Paradise Papers: 'Onthullingen Amerikaanse minister Ross wel heel pikant'
Staatssecretaris Snel van Financiën wil dat bedrijven minder makkelijk een "trucje" toepassen, waardoor ze minder belasting hoeven te betalen. "Soms mag je geld wegsluizen, binnen de wet, en is dat moeilijk aan te pakken. Maar als wetgever kan je het wel lastiger maken om dit soort constructies makkelijk te doen", aldus Snel.
Na eerdere onthullingen uit de Panama Papers en de offshore-leaks komt dagblad Trouw met nieuwe onthullingen over internationale belastingontwijking.
"Ik heb de stukken niet gezien, dus ik kan het niet controleren. Maar het zou gaan om een verschrikkelijk hoog bedrag", zegt de staatssecretaris.
Uit deze Paradise Papers kwam al naar voren dat de Amerikaanse minister Wilbur Ross zakendoet met vertrouwelingen van de Russische president Poetin.
Ross zelf ontkent dat overigens. Tegen een journalist van de BBC zei hij dat "er niets verkeerds was aan zijn investeringen in de scheepswerf" die in verband wordt gebracht met vertrouwelingen van Poetin.
Ademhalen
Het gaat bij elkaar om zo'n 13,4 miljoen documenten. "Gelukkig kregen we ze niet allemaal in een keer", zegt adjunct-hoofdredacteur Martijn Roessingh in het NOS Radio 1 Journaal. "Maar je denkt wel even 'waar beginnen we aan?' Het is enorm veel werk. Het is een buitengewoon lang proces op een moeilijk terrein. Je moet echt wel even ademhalen."
Naast de Amerikaanse minister komen ook de Britse Queen Elizabeth en de artiesten Bono en Madonna voor in de documenten. Hun namen worden genoemd bij allerlei gevallen van belastingontwijking.
Of in de gelekte documenten illegale activiteiten aan het licht komen is voor journalisten vaak moeilijk vast te stellen. "In veel gevallen in de Paradise Papers gaat het om belastingontwijking: het gepland ontwijken van de belasting om deze zo laag mogelijk te houden. Dat is geen illegale handeling."
Maar een journalist beschikt niet over alle informatie. "Je hebt een deel in handen en je ziet dat er wonderlijke handelingen worden verricht, maar het is moeilijk te bepalen of het gaat om belastingontduiking, wat wél strafbaar is. Dat moet door justitie en de fiscus worden vastgesteld."
Heel pikant
Wat voor gevolgen de nieuwe onthullingen zullen hebben, is volgens Roessingh nog niet te zeggen. "Het geval van de Amerikaanse minister Ross is wel heel pikant. Als je economische belangen hebt in je relatie met Rusland en je bent als minister verantwoordelijk voor de handelsrelatie met Rusland, dan is dat een behoorlijke belangenverstrengeling."
Het is zoveelste aanwijzing dat er niet helemaal open kaart wordt gespeeld door mensen in de omgeving van Trump, zegt de journalist. "Ik weet niet in hoeverre Trump daar zelf van op de hoogte is of invloed op heeft, maar Ross had hier enige duidelijkheid over moeten verschaffen op het moment dat hij minister werd."
Ross is verantwoordelijk voor het uitvoeren van sancties tegen mensen met wie hij zelf zaken doet.
Ook VS-correspondent Wouter Zwart noemt het een opvallende zaak. "De regering-Trump wil af van schimmige netwerken en twijfelachtige constructies. Nu blijkt dat een minister rijkdom en investeringen verborgen houdt via belastingparadijzen. Daarnaast is het ook apart dat Ross als minister medeverantwoordelijk is voor de uitvoering van de sancties tegen Russische personen, waarmee hij zelf dus zaken doet."
En dan loopt er ook nog eens een onderzoek naar Russische inmenging tijdens de Amerikaanse presidentsverkiezingen. "Ross was tijdens die campagne nog niet in beeld als minister, maar dat onderzoek duurt nu al maanden en je zou wat meer openheid verwachten van ministers over hun relaties met Russen", zegt Zwart.
In de wielen rijden
De miljoenen gelekte bestanden kwamen via de Duitse krant Süddeutsche Zeitung terecht bij kranten in 67 landen, waaronder dus Trouw. Dat die krant elke keer op de voorste rij zit bij zulke onthullingen, is volgens Roessingh geen toeval. "Wij werken al jaren samen met het International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ), een netwerk van onderzoeksjournalisten dat regelmatig met onthullingen komt. Dus het is niet onlogisch dat ze bij ons uitkomen."
De kranten die meedoen aan zo'n project spreken af wanneer ze wat publiceren. "We willen niet de primeurs voor elkaars neus wegkapen. Ook de komende dagen en weken zullen we elkaar niet in de wielen rijden."
