"Ze zijn of dood, of zitten al vast, of gaan denk ik in het geval van Holleeder de rest van hun leven achter de tralies. Het is het einde van een tijdperk." Zo typeert misdaadjournalist Harry Lensink het slotstuk van het proces tegen topcrimineel Willem Holleeder. Komende week begint het proces tegen de man die ruim dertig jaar lang betrokken was bij zware criminaliteit.
'De Hollandse Netwerken', zo noemen justitie en politie de groep Nederlandse criminelen rond Willem Holleeder. Ze terroriseren met name de regio Amsterdam met brutale, zeer gewelddadige overvallen en afpersingen. Zo was Holleeder ook betrokken bij de ontvoering van biermagnaat Freddy Heineken in 1983.
Lang leken Holleeder en zijn kompanen ongrijpbaar voor de opsporingsdiensten. "Justitie vond dat ze onaantastbaar waren", zegt voormalig advocaat van Holleeder, Jan-Hein Kuijpers. "Omdat justitie stelde dat die heren, onder andere die heren, groot in de drugs waren en liquidaties lieten plegen als het ze uitkwam. En dat ze niet konden worden gearresteerd omdat niemand durfde te praten. Dat was de gedachte."
Maar in de groep ontstaan scheuren. Sommigen denken dat Holleeder plannen smeedt om ze van kant te maken. In eerste instantie mislukken diverse aanslagen. Maar dan komt het begin deze eeuw tot een reeks liquidaties.
De liquidaties brengen het onderzoek tegen Holleeder in een stroomversnelling. De politie moest wel in actie komen, zegt misdaadjournalist Harry Lensink. "Ineens werden er een aantal criminelen geliquideerd, sommigen inderdaad op de openbare weg met kinderen in de buurt. Nou ja dat was voor de politie wel een moment om echt in te grijpen."
Bij aanslag op café-houder Thomas van der Bijl waren jonge, Nederlandse schutters betrokken. Die werden getraceerd en sloegen door. Zo kwam de politie op het spoor van de opdrachtgevers. In dat netwerk werd ook Willem Holleeder ontdekt.
Vooral de inzet van zogeheten kroongetuigen bracht Holleeder in het nauw. Fred Ros en Peter la S. legden in ruil voor strafvermindering belastende verklaringen af.
Eerder is Holleeder al veroordeeld wegens andere misdrijven, zoals afpersingen. Maar nu staat hij terecht voor betrokkenheid bij liquidaties en moet hij zwaardere straffen vrezen. Daarmee lijkt nu ook de laatste grote crimineel uit de "Hollandse netwerken" van het toneel te verdwijnen.
"Hij is de laatste in lijn van jongens van dat aanzien", zegt zijn voormalige advocaat Kuijpers. Misdaadjournalist Lensink ziet de komende rechtszaak als een slotstuk en overwinning voor de autoriteiten. "Het is voor het Openbaar Ministerie en de politie de kers op de taart."
