"Dit is niet normaal. Dit is een steekwapen, ik heb bloed aan mijn vinger", zegt Hans van Houwelingen. Hij houdt in de Almelose speeltuin een scherpe houtsnipper in de lucht. Het zand is er vervangen door houtsnippers. Veel te gevaarlijk, vindt de buurt.
Dus vliegen Van Houwelingen en Harry de Olde erop af. Samen vormen ze Partij Vrij Almelo. Van Houwelingen: "Als we kunnen, staan we binnen een uur bij de mensen voor de deur. We zijn een luisterend oor. Dat kan je van de andere partijen niet zeggen."
Kleine partijen als Partij Vrij Almelo zijn er in Almelo genoeg. Het politieke landschap is er totaal versplinterd. In de gemeenteraad zitten maar liefst veertien partijen, waaronder een groot aantal eenmansfracties. De Almelose gemeenteraad bestaat uit 35 zetels.
Het is een landelijk probleem: zowel de gemeenteraden als de Tweede Kamer bestaan uit steeds meer kleine partijen.
Geen stabiele coalities
Op het provinciehuis ziet men die verscheidenheid helemaal niet als verrijking. Met zoveel kleine partijen is het moeilijk om stabiele coalities te vormen. Boele Staal, commissaris van de Koning in Overijssel, vreest voor de bestuurbaarheid van de gemeente Almelo.
"Het draagt ook niet bij aan democratie. Je kunt wel met zestien miljoen in de Tweede Kamer gaan zitten, maar dat verhoogt de bestuurbaarheid van het land nog niet. Het lijkt heel democratisch, maar dat is het natuurlijk niet. Want het verlamt."
Marinus Blaak van de lokale omroep Aavisie is bij vrijwel iedere raadsvergadering aanwezig. "Het is gewoon niet praktisch. Iedereen wil er wat van zeggen. Uiteindelijk komt er een beslissing die uiteindelijk niemand echt wil."
De kleine fracties in de gemeenteraad delen die kritiek uiteraard niet. Lieneke Bolhuis stapte twee jaar geleden uit de PvdA en richtte de Minimapartij op. "Bij een democratie horen nu eenmaal eenmansfracties. Zo simpel is het. In Almelo hebben we veel eenmansfracties, maar het werkt hartstikke goed: je zoekt je meerderheden op punten. Wat is het probleem?"
De bal ligt bij de grotere partijen. Zij zullen zich waar moeten maken.
Ook Harry de Olde van Vrij Almelo ziet geen probleem in de eenmansfracties. "Het zijn de weglopers van de andere partijen die de versplintering geven. Als iedereen bij zijn eigen partij wegloopt houdt het op, dan wordt een gemeente onbestuurbaar."
Het was bepaald geen stabiele periode voor de gemeenteraad in Almelo. Direct na de verkiezingen fuseerden drie lokale partijen tot een nieuwe partij. Van die nieuwe partij stapte een raadslid over naar D66. Van D66 splitsten zich vervolgens twee leden af die hun eigen lokale partij begonnen. Een raadslid van de SP stapte over naar het CDA. De PvdA werd gehalveerd, de fractievoorzitter ging naar de VVD. Een ander raadslid richtte een eigen partij op. Het was om kort te gaan een politieke duiventil.
Commissaris Staal vindt het dan ook hoog tijd dat er wat gebeurt. "De bal ligt allereerst bij de grotere partijen. Zij zullen zich waar moeten maken. Daarnaast zou je ook kunnen denken aan een kiesdrempel."
Ook kan er volgens hem beter nagedacht worden over de 'weglopers'. "Je moet lid zijn van een partij om in de gemeenteraad te komen. Dan is het toch logisch dat als je een partij de rug toe keert, je gewoon de raad uit gaat?"
