Formatie Italië strandt na veto president

Kandidaat-premier Giuseppe Conte heeft zijn opdracht om een regering te vormen teruggegeven aan president Mattarella. De president sprak eerder op de avond een veto uit tegen de kandidaat-minister van Financiën, de euro-sceptische Paolo Savona.

Mattarella ontving Conte vanavond in het presidentieel paleis om over de ministerskandidaten te spreken van de beoogde coalitiepartners Lega en de Vijfsterrenbeweging. Savona was door Lega naar voren geschoven.

Mattarella had al eerder zijn twijfel uitgesproken over de kandidatuur van Savona. Hij is een oud-minister van Industrie, die zich openlijk heeft afgevraagd of Italië uit de euro moet stappen. Zijn benoeming zou de financiële markten alarmeren, zei Matarella. De president zegt dat hem geen blaam treft. Hij heeft naar eigen zeggen alternatieve kandidaten naar voren geschoven voor de ministerspost, maar die zijn door de twee partijen afgewezen.

De Italiaanse president zegt dat hij moet opkomen voor de belangen van de Italianen en deze kandidaat-minister van Financiën afwijst.

Afzetting

De Vijfsterrenbeweging en de Lega, die de afwijzing van hun kandidaat Savona niet accepteren, beschuldigen de president van het schenden van de grondwet, en dringen aan op nieuwe verkiezingen. Mattarella stelt een besluit daarover nog uit.

De afwijzing van een minister is een formele bevoegdheid van de president, hoewel het bijna nooit voorkomt dat de president, die verder vooral ceremoniële taken heeft, daar gebruik van maakt.

Zakenkabinet

Later op de avond werd bekend dat de president Carlo Cottarelli, een voormalige topfunctionaris van het Internationale Monetaire Fonds, heeft uitgenodigd om morgen naar het presidentieel paleis te komen.

Dat kan betekenen dat hij Cottarelli wil vragen de leiding op zich te nemen van een zakenkabinet, dat aanblijft tot er duidelijkheid is over de vraag hoe het nu verder moet in Italië. De komst van een zakenkabinet is tegelijkertijd hoogst onzeker, omdat de coalitiepartijen zich daartegen zullen keren in het parlement.

Lega-leider Salvini zei eerder vandaag al dat hij zou vasthouden aan de kandidatuur van Savona. De coalitie in Italië moet volgens Salvini de ministers kunnen benoemen die zij wil. "Als wij een minister willen die niet geaccepteerd wordt in Berlijn, betekent dat dat we de juiste kandidaat hebben. Italië beslist dat."

In Italië werd niet verwacht dat Mattarella voet bij stuk zou houden bij zijn afwijzing van de kandidaat van de coalitiepartijen. Hij heeft de zaak daarmee op scherp gezet, met dus als mogelijk gevolg nieuwe verkiezingen.

Savona

De ministerskandidaat op wie de formatie is stukgelopen, is een uitgesproken anti-euro-econoom. Als minister van Financiën zou Savona de financiële plannen van de coalitie moeten uitvoeren, die Italië volgens financiële experts 100 à 150 miljard euro extra per jaar kosten.

Mattarella en met hem veel deskundigen vinden dat het land die last niet kan dragen. Het houdt de dreiging in van het ineenstorten van de Italiaanse economie en een crisis die vele malen groter is dan de Griekse schuldencrisis.