'Industrie moet meer doen voor beschikbaar houden werkzame antibiotica'
Farmaceutische bedrijven moeten veel meer doen om ervoor te zorgen dat er werkzame antibiotica beschikbaar blijven voor patiënten. Daartoe moeten ze meer nieuwe antibiotica ontwikkelen en veel beter controleren waar antibiotica-resistentie ontstaat.
Dat blijkt uit de eerste Antimicrobial Resistance Benchmark, een onderzoek naar de inspanningen van farmaceutische bedrijven om resistentie tegen antibiotica, en andere geneesmiddelen tegen infecties, te voorkomen.
Zonder goed werkende antibiotica loopt de moderne gezondheidszorg gevaar.
In het onderzoek staat verder dat bedrijven bekend moeten maken hoeveel antibiotica er door de industrie wordt geloosd. Ook moet de beloning van het verkooppersoneel worden losgekoppeld van de hoeveelheid antibiotica die ze verkopen.
Resistentie
Veel farmaceutische bedrijven hebben wel een begin gemaakt met activiteiten om antibioticaresistentie tegen te gaan, maar meestal staan die nog in de kinderschoenen.
De Benchmark is vandaag gepubliceerd op het World Economic Forum in Davos door de Access to Medicine Foundation.
Dat is een onafhankelijke non-profit organisatie, die elke twee jaar beoordeelt hoeveel moeite farmaceutische bedrijven doen om medicijnen beschikbaar te maken in arme landen.
Dat leidt tot een ranglijst, de Index of Access to Medicine. Vorig jaar publiceerde de organisatie ook een ranglijst die duidelijk maakte hoeveel farma-bedrijven doen om vaccins beschikbaar te maken in arme landen.
Op de tocht
De nieuwe Antimicrobial Resistance Benchmark is gefinancierd door de Britse en de Nederlandse regering. Die lopen voorop bij de aanpak van antibioticaresistentie. Voormalig minister Schippers van Volksgezondheid maakte van de aanpak van antibioticaresistentie jarenlang een speerpunt van haar beleid.
Zonder goed werkende antibiotica komt de moderne gezondheidszorg op de tocht te staan. Dat besef is ook doorgedrongen tot de top van de farmaceutische bedrijven. Heup- en knievervangingen, allerlei oncologische behandelingen en zorg voor veel te vroeg geboren baby's kunnen niet zonder deze medicijnen.
Verklaring
In het onderzoeksrapport worden de prestaties van dertig farmaceutiche bedrijven vergeleken: acht grote farmaceuten met een eigen researchafdeling, tien producenten van generieke (patentloze) middelen en twaalf biotechnologische bedrijven die zich speciaal richten op de ontwikkeling van nieuwe middelen tegen infectieziekten.
Alle onderzochte bedrijven hebben in 2016 minstens één verklaring ondertekend waarin ze een aantal beloften doen over de aanpak van antibioticaresistentie. De Benchmark kijkt hoe het daar in de praktijk mee staat. "We zijn er vlot bij met ons onderzoek", zegt directeur Jay Iyer van de Access to Medicine Foundation, "maar onze vragen hebben er in ieder geval wel toe geleid dat de bedrijven zich hebben afgevraagd hoe ze er voorstaan met hun inspanningen tegen antibioticaresistentie."
Brits en Amerikaans bedrijf scoren goed
Het Britse GlaxoSmithKline (GSK) brengt het er het beste vanaf, gevolgd door het Amerikaanse Johnson & Johnson (J&J). Beide bedrijven zijn als enige actief op alle gebieden die onderzocht zijn. GSK heeft de meeste antibiotica in ontwikkeling tegen ziekteverwekkers waartegen volgens onder meer de Wereldgezondheidsorganisatie met voorrang middelen ontwikkeld moeten worden.
In totaal hebben de onderzochte bedrijven gezamenlijk 28 antibiotica in een ver gevorderd stadium van ontwikkeling. Historische ervaringen met dit soort onderzoek wijzen uit dat maximaal drie van die middelen daadwerkelijk op de markt komen.
Voor maar twee van de 28 antibiotica in ontwikkeling hebben de betrokken farmaceuten (biothechnologiebedrijf Tetraphase en Johnson & Johnson) een plan klaar liggen. Dat moet aan de ene kant leiden tot toegankelijkheid van het middel. Aan de andere kant moet het ongepast gebruik van het middel tegengaan.