Seksonderzoek: wat als seks niet zo vanzelfsprekend is?

• Anne ter Rele

  redacteur Online

Het seksleven van de meeste Nederlanders krijgt een ruime voldoende, concludeerde kenniscentrum Rutgers vandaag. Een positieve ontwikkeling, lijkt het, maar toch staat niet voor iedereen veel seks gelijk aan een gelukkig leven. Omdat je er geen behoefte aan hebt, bijvoorbeeld, of omdat seks tijdelijk niet aan de orde is.

Zo is het ook voor Juul Adang (38). Ze is aseksueel en vindt het lastig dat er zo'n nadruk wordt gelegd op het verband tussen seks en geluk. "Ook zonder seks kun je gezond zijn of oud worden. Daarvoor kun je ook gaan hardlopen, of dansen."

Ook Madelon Beute (27) is aseksueel. Volgens haar is er nog te weinig aandacht voor aseksualiteit in onderzoeken als deze. "Veel mensen kennen het begrip aseksualiteit niet: zelf kende ik het niet eens, tot drie jaar geleden."

Beute vindt dat bij onderzoeken als deze, de optie 'ik val op niemand' moet worden toegevoegd. "Aseksualiteit wordt daardoor normaler; dat had het ontdekken van mijn geaardheid een stuk makkelijker gemaakt."

Variatie

"In de media lijkt het soms alsof iedereen seks heeft", zegt seksuoloog Astrid Kremers. "En dat seks vooral bestemd is voor jonge gezonde mensen. Maar in werkelijkheid zijn er grote variaties in hoeveel seks mensen hebben."

Een verlaagde interesse in seks kan ook tijdelijk zijn, zegt Kremers "Bij jonge gezinnen die alle ballen hoog moeten houden, is er vaak even minder aandacht voor seksualiteit. Of bij mensen die ziek, moe of somber zijn."

Dat geldt ook Ilse (39), die vorig jaar in een depressie terechtkwam. "Ik ben in totaal zes maanden opgenomen geweest. Vanaf april ben ik direct gestart met zware antidepressiva." Dat had een grote invloed op haar seksleven. "De eerste maanden was mijn zin in seks compleet weg."

Haar afwezige seksualiteit was voor Ilse op dat moment niet erg. "Ik had het druk met mijn depressie. Nu, zo'n negen maanden na de antidepressiva, komt de zin in seks langzaam terug."

Vaginisme

Ook voor vrouwen met vaginisme, waarbij de vagina zich afsluit, speelt seks een andere rol dan voor de meeste mensen, vertelt Andrea Bijen. Ze is documentairemaker en zette een online platform op voor vrouwen met die aandoening. "Daarmee wilde ik vaginisme een gezicht geven en het stigma eromheen verminderen."

Bijen sprak met veel vrouwen met vaginisme en ontdekte dat er ondanks de aandoening nog veel mogelijk was. "Bij sommige vrouwen met vaginisme was de behoefte aan seks minder, vertelt ze. "Maar dat hoeft niet zo te zijn. Bij de meeste vrouwen bleek juist dat ze creatiever werden en meer kennis hadden over wat ze lekker vonden."

Dat beaamt ook seksuoloog Kremers. "Mensen denken vaak in stereotypes, maar mensen kunnen op ontdekkingsreis gaan binnen de mogelijkheden."

Geen probleem

De belangrijkste boodschap van Kremers: het hoeft helemaal niet erg te zijn om geen seks te hebben, of een tijdje wat minder. "Dat is oké. Als het in een relatie voorkomt en een van de twee vindt dat een probleem, dan kunnen ze naar een seksuoloog gaan." Dat beaamt ook Adang. "Voor mijzelf is het niet hebben van seks helemaal niet erg. Het wordt pas een probleem als de maatschappij er een probleem van maakt."