Regels, regels en nog meer regels. Huisartsen, (wijk)verplegers en begeleiders zijn een groot deel van hun tijd kwijt aan administratie. Maar daar komt verandering in. Ministers Hugo de Jonge en Bruno Bruins van Volksgezondheid stelden een lijst met op met procedures die zo de prullenbak in kunnen.
Hoe kijken zorgverleners daar zelf naar?
"Ik ben hier heel blij mee," zegt wijkverpleegkundige Renate Groenewold (30). "We strijden hier al een tijdje voor. Het is vooral fijn dat de 5-minutenregistratie wordt geschrapt."
Met die registratie verantwoorden zorgverleners wat ze op een dag doen. "Je moet per minuut kunnen verantwoorden waar je tijd aan hebt besteed. Naast zorg zijn dat ook een boel coördinerende taken: overleg met de huisarts, met het ziekenhuis, medicatie bestellen..."
De formulieren waarop je verantwoording af moet leggen over de zorg leiden volgens Renate vooral tot dubbel werk. "Die lijsten zijn wel een goede richtlijn, maar we zijn opgeleid om al die punten sowieso af te gaan. Je gaat die lijsten vooral af om anderen te laten zien dat je het hebt gedaan." Dat verandert vanaf nu dus volgens het actieplan van het ministerie.
Femmy (25), psychiatrisch begeleider, zegt: "We moeten elke dag rapporten schrijven, ook als er niets bijzonders gebeurd is. En ja, ik weet dat geen enkele dag hetzelfde is, maar soms valt er gewoon echt niets zinnigs te melden en dan moet ik toch wat opschrijven. In de tijd dat ik zo'n rapport schrijf, verleen ik liever zorg."
Ondanks dat ze liever voor de groep staat dan achter de computer zit, ziet Femmy toch ook wel de meerwaarde van al die administratie. "Ook als ik dingen vergeet te melden tijdens een overdracht, kan een collega het nog terugvinden in de dagrapportages. Daarnaast kun je verantwoorden wat je doet naar de zorgverzekeraar, de cliënt en zijn of haar familie."
De verantwoording is volledig uit de bocht gevlogen
Volgens het actieplan moeten 'richtlijnen weer richtlijnen' worden, in plaats van 'verplichte afvinklijstjes.' Tim Keijer (28), arts ouderenzorg in Rotterdam: "Nu voelt het soms alsof je handelingen uitvoert omdat het moet, in plaats van dat het nuttig is voor de patiënt."
Hij moet soms vragen stellen aan patiënten die niet relevant zijn, maar wel op de checklist staan. "In het verpleeghuis waar ik werk is het handig om te registreren of iemand wel of niet gereanimeerd wil worden. Maar ik heb dat ook wel moeten vragen aan de ouders van een gezonde baby. Zo'n vraag roept alleen maar onrust op, dus zie dat maar eens uit te leggen."
"Het is natuurlijk wel belangrijk dat je aan de hand van een zorgplan laat zien hoe je de zorg voor iemand regelt. Juist omdat een zorgplan persoonlijk is, is het belangrijk om te registreren wat er voor diegene belangrijk is. Maar zoals het nu gaat, vliegt het volledig uit de bocht."
De tussenpersoon bij wie de zorgverlener zich bij moet verantwoorden, is een terugkerend probleem: of het nou een zorgverzekeraar, een leidinggevende of een externe partij als het CIZ is, het kost tijd. Volgens het actieplan wil het ministerie gaan investeren in nieuwe systemen en portalen, waardoor dit soort administratie sneller gedaan kan worden.
De buurtzorgorganisatie van Merlin ter Beek (28) heeft dit in het begin al gedaan. "Onze organisatie is helemaal vanaf de grond opgezet: wij maken als verpleegkundigen onze eigen roosters, en we vragen zelf de zorgindicaties aan."
Door deze manier van werken zegt Merlin de regeldruk minder erg te ervaren. "We moeten nu natuurlijk nog wel de formulieren invullen, maar we hebben geïnvesteerd in een systeem waarin we eenvoudig zelf kunnen plannen. Als we meer tijd nodig hebben, dan kunnen we dat zo regelen. Wij weten tenslotte zelf het beste hoeveel tijd we nodig hebben."
Renate zou dit soort vertrouwen graag in de hele sector zien. "Wijkverpleegkundigen kunnen dat gewoon zelf, daar mag best op vertrouwd worden. Wij komen achter de voordeur, en niemand anders."
