Commandant die hielp bij reddingsactie De Punt: 'het is gewoon niet waar'

Voormalige officieren hebben gisteren verklaard dat bij de treinkaping bij De Punt in 1977 ze de Molukse kapers niet gevangen moesten nemen, maar doodschieten. Volgens de commandant die destijds de reddingsactie van de bezette basisschool in Bovensmilde coördineerde, is dit helemaal niet waar. "Er is geen enkele autoriteit bij mij geweest met een dergelijke opdracht", zegt hij in De Telegraaf.

Volgens de officieren, die zich als drie nieuwe getuigen hebben gemeld bij het proces, zei de commandant meerdere malen dat hij van hogerhand de opdracht had gekregen om ervoor te zorgen dat de kapers geen krijgsgevangenen zouden worden. De opdracht dat de kapers het niet mochten overleven, zou van toenmalig minister van Justitie Van Agt zijn gekomen. De commandant vond dit echter "moreel verwerpelijk" en besloot daarom niet te luisteren naar de orders, zeggen de getuigen. Die waren overigens niet zelf betrokken bij de operatie; ze kwamen later in dienst bij defensie en hoorden het verhaal van betrokkenen.

Hun verhaal klopt niet, reageert de commandant nu in de krant. "Dat heb ik ook duidelijk gezegd tegen die vier mannen. Dat ik de opdracht zou hebben gekregen 'geen krijgsgevangenen te maken', is gewoon niet waar. Wel heb ik altijd gezegd dat de manier waarop de aanval bij de trein was gepland, onvermijdelijk zou leiden tot dodelijke slachtoffers. Dat had misschien anders gekund. Ze hebben mijn opmerkingen daarover verkeerd geïnterpreteerd."

Volgens de commandant, die toen kapitein der mariniers was, waren de instructies: de terroristen aanhouden en alleen als het nodig was gepast geweld gebruiken. "Dat heb ik avond na avond mondeling duidelijk gemaakt aan de eenheden en zo is het in Bovensmilde ook gegaan." Volgens de commandant zijn z'n woorden verdraaid. "Ik wil hier niks meer mee te maken hebben."

Bij de actie op de basisschool werden geen schoten gelost. Op datzelfde moment werd verderop bij De Punt een bevrijdingsactie uitgevoerd bij de gekaapte trein. Zes van de negen kapers en twee gegijzelden overleefden dit niet.

Het proces

Sinds 2015 loopt er een proces bij de civiele rechter om een schadevergoeding te krijgen voor de nabestaanden van de gedode terroristen. Advocate Liesbeth Zegveld probeert aan te tonen dat de regering een geheim bevel uitvaardigde. De advocate kwam al eerder met getuigenverklaringen die dit zogenaamde 'shoot to kill-bevel' onderschrijven.

Eerder concludeerde de rechtbank dat de verklaringen of bewijsstukken niet voldoende betrouwbaar waren om dit te bevestigen. De eerste zitting van de zaak is op 29 mei.

Bekijk ook onze terugblik op de treinkaping: