Het Louvre in de Emiraten: grote schoonheid of Las Vegas in het zand?
De Franse president Emmanuel Macron heeft vanmiddag in de Verenigde Arabische Emiraten een van 's werelds spectaculairste musea geopend: het Louvre Abu Dhabi.
Zo'n 12 jaar geleden werden de eerste contacten gelegd tussen Frankrijk en Abu Dhabi over de bouw van het museum. Elf jaar geleden werd architect Jean Nouvel benaderd. En daarna werd grofweg tien jaar gebikt en gebeiteld aan de oevers van de Perzische Golf.
Het resultaat is overweldigend en verbluffend: in héél veel opzichten.
Natuurlijk vanwege de kunst: Van Gogh, Renoir, Mondriaan en Monet zijn er te zien. Brons en porselein uit alle hoeken van de wereld worden tentoongesteld. Een sarcofaag uit het oude Egypte is een pronkstuk, evenals een groot hedendaags werk van Ai Wei Wei.
Maar los van de kunst, is het een museum dat doet duizelen door de cijfers.
Het Louvre Abu Dhabi is monumentaal: 55 gebouwen, neergezet op een zandvlakte en soms zwevend boven water, met 8600 vierkante meter aan expositieruimte. De trekpleister van het museum is Nouvels gekronkelde koepelconstructie, als een sierlijk kantwerk waar licht doorheen druppelt, met z'n 7.500 ton ongeveer even zwaar als de Eiffeltoren, en met een diameter van 180 meter.
De kosten van de bouw waren aanvankelijk geschat op 83 miljoen euro. Volgens de laatste schattingen komt de rekening uit op 561 miljoen euro: bijna 7 keer zoveel.
En dat is alleen voor het lege gebouw.
Want de kunst komt ook niet voor niets. Het Louvre in Parijs leent de komende jaren kunstwerken uit aan de naamgenoot in Abu Dhabi. Kosten: 190 miljoen euro. De Parijzenaren helpen de komende decennia ook met het organiseren van exposities. Daarvoor wordt 195 miljoen euro betaald. En de Franse musea die gaan samenwerken met het Louvre Abu Dhabi krijgen een gezamenlijke vergoeding van 165 miljoen euro. Tot slot kan het Parijse Louvre zelf de kassa flink aanvullen. Alleen al voor het 'uitlenen' van zijn naam aan de partner in Abu Dhabi ontvangt het een cheque van 400 miljoen euro.
Opgeteld is dat - bovenop die 561 miljoen voor de bouw - bijna één miljard euro.
Geen twijfel: het gebouw van Jean Nouvel is adembenemend en de ongeveer 600 kunstwerken zijn van ongekende historische en culturele waarde. Maar toch.
In de Franse pers is het Louvre Abu Dhabi al weggezet als 'megalomaan' project. Arabische sjeiks hebben massaal de portemonnee getrokken om Franse kennis en kunst te importeren. En die geïmporteerde kennis en kunst wordt nu pontificaal geëtaleerd aan de Perzische Golf, in een monumentaal gebouw dat zwevend tussen hemel en aarde een culturele trekpleister moet zijn.
Volgens de één is het een adembenemend monument, volgens de ander een prijzig pretpark. "Het is een gebouw van grote schoonheid: subtiel en niet bombastisch. En de echte magie vind je binnen", schreef een commentator in The Guardian.
"Kunst is geen koopwaar en hoort niet in een attractiepark", schreef een prominente Parijse museumdirectrice al wat langer geleden in Le Monde. Ze kwalificeerde het Louvre Abu Dhabi denigrerend als 'Las Vegas op een zandvlakte'.