'Een vulkaanuitbarsting is net een hoosbui, ineens kan het veranderen'
De as-spuwende vulkaan Agung op het Indonesische eiland Bali beïnvloedt op dit moment de levens van tienduizenden mensen. Al zo'n 90.000 Balinezen die in de buurt van de vulkaan wonen zijn geëvacueerd naar elders op het eiland. En de 60.000 reizigers op het eiland kunnen voorlopig moeilijk vertrekken, want vliegtuigen mogen niet landen of opstijgen.
Het natuurgeweld wordt scherp in de gaten gehouden door vulkanologen in binnen- en buitenland. Een van hen is Elske de Zeeuw-van Dalfsen van het KNMI, zij houdt de vulkaan al twee maanden in de gaten. "Half september ging het aantal aardbevingen per dag omhoog. Dat was een indicatie dat de vulkaan actiever werd. Afgelopen weekend belandde de vulkaan in een nieuwe fase. Alle metingen wezen er op dat er magma richting de krater kwam."
Pyroclastische stromen
Agung is op dit moment al aan het uitbarsten, zegt De Zeeuw-van Dalfsen. En daarbij denken mensen dan misschien aan een kokende lavastroom, maar ook het uitspuwen van as en gas telt als een uitbarsting. "Dit is een middelmatige tot grote uitbarsting", zegt ze. "En het kan zijn dat er later ook nog een lavastroom uitkomt, maar dat valt niet te voorspellen."
Die eventuele lavastromen zijn niet het grootste gevaar. "Dat zijn de pyroclastische stromen", zegt de vulkanoloog. "Hete gaswolken met stukjes as die met snelheden van honderden kilometers per uur naar beneden komen. Van die pyroclastische stroming is nu geen sprake, maar als die ook naar beneden komen, dan wordt het pas echt gevaarlijk."
Saba en Sint Eustatius
Hoe lang het allemaal nog duurt, kan De Zeeuw-van Dalfsen onmogelijk zeggen. "Het blijft een natuurfenomeen. Je kunt kijken wat een vulkaan in het verleden heeft laten zien. De metingen laten zien dat de uitbarsting gaande is, maar het kan morgen anders zijn. Het is net als een hoosbui, ineens kan het veranderen."
De Zeeuw-van Dalfsen houdt niet alleen de vulkaan op Bali in de gaten, maar volgt ook nauwgezet de twee actieve vulkanen in ons eigen koninkrijk op de bijzondere gemeenten Saba en Sint Eustatius. Wat betreft onderzoeksmateriaal heeft ze in ieder geval genoeg voorhanden, want zo zegt ze: "Er barsten wereldwijd gemiddeld een tiental vulkanen uit, elke dag."
