Salbutamol, wat is het en wat heeft Froome eraan?

Viervoudig Tourwinnaar Chris Froome hangt een dopingschorsing boven het hoofd omdat er in zijn urine een te hoge dosis salbutamol is aangetroffen. Wat is salbutamol en waarom zou Froome daar tijdens de Vuelta te veel van hebben gebruikt?

Volgens Douwe de Boer, dopingexpert aan de Universiteit van Maastricht, is het een onschuldig middel dat wordt gebruikt om de symptomen van astma te bestrijden. Het vermindert benauwdheid en is verkrijgbaar bij de lokale apotheek.

Niet verboden

Het gebruik van salbutamol gebeurt meestal via inhalatie (een pufje) en is in die vorm tot een vastgestelde dosis (1.600 microgram per 24 uur) niet verboden voor astmapatiënten. Froome zegt dat het algemeen bekend is dat hij last heeft van astma en dat hij op de hoogte is van de regels.

"Veel sporters leiden aan inspanningsastma en dat bestrijden ze met allerlei medicatie. Daarbij zie je dat sporters voortdurend grenzen opzoeken. Dat hoort bij topsport. Stel dat je 130 mag rijden op de snelweg, dan rijden de meesten mensen ongeveer 130. Sommigen rijden harder en dan krijg je een boete. Chris Froome ook", zegt De Boer.

'Fikse overtreding'

Wereldantidopingorganisatie WADA staat in testen een maximale waarde van 1.000 nanogram salbutamol per milliliter in de urine toe. Bij Chris Froome werd na de achttiende etappe 2.000 nanogram aangetroffen. De dubbele hoeveelheid dus. Dat noemt De Boer een "fikse snelheidsovertreding".

Volgens Herman Ram van de Nederlandse antidopingautoriteit hoeft Froome nog niet te vrezen voor een schorsing. "Het is in dit soort gevallen aan de sporter om te bewijzen dat een afwijkend resultaat het gevolg is van het gebruik van een therapeutische geïnhaleerde dosis", citeert Ram uit de dopingregels.

Pufje of tablet

Salbutamol wordt normaal gesproken geïnhaleerd met een pufje, vertelt De Boer. "Maar het probleem is dat je het ook in tabletvorm kunt nemen. Dan kan het - naar het schijnt - verboden effecten bewerkstelligen. Autoriteiten claimen dat je via tabletten hogere concentraties in kunt nemen en dan kan het spieropbouwende effecten hebben. Dat is de reden waarom dopingautoriteiten naar salbutamol kijken. Er zijn mogelijkheden om achteraf te zien of de salbutamol via een pufje of een tablet is gebruikt, maar ik weet niet of de UCI (de internationale wielerunie, red.) daar gebruik van maakt. De meeste sporters nemen pufjes."

Prestatiebevorderend?

Maar gaan wielrenners ook harder fietsen dankzij wat extra salbutamol? Dopingexpert De Boer betwijfelt dat. "De claim is dus dat het bij hoge dosering kan helpen bij spieropbouw, maar daar zet ik mijn vraagtekens bij. Er is nog te weinig onderzoek naar gedaan."

Ook Ram twijfelt aan de prestatiebevorderende werking van het middel. "Er is al jaren discussie of dit soort middelen nog wel op de verboden lijst moet staan. Wij liggen in ieder geval niet in ons bed te woelen als het om anti-astmamiddelen gaat."

Bekend probleem

In een reactie verklaart Froome dat hij op advies van de ploegarts zijn dosis heeft verhoogd, omdat hij tijdens de Vuelta meer last van zijn astma kreeg. "Medisch gezien is dat een geldige reden om de dosis te verhogen. Maar dopingtechnisch gezien niet", zegt De Boer.

"Dat is een dilemma waar heel veel sporters voor staan: ga je door als je je niet lekker voelt door de astma, of trek je je terug om medische redenen? Het is een bekend probleem en het gebeurt regelmatig dat sporters dan een extra pufje nemen."

In 2016 werd volgens cijfers van het WADA 15 keer te veel salbutamol in de urine van een sporter aangetroffen.