Negen mannen zaten mogelijk onterecht vast voor Arnhemse villamoord
Negen mannen zijn mogelijk onterecht veroordeeld voor de 'Arnhemse villamoord' in 1998, blijkt uit onafhankelijk onderzoek dat vandaag is gepubliceerd.
De Hoge Raad, het hoogste rechtsorgaan in Nederland, wil nu aanvullend onderzoek naar een aantal dna-sporen. Daarna bepaalt de raad of de moordzaak opnieuw behandeld moet worden.
De zaak draait om een woningoverval in Arnhem, waarbij de bewoonster werd doodgeschoten en een ander slachtoffer het ternauwernood overleefde. Bij de overval werd vrijwel niets buitgemaakt.
Negen mannen, bijna allemaal van Turkse afkomst, kregen gevangenisstraffen van vijf tot twaalf jaar. Op één veroordeelde na ontkennen ze iets met de moord te maken te hebben.
Onder druk gezet
In een rapport van de Adviescommissie afgesloten strafzaken, die de Hoge Raad adviseert, worden de veroordelingen "potentieel onveilig" genoemd. Het bewijs voor betrokkenheid van de mannen komt uit de bekentenissen van twee verdachten, van wie er een zijn verhaal al snel introk omdat hij onder druk zou zijn gezet door de politie.
Een groot deel van hun verhoren is vastgelegd op video. De commissie heeft de verhoren van de bekennende verdachten teruggekeken. De onderzoekers noemen het verbazingwekkend dat het gerechtshof de mannen in 2000 definitief heeft veroordeeld.
Grove fouten
Volgens de onderzoekscommissie zijn grove fouten gemaakt door de recherche, waardoor mogelijk valse bekentenissen zijn afgelegd. "Het beeld is verontrustend", schrijft de commissie. "De veroordeling is naar huidige wetenschappelijke inzichten niet meer houdbaar."
De verdachten hebben niet uit zichzelf bekend, maar zijn gevoed met daderkennis door de politie. Hun verklaringen waren "op geen enkel moment coherent".
Valse bekentenis
De rechercheurs hebben structureel druk uitgeoefend op de verdachten om te bekennen. Hun verhoortechnieken vergrootten de kans op onjuiste veroordelingen, stelt de commissie. De politiemannen schreeuwden, sloegen op tafel, dreigden met lange gevangenisstraffen en schermden met niet-bestaand bewijs.
"Alle factoren die naar huidig wetenschappelijk inzicht het risico op een valse bekentenis verhogen waren ook feitelijk aanwezig", staat in het rapport. Bovendien deugden de processen-verbaal niet.
Herziening
Eerder concludeerden onderzoekers van de universiteit van Maastricht ook al dat de zaak mogelijk is gebaseerd op valse bekentenissen. Enkele veroordeelden vechten sindsdien voor herziening van hun zaak.
Hun advocaten spreken van een "gerechtelijke dwaling" en zijn blij dat de Hoge Raad akkoord gaat met extra dna-onderzoek. Daarna hopen de advocaten dat de Hoge Raad de rechtszaak alsnog over laat doen.