In de Achterhoek heeft het al twee maanden niet geregend en dat baart boer Hans Eelderink dagelijks zorgen. Hij verbouwt aardappelen, mais, suikerbieten en bloembollen, maar als hij zijn kostbare kweek niet af en toe sproeit, dan wordt het een treurige oogst.
Vooral de aardappelen en de mais hebben ernstig te lijden onder de droogte. "Normaal heb je acht aardappels aan een pol en nu vier. Dat is een halve opbrengst", zegt Eelderink. "Normaal rooi je zestig ton aardappels, maar dat wordt nu dus de helft. Het gaat voor een vaste prijs van tien cent per kilo weg, maar dat is dus de helft minder dan andere jaren."
De suikerbieten staan er al even beroerd voor. Maar voordeel van de biet is wel, zegt Eelderink. dat die zich snel herstelt als er een beetje regen valt. "Een aardappel houdt op met groeien als het dertig graden is. En het is de vraag of er nog iets te redden valt als het weer regent. De biet is alweer blij met een paar druppels."
Het wordt een slecht jaar
De meeste aandacht krijgen zijn bloembollen, want die brengen het meeste op en kosten ook het meeste. Met behulp van waterpompen en extra personeel pompt Eelderink grondwater op uit verschillende bronnen en beregent hij structureel de droge velden. Zolang het water niet dieper komt te staan als acht meter, kunnen zijn pompen blijven draaien en kunnen de bollen worden gered.
Voor de mais komt sowieso iedere hulp te laat. "Ook als het nog gaat regenen kan je daar niet meer zo veel mee", zeg Eelderink. En dat is een ramp voor de veehouders die de mais als veevoer gebruiken. "Die moeten ervan melken."
Voor Eelderink wordt het een slecht jaar, zoveel staat vast. "We rekenen alleen nog maar uit hoeveel we eraan verliezen. Het is de vraag of we boven de veertig ton aardappels uitkomen. Als je geluk hebt, speel je quitte. Maar als je moet beregenen dan kost dat ook weer 1000 euro per hectare. En dat moet je ook meerekenen."
Stevenen we af op een record?
Nederland zucht onder de droogte. Het neerslagtekort stijgt de komende periode waarschijnlijk naar 266 millimeter en dat is vergelijkbaar met het niveau uit het recordjaar 1976. De Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW) heeft daarom code geel afgekondigd.
Code geel houdt in dat Rijkswaterstaat, waterschappen, ministeries en het KNMI de waterstand nauwlettend in de gaten houden. Het is daarbij belangrijk dat vraag en aanbod van water in balans blijft.
Door de aanhoudende droogte wordt de vraag naar water met name in de landbouw groter dan het aanbod. "Op dit moment zijn vraag en aanbod in evenwicht, maar dat gaat veranderen", zegt Harold van Waveren, voorzitter van de Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling.
Daarom worden verschillende maatregelen genomen. In gebieden met hoge zandgronden zoals de Veluwe, Limburg en de Achterhoek, die geen wateraanvoer vanuit de grote rivieren hebben, wordt het beschikbare water zo goed mogelijk verdeeld, bijvoorbeeld door sproeiverboden. "Alleen neerslag kan hier verlichting brengen", zegt Van Waveren.
