Landelijk telefoonnummer voor meldingen verward gedrag
Er komt een landelijk telefoonnummer voor mensen die zich zorgen maken over iemand die verward gedrag vertoont. Dat nummer moet dag en nacht bereikbaar zijn. Wie het belt, krijgt zorgprofessionals van een speciaal meld- en adviespunt in zijn eigen regio aan de lijn.
Dat heeft staatssecretaris Blokhuis toegezegd aan het 'Schakelteam Personen met Verward Gedrag'. Het team, onder voorzitterschap van burgemeester Onno Hoes van Haarlemmermeer, presenteert vandaag zijn eindrapportage.
Buren, familie en anderen die worden geconfronteerd met verward gedrag bellen nu vaak het alarmnummer 112. Veel van die meldingen horen helemaal niet thuis bij de politie, die nu eenmaal geen zorgverlener is. "Dit is een geweldige stap vooruit voor iedereen die zich bekommert om iemand, maar niet weet waar snel deskundige hulp te vinden is", zegt Hoes over het landelijke nummer. "Ik ben ervan overtuigd dat dit veel mensen gaat helpen."
Wanneer het telefoonnummer er kan zijn, is nog niet duidelijk. Probleem is nog wel dat op dit moment nog niet alle regio's een meldpunt hebben dat 24 uur per dag bereikbaar is.
Verdubbeling meldingen
Ook op andere terreinen "is er nog veel verbetering nodig", zoals staatssecretaris Blokhuis het uitdrukt in een brief aan de Tweede Kamer. Toen het team van Hoes twee jaar geleden begon, was het de bedoeling dat er op 1 oktober van dit jaar - komende maandag dus - in alle gemeenten en regio's een sluitende aanpak zou zijn voor de aanhoudende problemen met verwarde mensen. Vorig jaar kreeg de politie 83.500 meldingen van incidenten binnen, een ruime verdubbeling ten opzichte van 2011.
Die deadline van 1 oktober wordt niet gehaald, blijkt uit het eindrapport van het schakelteam. Twee derde van de gemeenten denkt inmiddels het grootste deel van een goed werkende aanpak voor elkaar te hebben; een derde is daar nog niet. Andere betrokkenen, zorginstanties voorop, denken dat dit nog een te rooskleurige voorstelling van zaken is.
Geen enkele gemeente hanteert op alle punten de ideale aanpak zoals het schakelteam die voor zich ziet, met bijvoorbeeld een vroege signalering van kwetsbare mensen in wijken en beschikbaarheid van voldoende passende woningen.
Verschillende potjes
Desondanks zegt Blokhuis: "Ik ben tevreden over waar we nu staan, in alle regio's is aandacht voor personen met verward gedrag." Hoes ziet "een duidelijke versnelling van de activiteiten in regio's en gemeenten". Een van de blijvende problemen is volgens hem dat zo veel partijen geacht worden samen te werken, waaronder zorginstanties, gemeenten, politie en woningcorporaties.
Ook de financiering van de hulp voor verwarden moet vaak uit veel verschillende budgetten komen, die ook geregeld nog eens tijdelijk zijn. Hoes pleit er dan ook voor om per gemeente één pot te maken waar alle hulp en ondersteuning uit wordt betaald.
Maar Hoes dringt vooral aan op een meer persoonsgerichte aanpak. Er zijn volgens hem veel voorbeelden van situaties waarin verwarde mensen worden uitgesloten van zorg als zij gedrag vertonen dat nu eenmaal bij hun specifieke situatie hoort. "Mensen met een verslaving worden weggestuurd bij de opvang omdat ze onder invloed zijn. Mensen met agressieproblemen mogen om die reden niet naar een ggz-behandelaar. Terwijl continuïteit van ondersteuning essentieel is."
Ingrijpen
Staatssecretaris Blokhuis weet nog niet welk vervolg het schakelteam krijgt. Daarover wil hij voor 1 december beslissen. In de tussentijd zijn Hoes en zijn collega's "op de achtergrond beschikbaar", zoals Blokhuis het uitdrukt.
Patiëntenorganisatie MIND zegt in een reactie een een belangrijk element te missen: een pleidooi om iemand in iedere gemeente aan te stellen die de bevoegdheid krijgt om instanties tot actie te dwingen bij ontoelaatbare situaties. "Veel van de problemen die het schakelteam aankaart, horen we nu al jaren in rapporten terugkomen", zegt een woordvoerder. "Het wordt tijd dat er echt een mogelijkheid komt om in te grijpen als dat nodig is. Die 'doorzettingsmacht' moet er zo snel mogelijk komen."
Cornel Vader van het Leger des Heils reageert in dezelfde lijn: "Burgemeesters moeten meer bevoegdheden krijgen in het kader van de openbare orde en veiligheid. Sommige mensen hebben een stok achter de deur nodig."
Het Leger des Heils prijst het harde werk van het schakelteam, maar vindt de uitkomsten van dat werk onvoldoende. "Er vallen nog steeds mensen tussen wal en schip", ziet Vader. "Hulp komt te laat of niet op gang, waardoor de situatie vaak onnodig verergert."
