Europese Commissie: democratie in Turkije ernstig verzwakt
In de voortgangsrapportage over kandidaat-lidstaten voor de Europese Unie oordeelt de Europese Commissie somber over de huidige situatie in Turkije. Sinds de mislukte coup in Turkije in juli 2016 zijn er in Brussel "serieuze zorgen" over de maatregelen die zijn genomen door Ankara.
Die zorgen gelden vooral de vele arrestaties die zijn verricht tijdens de noodtoestand, die nu ruim anderhalf jaar geldt. Turkije moet de noodtoestand per direct opheffen, aldus de Europese Commissie. Morgen verlengt Turkije die noodtoestand hoogstwaarschijnlijk voor de zevende keer.
Daarnaast is de commissie kritisch over de toegenomen macht van president Erdogan sinds het referendum over diens machtsuitbreiding, een jaar geleden. Vooral op lokaal niveau is de democratie verzwakt, stellen de bestuurders in Brussel, "wegens de aanstelling van vertrouwelingen op plekken van gekozen politici".
Turkije vindt dat het land niet eerlijk en objectief wordt behandeld door de EU, aldus een woordvoerder van de Turkse regering. De positieve elementen in het rapport kunnen volgens de Turken niet de "oneerlijke behandeling" maskeren.
'Heldere boodschap nodig'
Gezien het sombere rapport van de Europese Commissie lijkt de kans klein dat er in de nabije toekomst weer gesprekken met Turkije gevoerd gaan worden over toetreding tot de EU. Sinds 2005 wordt daarover gesproken. Die dialoog staat op een laag pitje sinds de mislukte coup en de recent verslechterde relatie tussen Europese landen en Turkije. Vorig jaar wilden Duitsland en Oostenrijk de onderhandelingen zelfs formeel stopzetten. Andere landen vonden dat te ver gaan.
Nederlandse Europarlementariërs zijn ook pessimistisch gestemd. "Onder Erdogan drijft Turkije steeds verder af van alles waar Europa voor staat", zegt Marietje Schaake (D66). "Een heldere boodschap is daarom broodnodig: met zijn dictatoriale koers slaat Erdogan de deur naar Europa voor de Turkse bevolking dicht."
Volgens Kati Piri (PvdA) gaat het rapport niet ver genoeg: "De waan van lidmaatschap, zelfs met een nieuwe grondwet die Erdogan oppermachtig maakt, blijft in stand. De commissie laat het na om Ankara een duidelijk signaal te geven, zoals het Europees Parlement vorig jaar wel heeft gedaan."
Onderhandelingen met Albanië en Macedonië kunnen starten
In het rapport is de Europese Commissie aanmerkelijk positiever over de ontwikkelingen in Albanië en Macedonië. De onderhandelingen met die landen kunnen worden gestart, adviseert de commissie. Maar de landen zijn er nog niet, benadrukt Johannes Hahn, de commissaris die gaat over de uitbreiding van de EU. Volgens hem is de weg naar het EU-lidmaatschap "niet af te snijden". De landen moeten vooral doorgaan met het moderniseren van hun samenlevingen en economieën en het bestrijden van misdaad en corruptie.
Er wordt door de EU al langer gesproken met de zes landen op de westelijke Balkan, en ook met Servië en Montenegro. Bosnië-Herzegovina en Kosovo zijn potentiële kandidaten. Commissievoorzitter Juncker bezocht afgelopen voorjaar de zes hoofdsteden. Volgens hem moet de EU zich openstellen voor de Balkanlanden om een nieuwe oorlog in de regio te vermijden.
