'PVV wint aan populariteit onder Syrisch-orthodoxen in Enschede'
Het lijkt erop dat de PVV bij de gemeenteraadsverkiezingen woensdag ook veel stemmen uit de Syrisch-orthodoxe gemeenschap kan rekenen. Enschede telt één van de grootste Syrisch-orthodoxe gemeenschappen van West-Europa, naar schatting wonen er zo'n 8000 in de stad.
De meesten kwamen in de jaren 70 en 80 naar Nederland vanuit Oost-Turkije. Een minderheid komt uit Arabische landen als Syrië, Irak en Libanon. De Syrisch-orthodoxe christenen zijn geconcentreerd in de wijk Wesselerbrink, waar bij de laatste verkiezingen veel op de PVV werd gestemd. Bij de komende gemeenteraadsverkiezingen verwacht de partij ook veel stemmen te halen.
Toch voert de PVV niet actief campagne in de Syrisch-orthodoxe gemeenschap. Waar het CDA en de ChristenUnie actief flyeren in de Syrisch-orthodoxe kerken of in het klooster in het nabijgelegen plaatsje Glane, houdt de PVV zich afzijdig.
"Wij zijn er voor alle Enschedeërs, dus we gaan naar buurthuizen en kleine wijkmarkten om de Enschedeërs aan te spreken", zegt de lokale PVV-lijsttrekker Jan Willem Elferink. "De-islamisering is onze corebusiness, maar daarnaast hebben we nog heel veel meer punten in ons verkiezingsprogramma staan die van belang zijn voor de Enschedeër."
Volgens penningmeester Akgül van de Syrische-orthodoxe kerk in Wesselerbrink wordt in zijn gemeenschap op allerlei partijen gestemd. "Traditioneel gaan er veel stemmen naar het CDA, vanwege de christelijke geloofsovertuiging. Maar ook andere partijen als de ChristenUnie, PvdA, VVD en D66 kunnen op stemmen rekenen."
"Onze gemeenschap bestaat uit allerlei lagen van de bevolking, maar binnen de gemeenschap lijkt de laatste jaren de PVV aan populariteit te winnen", signaleert de in Enschede geboren Erwin Ilgun, vicevoorzitter van de Suryoye Aramese Federatie Nederland en oud-CDA raadslid in Enschede. "Veelal wordt er gestemd op iemand uit de gemeenschap. Maar de discussie over de moskee in Enschede speelt deze verkiezingen zeker mee', omdat die zo groot en beeldbepalend is. Dit was ook voor de meeste omwonenden het bezwaar."
De populariteit van de PVV onder de Syrisch orthodoxen verbaast schrijver Abraham beth Arsan niet, die zelf een uit Turkije afkomstige christen is. "De Syrisch-orthodoxe christenen zijn gevlucht uit de islamitische wereld'', verklaart Beth Arsan. "We zijn gevlucht omdat ons geloof daar ongewenst was. We zijn altijd onderdrukt."
Het is van oudsher een groep migranten die zich nauwelijks manifesteert.
"Het is hun frustratie dat ze gezien worden als Arabier of Turk. Ze zijn geen moslims, maar christenen zonder vaderland die in de jaren 70 en vooral de jaren 80 huis en haard verlieten om een nieuw bestaan in Nederland op te bouwen", zegt Jan Schukkink die promoveerde op het boek De Suryoye: een verborgen gemeenschap. Een historisch-antropologische studie van een Enschedese vluchtelingengemeenschap afkomstig uit het Midden-Oosten.
Nederlanders
"Ze zien er misschien Turks uit, maar ze zeggen: 'wij zijn geen moslims en u moet ons ook niet met hen vergelijken. Wij zijn eigenlijk gewoon gevestigde Nederlanders.'" Uit het onderzoek van Jan Schukkink blijkt ook dat ze goed geïntegreerd zijn. "Hun integratie in Nederland verliep twee keer zo snel als die van andere niet-westerse migranten. Ze zijn familie van elkaar of ze kennen elkaar. Ze wonen dicht bij elkaar, doen waar nodig een beroep op elkaar. Juist daarom was er grote sociale controle en integreerden ze sneller."
Enschede heeft twee Syrisch-Orthodoxe voetbalclubs en er zijn drie Syrisch-orthodoxe kerken. Als er door alle stemgerechtigden uit deze groep gestemd wordt, zijn zij goed voor vier tot vijf van de 39 zetels in de Enschedese gemeenteraad.
"Het is van oudsher een groep migranten die zich nauwelijks manifesteert", zegt Schukkink. "Bij de viering van Pasen komen 10.000 mensen naar het Syrisch-orthodox Klooster St. Ephrem in Glane, een plaatsje bij Enschede. Dat gaat altijd in pais en vree. Het is ook goed georganiseerd. Dat geldt voor de hele gemeenschap. Er is ook veel sociale controle."
PVV-stemmers
"De PVV begrijpt tenminste hoe gevaarlijk moslims zijn", zegt Gabriël, een Enschedese ondernemer die liever niet met zijn achternaam genoemd wil worden uit. "Ik ben voor vrijheid van meningsuiting, maar als mijn naam wordt genoemd in artikelen kan ik nooit meer naar mijn familie in Turkije. Zo'n grote moskee is echt nergens voor nodig. Wij zijn als christenen gevlucht voor de moslims. Je moet je aanpassen anders kun je beter weggaan."
Hij woont inmiddels 39 jaar in Enschede en heeft vier kinderen die allemaal goede banen hebben. Een van zijn zoons protesteerde actief in de gemeenteraad tegen de komst van de moskee. "We hebben veel argumenten ingebracht en zijn van mening dat zo'n grote moskee niet bijdraagt aan de integratie. De imam spreekt alleen Turks. We zijn niet tegen gematigde moslims en er mag ook best een moskee komen, maar waarom zo'n grote?"
Tegenstand
De moskee telt 1500 gebedsplaatsen en gaat waarschijnlijk in 2022 open. De gemeenteraad stemde vorig jaar, tot opluchting van de initiatiefnemers van het gebedshuis, in met de plannen. En hoewel er al is besloten over de komst van de moskee zegt de PVV alle legale middelen aan te grijpen om de komst van de moskee te stoppen. "Bij ons zijn alle mensen gelijk, iedereen moet zich veilig voelen."