Het grootste onderzoek ooit naar fraude, witwassen en matchfixing in het Belgische voetbal. Gisteren deed de Belgische politie invallen bij maar liefst negen voetbalclubs, ruim de helft van de Belgische competitie. Meerdere voetbalbestuurders, zaakwaarnemers en zelfs scheidsrechters werden opgepakt.
Marjan Olfers, hoogleraar Sport en Recht aan de VU Amsterdam, is niet verrast door de operatie, die door de autoriteiten 'Propere Handen' wordt genoemd. "Maar wel door de omvang en de grootsheid ervan. Er zijn tientallen huiszoekingen gedaan en er zijn heel veel agenten bij betrokken."
Het onderzoek richt zich op het netwerk van de spelersmakelaars Mogi Bayat, die beschouwd wordt als de machtigste spelersmakelaar van België, en Dejan Veljkovic. Beide spelersmakelaars zijn aangehouden voor verhoor.
"Er wordt nu nog gezegd dat die zaakwaarnemers niet direct verdacht zijn van matchfixing, maar wel van allemaal andere zaken. Maar in breder verband zien we juist vaak wel dat zaakwaarnemers betrokken zijn bij het beïnvloeden van wedstrijden", zegt Olfers.
Wie doet het met wie?
De hoogleraar deed zelf in 2013 onderzoek naar matchfixing in Nederland. "Ook daaruit bleek dat betrokkenheid van zaakwaarnemers geen vreemd verschijnsel is. Zij komen dicht bij de sporters, kennen ze vaak vrij goed. Er kunnen dan ook dubieuze zaken ontstaan."
Bij dit onderzoek, dat in opdracht van het ministerie VWS werd uitgevoerd, kregen Olfers en criminoloog Toine Spapens van de Universiteit van Tilburg inzage in politiesystemen. In tapverslagen rond een drugsonderzoek spreken diverse verdachten over een Nederlandse voetbalmakelaar die afgelopen jaren de belangen behartigde van diverse spelers uit de Eredivisie.
Zij wijzen elkaar erop dat de man een keeper 'plat' moest zien te krijgen, wat jargon is om een speler bereid te vinden om wedstrijden te beïnvloeden. "Dergelijke restinformatie, die dus al bij de opsporingsdiensten ligt, zie je nu ook in België. En kijk waartoe dat nu leidt", aldus Olfers.
De stap naar een justitieel onderzoek is volgens haar niet makkelijk te maken. "Daarvoor moeten er voldoende gerede verdenkingen zijn. Die moeten zo sterk zijn dat je allemaal dwangmiddelen in mag zetten, zoals het tappen van mensen."
Daarom pleit ze voor een uitgebreid onderzoek. "Laten we in kaart brengen wie het doet met wie: welke spelersmakelaars zitten bij welke clubs, wat zitten er voor transfers omheen. Soms zie je namelijk heel rare transfers. Dan vraag je je af wie daaraan verdient. We moeten het geld volgen."
De goede makelaars hebben er baat bij dat de slechte makelaars eruit gefilterd worden.
Volgens Olfers hebben ook de zaakwaarnemers zelf iets aan zo'n onderzoek. "De goede makelaars hebben er baat bij dat de slechte makelaars eruit gefilterd worden."
Voetbalmakelaar Nikkie Bruinenberg, van het Nederlandse kantoor 'Muy Manero', kan zich daarin vinden. "Ik zou er persoonlijk geen bezwaar tegen hebben als er in Nederland grondig onderzoek zou worden gedaan naar onze beroepsgroep."
OM: afhankelijk van signalen uit sector
Het Openbaar Ministerie zegt met belangstelling te kijken naar wat er nu in België gebeurt. "De wereld van makelaars is een zeer gesloten wereld waar wij moeilijk onze vingers achter krijgen. Op dit moment hebben we geen signalen dat de hoofdpersonen in het schandaal in België ook in Nederland hebben geacteerd."
Maar het OM kan niet uitsluiten dat er in Nederland zich dezelfde praktijken afspelen. "De realiteit is dat wij afhankelijk zijn van signalen die uit de sector zelf komen. Bijvoorbeeld van clubs, voetballers en zaakwaarnemers of wat voor bronnen dan ook. Pas dan kan het OM iets doen."
Het OM doet dan ook een oproep. "Indien iemand een redelijke aanwijzing of informatie heeft die kan leiden tot onderbouwing van een redelijk vermoeden van een strafbaar feit door een zaakwaarnemer dan horen wij dat graag. Alle signalen die we krijgen worden onderzocht op aanknopingspunten voor een strafrechtelijk onderzoek."
