans dat Zuid-Korea in de besprekingen met het noorden over discriminatie en misbruik van vrouwen zal beginnen is vrij klein, denkt Roth. "De regering praat alleen over denuclearisatie en de mensenrechten komen later wel aan de orde, is de instelling. Dat vind ik een erg kortzichtige benadering. De regering behandelt die van Noord-Korea alsof die geen twee dingen tegelijk kan."