Italiaanse truffelzoekers hebben het moeilijk: 'De lol is ervan af'
"De lol is er wel van af dit jaar", zegt Massimo Cucchiara. Zijn hond Pepe besnuffelt de licht bevroren grond rond de struiken en bomen in de vallei achter de heuvel van San Miniato, in het noorden van Toscane.
Pepe is al een half uur op zoek naar de diamant van de Italiaanse keuken: de witte truffel. Maar hij heeft nog niks gevonden. "In vorige jaren vond je elke dag wel wat. Dat is dit jaar totaal niet het geval."
Droog
De tartufai, de truffelzoekers, hebben het lastig door de ongekende droogte die dit jaar in Italië heerste. Nog nooit in de 200 jaar sinds de regenval in Italië wordt gemeten is het zo droog geweest.
En de truffel, een soort zwam die aan de wortels van bomen en struiken groeit, gedijt bij een vochtig klimaat. "Omdat het dit jaar zo weinig heeft geregend, groeien er minder truffels en zijn de truffels die er zijn, kleiner", zegt Massimo.
Maar de witte truffel is en blijft in trek bij luxe restaurants en mensen die voor de feestdagen een exclusieve maaltijd willen bereiden. De prijs van de truffel is dan ook naar recordhoogte gestegen. Volgens de boerenbond Coldiretti betaal je dit jaar voor een kilo maar liefst 6000 euro, maar dan twee keer zoveel als vorig jaar.
Maar als je daar als truffelzoeker van wilt profiteren, moet je wel wat vinden. "Pepe is zijn hele leven getraind om truffels te zoeken. Hij kan ze van 30 meter afstand ruiken", zegt Massimo trots. "Als hij ze niet vindt, dan zijn ze er gewoon niet."
Tagliolini con tartufo
Voor Massimo betekent dat dit jaar een goede fles wijn of een weekendje skiën minder. "Ik leid toeristen rond en geef wereldwijd cursussen over witte truffels. Daar verdien ik mijn geld mee. Voor de echte tartufaio is dit een hobby die wat extra oplevert."
Degenen die het echt raakt, zijn de afnemers van de delicatesse: restaurants en de consument. "Een bord tagliolini con tartufo kost normaal maximaal 30 euro. Nu betaal je daar zomaar 40 tot 50 euro voor."
En het risico bestaat dat de prijs hoog blijft. Volgens het Euro-Mediterraan Centrum voor Klimaatverandering is de regenval in Italië de afgelopen 30 jaar met 20 procent afgenomen.
De voorspelling is dat die trend aanhoudt. Dat zou problemen voor de Italiaanse tomatenindustrie opleveren, voor de wijnboeren en dus ook voor de truffelzoekers. Iets waar Massimo zich zorgen over maakt. Niet alleen economisch; het is ook een kwestie van eer.
Ik ben het lachertje van de familie.
Het truffelzoeken is voor Massimo een familietraditie. Zijn opa was een van de eerste tartufai in Toscane. Zijn vader is voorzitter van de Federatie van Truffelzoekers en heeft de traditie weer overgedragen aan Massimo en zijn zus.
Er is zelfs een ranglijst van wie de grootste heeft gevonden. Zijn vader staat bovenaan, met een truffel van 660 gram. Zijn zus staat tweede met 520 gram. "Mijn grootste is 300 gram. Ze nemen me er elke dag over in de maling. Ik ben het lachertje van de familie", grinnikt Massimo.
'Moeder Natuur niet in de hand'
De kans dat hij zijn familie ooit zal overtreffen, wordt met het droge jaar kleiner. Want ook vandaag heeft Massimo niks gevonden. Hij leidt een hijgende Pepe in de kofferbak van zijn mintgroene Fiat Panda. Het krakkemikkige wagentje dat zijn opa gebruikte in de laatste dagen van zijn truffeljacht.
"We doen dit voor ons plezier. Hoewel het leuk blijft om met Pepe door het bos te wandelen, is dit toch minder plezierig dan vorige jaren. Maar we hebben Moeder Natuur niet in de hand. Ik blijf hopen dat het volgend jaar weer beter wordt."
