"Mijn cliënt heeft geen idee welke belangen hier spelen. Hij heeft het idee dat hij een doos heeft opengetrokken waarvan hij niet wist wat er allemaal inzat."
Het draait allemaal om een website die een milieukundige bouwde aan de hand van open data (vrij beschikbare informatie) over de vervuiling van het Nederlandse oppervlaktewater. Universiteit Leiden heeft een vergelijkbare site en zou de man onder druk hebben gezet om zijn site offline te halen.
Onder druk gezet
De milieukundige, Rik genaamd, werkt bij het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK). Hij bouwde pestinfo, een site en bijhorende app, in 2016 in zijn eigen tijd. Er staan kaarten op van de concentraties van bestrijdingsmiddelen in het oppervlaktewater.
Hij gebruikte daarvoor gegevens die door de overheid worden verzameld. Het gaat om open data: gegevens die in principe voor iedereen toegankelijk zijn. Maar Universiteit Leiden gebruikt deze data voor een Bestrijdingsmiddelenatlas, én verdient daar geld mee.
Volgens raadsman Ferre van de Nadort heeft zijn cliënt Rik druk ervaren om zijn website te sluiten. "Men heeft hem te kennen gegeven dat hij zijn website op zwart moest zetten."
Rik wint eind 2016 nog een prijs voor zijn site in een wedstrijd die werd uitgeschreven door het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Een hoogleraar van Universiteit Leiden stuurt vervolgens een boze mail naar de dijkgraaf van het Hoogheemraadschap waar Rik werkt.
Hij wil dat de site van Rik offline wordt gehaald. Die site is volgens hem "gebaseerd op de algoritmen, data en bewerkswijze die grotendeels overgenomen zijn van de Bestrijdingsmiddelenatlas". Ook zou hij "kleurenschema's en layouts" hebben gebruikt.
Bovendien geeft pestinfo "een alternatieve manier van normoverschrijdingen van bestrijdingsmiddelen", en dat is volgens de hoogleraar "zeer ongewenst". "Voor dat doel is de Bestrijdingsmiddelenatlas van het Centrum voor Milieuwetenschappen (CML) het geijkte instrument."
Bij het berekenen van het gif in het oppervlaktewater ontdekt Rik dat er verschillen zitten in de rekenmethode die in Nederland wordt gebruikt en die vanuit Europa wordt voorgeschreven. Hij komt uit op andere, lagere vervuilingsgetallen. Dat is interessant voor bijvoorbeeld boeren, die bestrijdingsmiddelen gebruiken.
Volgens raadsman Van de Nadort heeft zijn cliënt grote druk ervaren om zijn website offline te halen. Uiteindelijk doet Rik begin dit jaar zelfs melding van een misstand bij het Hoogheemraadschap, omdat hij wil dat er onderzoek wordt gedaan. Een paar dagen later wordt hij geschorst.
Wij hebben inderdaad gehoord dat de collega ervaren heeft dat hij onder druk is gezet.
En nu zit Rik thuis, na 27 jaar dienst. Volgens het Hoogheemraadschap gaat het om een arbeidsconflict. "Dat ligt eigenlijk aan een uit de hand gelopen beoordelingsgesprek", zegt een woordvoerder dit weekend tegen NH Nieuws. Het Hoogheemraadschap heeft een onderzoek ingesteld naar de melding van Rik.
"Mijn cliënt had 27 jaar goede beoordelingen en nu ineens zou hij niet goed functioneren?", vraagt raadsman Van de Nadort zich af. Ook begrijpt hij niet dat het Hoogheemraadschap nu al conclueert dat het om een arbeidsconflict gaat. "Hoe kunnen ze nu al zeggen dat er geen verband is tussen zijn slechte beoordeling en die site? Het onderzoek moet nog worden gedaan."