Is een depressie wel een hersenaandoening? De meningen verschillen...
Van de 17,2 miljoen Nederlanders hebben er 3,8 miljoen een hersenaandoening? Deze statistiek van het RIVM, opgevraagd door de Hersenstichting, leidt tot ongeloof en discussie op Facebook en Twitter.
De ophef gaat vooral over de brede definitie die de Hersenstichting hanteert over wanneer iets een hersenaandoening is. Want de 1,9 miljoen mensen met psychische stoornissen, zoals een depressie of een angststoornis, vormen veruit de grootste categorie.
"Een hersenaandoening?", vraagt Edwin zich af op de Facebookpagina van de NOS. "Overbelasting door prestatie en werkdruk dat is het. Door het een hersenaandoening te noemen, verschuift men de problematiek."
De centrale vraag is eigenlijk: is de oorzaak van een depressie mentaal of juist een gevolg van externe factoren? Hersenonderzoeker Dick Swaab denkt dat het een combinatie is. De basis van een depressie is volgens hem bij de ene persoon een ontwikkelingsstoornis aan een deel van de hersenen. Bij de ander is een reeks nare ervaringen de aanstichter.
"De kwetsbaarheid van het brein maakt het toch wel degelijk tot een hersenziekte", zegt de neurobioloog. Swaab vindt dat er nog steeds, onnodig, een stigma kleeft aan de term hersenaandoening. Hij hoopt dat het bericht van de Hersenstichting dat kan doorbreken. "Het is goed om te weten dat het zo frequent is, in iedere familie kan het voorkomen. Dat moeten we accepteren."
Psychologie of biologie?
Psychotherapeut Jan Derksen ziet het totaal anders. Hij noemt het onzin dat de oorzaak van psychische stoornissen in de hersenen ligt. Volgens hem wordt psychologie verward met biologie. "Natuurlijk spelen de hersenen een rol, maar het is niet de enige oorzaak. De verklaring vind je in wat iemand heeft meegemaakt. Van de opvoeding en de trauma's die iemand niet heeft kunnen verwerken."
"De Hersenstichting zegt al jaren dat alle depressies en angststoornissen hersenaandoeningen zijn, maar dat is klinkklare onzin."
Bij ziektes als Parkinson of dementie vindt Derksen zo'n diagnose wel op zijn plaats. Volgens hem ligt de oorzaak van dit soort aandoeningen wel voor 100 procent in de hersenen.
'Juist goed'
Hoogleraar psychiatrie Robert Schoevers is weer een andere mening toegedaan. Hij vindt de discussie over welk label psychische stoornissen nou moeten krijgen, niet relevant. Het probleem is daar te groot voor. Hij steunt daarom de indeling van de Hersenstichting. "Ik vind het juist goed dat die rare scheidslijn tussen psychische en lichamelijke ziekten wordt doorbroken. Want die scheiding is er eigenlijk niet."
Onze mentale beleving is het gevolg van een reeks biologische processen. Ons lichaam en ons brein zijn dus één, is de visie van Schoevers. "Psychologische stoornissen hebben een biologische verankering. Bij diabetes ligt dat bijvoorbeeld bij de alvleesklier en bij een depressie in het brein."
Schoevers hoopt dat mensen die er aan lijden nu serieuzer worden genomen. Twintig tot dertig procent van deze groep kampt volgens hem namelijk met een chronische depressie. "Ik ben blij dat de stichting het nu zo communiceert dat het net als andere hersenziektes wordt gezien. En niet dat men denkt van: stel je niet zo aan."
