Adblocker Google moet irritatie voorkomen (en verdienmodel beschermen)
Je opent een website en onmiddellijk zie je een advertentie die je scherm vult. Of er begint direct bij het openen van een pagina een video te spelen. Irritante advertenties, waar een coalitie van onder meer media- en techbedrijven iets aan wil doen, deels om zichzelf te beschermen.
En haar inzet is vanaf vandaag merkbaar: Google Chrome gaat dergelijke advertenties blokkeren. Het is 's werelds meest gebruikte browser. Als er iets verandert, heeft dat dus voor veel mensen gevolgen.
De browser van de internetgigant krijgt in feite een soort adblocker. Maar in tegenstelling tot bekende varianten als Adblock Plus of Ublock (die je zelf moet installeren) blokkeert de browser van de internetgigant veel minder. Want het gaat Google niet om het blokkeren van advertenties, maar om irritatie bij gebruikers te voorkomen. Iets waar het uiteraard baat bij heeft.
Verdienmodel beschermen
Google is, samen met onder meer Facebook, Microsoft, News Corp van Rupert Murdoch, The Washington Post en de Duitse uitgever Axel Springer hier al een tijd mee bezig. Samen hebben ze de Coalitie voor Betere Advertenties opgericht. Hun gezamenlijke doel: ervoor zorgen dat zoveel mogelijk websites 'aanvaardbare' advertenties tonen. Om zo hun verdienmodel, advertenties, te beschermen. Reclames die niet aan hun standaarden voldoen, zijn straks niet meer zichtbaar in Chrome.
Dat kan onrust veroorzaken onder mediabedrijven. Maar het aantal reclames dat onder deze maatregel zal worden verwijderd is zeer klein, zegt Google. 0,8 procent van de sites in de VS en Europa (op basis van 100.000 onderzochte sites) voldoet momenteel niet aan de eisen die de coalitie stelt. Daarmee wil het bedrijf ook de initiële onrust onder mediabedrijven wegnemen: de kans dat Chrome reclame op hun site blokkeert is dus niet zo heel groot.
Dus als je hoopt dat de browser straks alle advertenties blokkeert, kom je van een koude kermis thuis (sowieso zou Google dan zijn eigen verdienmodel verpesten). Nieuwssite Axios schrijft dat in eerste instantie grote sites als de Los Angeles Times en Forbes niet voldeden aan de standaard en hier inmiddels op gewezen zijn. Google benadrukt dat het nauw samenwerkt met uitgevers om te voorkomen dat ze hier financiële gevolgen van ondervinden.
- Coalitie voor Betere Advertenties
Deze reclames blokkeert Google Chrome vanaf vandaag op de desktopcomputer - Coalitie voor Betere Advertenties
Deze reclames op blokkeert Google Chrome vanaf vandaag op smartphones
Als een site niet voldoet aan de standaarden, gaat de blokkade niet direct in. De eigenaar van de site krijgt eerst een waarschuwing en dertig dagen de tijd om wel te voldoen aan de regels. Volgens de coalitie heeft 37 procent van de sites die sinds 1 juni 2017 een melding heeft ontvangen zijn reclames aangepast.
Als de blokkade dan alsnog ingaat, geldt dat niet alleen voor de reclame in kwestie, maar voor alle advertenties die op de site te vinden zijn. Gebruikers krijgen daar dan vervolgens een melding van in de webbrowser en krijgen daar de mogelijkheid om de blokkade uit te zetten.
Rivaal AdBlock Plus heeft ook eigen onderzoek uitgevoerd naar de gevolgen van de adblocker. Het bedrijf bekeek 55 verschillende soorten advertenties en concludeerde vervolgens dat Google Chrome daar 83 procent van doorlaat. Om daarmee duidelijk te maken dat hun eigen blokkeer-software meer tegenhoudt.
Irritatie wegnemen
"We hebben onlangs een onderzoek gedaan onder Nederlanders waaruit blijkt dat een groot gedeelte geïnteresseerd is in het gebruik van een adblocker", zegt Frederik Zuiderveen Borgesius, onderzoeker aan het Instituut voor Informatierecht aan de Universiteit in Amsterdam. "Als Chrome de meest irriterende advertenties blokkeert kan de behoefte om een alternatief te installeren afnemen."
Het laat maar weer eens zien hoe machtig deze partijen zijn.
Zuiderveen Borgesius staat positief tegenover dit soort ontwikkelingen. "Het kan fijn zijn voor gebruikers als Google de meest irritante advertenties blokkeert. Ook is het fijn voor gebruikers dat Apple met de Safari-browser, online tracking probeert tegen te gaan." Tegelijkertijd wijst hij ook op de spanning die dit met zich meebrengt. "Het laat maar weer eens zien hoe machtig deze partijen zijn."
Burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom zegt niet verbaasd te zijn dat Google dit doet. "Voor hun verdienmodel is het belangrijk dat gebruikers zich niet te veel ergeren aan reclames", zegt Rejo Zenger. "Maar dit lost het fundamentele probleem rond advertenties niet op: bedrijven blijven op grote schaal gegevens over je gedrag verzamelen en analyseren."
Ondanks dat de regels zijn opgesteld door een coalitie van verschillende industrieën, zeggen sommige betrokkenen tegen The Wall Street Journal dat Google de organisatie domineert. Zo deed de internetgigant het leeuwendeel van het onderzoek, dat de basis vormde voor de standaard waar de reclames aan moet voldoen. Anderen stellen dat de regels wel erg goed uitpakken voor Google en dat het bedrijf hiermee zichzelf dus dient.
Maatregelen iOS
De spanning die Zuiderveen Borgesius noemt was bij veranderingen in Safari overigens veel duidelijker aanwezig. Sinds iOS 9 is het mogelijk om via speciale apps reclame in de mobiele webbrowser te blokkeren, tot woede van uitgevers die bang zijn reclame-inkomsten te missen.
In iOS 11, sinds vorig najaar beschikbaar, wordt het adverteerders daarnaast lastiger gemaakt om surfgedrag van gebruikers te volgen. Ook andere adblockers doen dit, zoals Ghostery en Ublock.