Binnen een paar weken ligt hij waarschijnlijk klaar: de langverwachte Nederlandse klimaatwet. Een wet die ook toekomstige kabinetten dwingt om op dit gebied ingrijpende plannen te maken. Ook in politiek Den Haag voelen ze de druk om snel maatregelen voor de lange termijn te nemen.
De klimaatcommissie van de Verenigde Naties kwam deze week niet voor niets met een krachtige waarschuwing: als er geen "snelle en verstrekkende maatregelen" worden genomen, dan warmt de aarde tot 2040 met meer dan 1,5 graad op. Landen moeten nodig actie ondernemen.
De onderhandelingen over de Nederlandse klimaatwet bevinden zich inmiddels in de laatste fase, maar hebben wel maanden geduurd omdat er veel partijen meedoen aan het overleg. Toch lijkt er het nu op dat ze er bijna uit zijn.
Brede steun voor aangepaste wet
De klimaatwet heeft een lange weg afgelegd. De eerste teksten voor de wet werden drie jaar geleden al geschreven door Diederik Samsom (PvdA) en Jesse Klaver (GroenLinks). Zij kondigden hun initiatiefwet in november 2015 aan. SP, D66 en ChristenUnie sloten zich er al snel bij aan.
De VVD en CDA moesten er toen niets van weten, maar hebben inmiddels een draai gemaakt. In het Regeerakkoord is afgesproken dat er een klimaatwet komt, daarom onderhandelen die twee partijen nu ook mee. Om te kijken of een aangepaste klimaatwet op brede steun kan rekenen.
Inhoudelijk zal de nieuwe wet wat afwijken van het oorspronkelijke plan. Zo is de doelstelling voor 2030 niet meer 55 procent minder CO2-uitstoot ten opzichte van 1990, maar 49 procent. Maar de doelstelling voor 2050 zou hetzelfde zijn gebleven: 95 procent CO2-reductie. Ook moet alle opgewekte energie dan duurzaam zijn. Het is wel voor het eerst dat alle coalitiepartijen zich daar achter scharen.
Volledig van het gas af
Als de klimaatwet er straks definitief is, wordt Nederland het zevende Europese land met zo'n wet. Het Verenigd Koninkrijk was het eerste land in 2008. Oud-minister Lord Deben stond aan de wieg van de Britse klimaatwet en is nu voorzitter van de klimaatcommissie. Hij ziet erop toe dat Groot-Brittannië groen wordt.
De klimaatwet legt vast hoeveel CO2 de Britten per vijf jaar mogen uitstoten: een koolstofbegroting. Er wordt bovendien flink vooruit geregeerd. Het huidige kabinet is bezig met beleid voor over twaalf jaar. In 2030 wil het land volledig van het gas af zijn, en in 2022 worden er geen kolen meer gebruikt.
Volgens Deben is de Britse wet een "groot succes". Zijn commissie stelt klimaatdoelen waar de politiek zich achter moet scharen. En dat gebeurt. "Alle partijen, Labour, de coalitie, de conservatieven." Debens advies aan Nederland is dan ook: zorg dat de klimaatdoelen steun hebben van het hele politieke systeem.
Goede klimaatdoelen zijn niet onmogelijk. Het is een kwestie van doen.
Het gasdoel van 2030 is belangrijk volgens Deben. "Want anders zal er toch veel geld uitgeven worden aan het ontwikkelen van gasvelden en al dat soort zaken. Met het idee dat die ook echt gebruikt kunnen worden." Een ander ambitieus klimaatdoel van het VK is de stop met het gebruik van kolen als energiebron in 2022.
Een hele prestatie voor een land dat ooit als eerste begon met het gebruik van kolen, vindt ook Deben. "Maar goede klimaatdoelen zijn niet onmogelijk. Het is een kwestie van doen." Daarbij vindt hij dat Nederland zich moet laten informeren over klimaatdoelen door een onafhankelijke commissie die geen politiek belang heeft, alleen in wetenschap en economie.
Nog een tip van zijn kant: "Stel geen doelen voor de komende drie jaar, maar voor een langere periode. Politici kunnen objectiever kijken naar een langetermijndoel, dan naar iets wat zij direct al waar moeten maken. En zorg ervoor dat een wet of doel niet makkelijk te veranderen is. Anders kunnen komende regeringen de boel gaan uitstellen."
