Online onderzoekers ontrafelen moord, duizenden kilometers verderop

Twee vrouwen en twee kinderen die worden neergeschoten door militairen in Kameroen. De beelden van deze moord gingen deze zomer rond op internet. De regering van Kameroen deed de video af als nep, maar onderzoekers zijn in de beelden gedoken en zeggen te kunnen bewijzen waar het is gebeurd, wanneer en door wie.

Onder hen is de Australische Benjamin Strick. Vanuit zijn woonplaats Groningen hielp hij mee de oorlogsmisdaad op te lossen die duizenden kilometers verderop is gebeurd. Hij hoort bij een "vrije, open source gemeenschap, onder wie enkelen van onderzoeksteam Bellingcat". De Britse zender BBC leidde de groep voor deze zaak en zond gisteren een reportage uit over de zoektocht.

Tijdens het onderzoek is er bijvoorbeeld geolocation ingezet. In het begin van de video is er een bergketen te zien met een kenmerkend profiel. Zo'n twee weken lang heeft Strick fulltime gezocht naar welke berg in Kameroen in dit profiel kon passen - met behulp van Google Earth en wat tips van mensen die bekend zijn in het gebied.

Eind juli kwam er een tip van een bron uit Kameroen over een bepaalde plaats, waarna de berg werd gevonden. In de buurt van de plaats Krawa Mafa, in het verre noorden van dat land.

Christiaan Triebert, een ander lid van het onderzoeksteam, legt het onderzoek helder uit in onderstaande video's op Twitter.

Daarnaast onderzocht de groep wanneer de misdaad heeft plaatsgevonden. Ook hiervoor bevatte de video aanwijzingen, zoals de schaduwen van de militairen op de weg. Die wezen op de stand van de zon: het moest tussen eind maart en begin april gebeurd zijn.

Satellietfoto's uit verschillende jaren lieten zien dat bijvoorbeeld sommige gebouwen tijdens het maken van het filmpje óf nog niet gebouwd waren, óf al afgebroken. Zo wist het team te achterhalen in welk jaar de moord plaatsvond: 2015.

Volgens de regering van Kameroen waren de mannen in de video geen Kameroense militairen. De wapens die de mannen in de video gebruiken, werden volgens de regering niet gebruikt door het Kameroense leger in dat gebied of bij die operatie. Maar de onderzoekers ontdekten dat een bepaald geweer wel door bepaalde divisies van het leger wordt gebruikt.

Ook kwamen volgens de regering de uniformen van de mannen niet overeen met die van het leger in dat gebied. Maar ook dat spreken de onderzoekers tegen aan de hand van videobeelden en foto's van militairen in het gebied.

Onderzoek naar oorlogsmisdaden gebeurt niet meer alleen door onderzoekers die het veld ingaan. Zo voegde Human Rights Watch een paar jaar geleden een data-analyst toe aan het emergency team. Op basis van satellietbeelden vond hij de exacte locatie waar IS een aantal gevangenen executeerde.

Niet alleen data-analisten en computerexperts helpen met het oplossen van oorlogsmisdaden. Ook architecten zetten hun kennis in. Een organisatie die zich Forensic Architects noemt, reconstrueerde de gifgasaanval in het Syrische Doema.

Het onderzoek waar Benjamin Strick aan meewerkte onthult de plek, de tijd en drie van de verdachten van de moordpartij. De regering van Kameroen, die eerst ontkende dat het ging om haar soldaten, heeft inmiddels negen verdachten vastgezet.

Compleet beeld

Strick snapt het als mensen het gek vinden dat zijn onderzoeksgroep dit soort conclusies kan trekken, zonder dat hij zelf ooit fysiek in het gebied is geweest. "Natuurlijk. Maar gelukkig is online data zo erg aan het ontwikkelen, dat we een compleet, helder beeld kunnen krijgen van wat er aan de hand is."

Of dat nu een aanval met chemische wapens is of een misdaad in een stad. "We kunnen digitaal elk stukje van de scene reproduceren. Om achter de 'wat', 'waar' en 'wanneer' te komen. En hopelijk straks ook precies de 'wie' en 'waarom'."

Bekijk hier de hele samenstelling op Twitter door BBC News Africa:

Reportage: Online zoektocht naar moordenaars video

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl