Update MH17-onderzoek: zijn er nu verdachten?
Op 17 juli 2014 werd vlucht MH17 van Malaysia Airlines neergehaald boven Oost-Oekraïne. Het toestel was met 298 inzittenden op weg van Amsterdam naar Kuala Lumpur. Alle passagiers en bemanningsleden kwamen om het leven, onder hen 196 Nederlanders.
Premier Rutte beloofde dat de onderste steen boven zou komen en dat er alles aan gedaan zou worden om de schuldigen voor de rechter te brengen. Er werden parallel verschillende onderzoeken gestart naar de toedracht en de schuldvraag.
Onderzoeksraad
De Onderzoeksraad voor Veiligheid presenteerde in oktober 2015 de uitkomst van het onderzoek naar de toedracht: vlucht MH17 is neergehaald door een Buk-raket die ontplofte vlak naast de cockpit. Door de impact van een regen aan kleine metaaldeeltjes is het toestel in een aantal stukken uiteengevallen en neergestort. De raket is afgeschoten vanuit een gebied in Oost-Oekraïne.
Een jaar later, in september 2016, gaf het Joint Investigation Team (JIT) antwoord op de vraag hoe de raket in Oost-Oekraïne terecht was gekomen. De Buk-installatie kwam uit Rusland, heeft een route afgelegd naar een landbouwveldje bij Pervomajsk, heeft daar de raket gelanceerd en is de volgende dag weer naar Rusland teruggebracht. Het JIT gaf aan een groep van honderd betrokkenen in beeld te hebben.
In het JIT werken tientallen rechercheurs en officieren van justitie uit vijf betrokken landen samen: Nederland, België, Oekraïne, Australië en Maleisië. Het onderzoek richt zich op de vraag wie schuldig is aan het neerhalen van vlucht MH17. De opdracht is om verdachten aan te wijzen en dat te onderbouwen met bewijsmateriaal dat standhoudt bij een rechtszaak. Het staat onder leiding van de Nederlandse hoofdofficier van justitie Fred Westerbeke.
Hij benadrukt voortdurend dat het onderzoek lang zal duren. In de loop van de ochtend maakt het JIT tussentijdse resultaten bekend van het lopende onderzoek. Die persconferentie wordt vanaf 10.55 uur rechtstreeks uitgezonden op NOS.nl en NPO 1.
Inmiddels is tussen de betrokken landen afgesproken dat een rechtszaak - als die er komt - in Nederland wordt gehouden. Hoewel er voorbereidingen getroffen worden, lijkt een rechtszaak nog ver weg, vooral omdat Rusland eventuele verdachten niet zal uitleveren.
Bellingcat
Daarnaast heeft onderzoekscollectief Bellingcat verschillende onderzoeken gepresenteerd. Een van de belangrijkste daarvan ging over de 'verdachten' van de 53ste brigade in Koersk, in Rusland. En eind vorig jaar identificeerde Bellingcat een Russische generaal als betrokkenen bij de aanslag op MH17.
Bellingcat heeft voor morgen een persconferentie aangekondigd.
