Harde muziek, blaffende honden, schreeuwende kinderen of een boom die al het licht wegneemt. Het zijn typische ergernissen tussen buren waarbij de gemoederen hoog kunnen oplopen. Zo hoog, dat mensen zich onveilig voelen in hun eigen huis.
Steeds meer gemeenten zetten daarom zogeheten buurtbemiddelaars in om de ruziënde partijen weer om de tafel te krijgen. Dat heeft ook een keerzijde: de bemiddelaars lopen vaker tegen zeer complexe zaken aan.
Jarenlang werden buren bij een conflict pas doorverwezen naar een buurtbemiddelaar als zij contact hadden gehad met de politie of een woningcorporatie. Nu de bekendheid van buurtbemiddeling groeit, melden ook steeds meer mensen zich rechtstreeks.
Zoals Marja en Jos Willink uit Eemnes. Hun burenruzie begon met lichte geluidsoverlast, maar de ergernissen stapelden zich in rap tempo op. "De emoties liepen zo hoog op dat je geen neutraal gesprek meer met elkaar kon voeren", zegt Marja Willink. "Toen Otto bij ons kwam heeft hij alles in goede banen kunnen leiden. Dat heeft ons veel rust gegeven."
Buurtbemiddelaar Otto Revier leidde met een collega het gesprek tussen Marja, Jos en hun buurvrouw Max van Proosdij. Ook zij vond het een mooi initiatief. "Otto was onpartijdig: hij had geen mening over de buren maar hij veroordeelde mij ook niet. Dat was heel fijn. Ruzie met je buren heeft heel veel impact. Je kan wel doen alsof het je niet kan schelen, maar het doet je wel wat."
Revier schiet daarom ook graag te hulp. "Mensen hebben een jaar lang in de ellende gezeten, maar gaan nu weer met elkaar om.
Dat is toch het mooiste wat er is."
Complexe zaken
Lang niet alle conflicten zijn geschikt voor buurtbemiddeling. Vaak willen mensen niet met de bemiddelaars praten of lopen de vrijwilligers aan tegen mensen met psychische problemen, verslaving of agressie. Uit onderzoek van het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) blijkt dat buurtbemiddelaars steeds meer tegen dit soort zeer complexe zaken aanlopen.
Buurtbemiddelingcoördinator Anja Rijlaarsdam ziet ook steeds moeilijkere zaken voorbij komen. Volgens het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) wordt 20 procent van de gevallen als complex beoordeeld. Bij dat soort zaken betrekken de buurtbemiddelaars de zorginstelling erbij.
De toename kan volgens Rijlaarsdam te maken hebben met de bezuinigingen van de Gemeentelijke gezondheidsdienst, die daardoor minder mensen kunnen opnemen. Dat heeft effect op de buurt. "In een wijk wonen veel verschillende soorten mensen, soms ook bijvoorbeeld psychisch zwaar gestoorde mensen. Die kunnen problemen veroorzaken in de wijk. Hun buren zijn dan de eerste die daar last van hebben."
Buurtrechters
Voor de groep overlastgevers die geen buurtbemiddeling willen, zijn ingrijpende middelen noodzakelijk. Sinds juli van dit jaar is de Wet Aanpak Woonoverlast ingevoerd. Deze wet geeft burgemeesters meer bevoegdheden om overlastgevers aan te pakken. Ook wil het nieuwe kabinet bovenop de bemiddeling een buurtrechter inzetten, die zittingen houdt in de wijken zelf.
Hoogleraar openbare-orderecht Michel Vols denkt dat beide maatregelen ervoor kunnen zorgen dat buurtbemiddeling nog vaker wordt ingeschakeld. "Mensen krijgen eerder te maken met de burgemeester of met een buurtrechter. Maar om te voorkomen dat het zover komt, kunnen ze met de buurtbemiddelaar praten."
Bekijk hier de tips van buurtbemiddelaar Otto Revier:
